Jak wejść na zawodowy szczyt w iście amerykańskim stylu?

Czy każdy może zostać liderem?
Każdy. Jeśli tylko tego chce. Kiedy zaczęłam pracę w Stanach Zjednoczonych, byłam mocno zaskoczona takim podejściem: dla szefów było ważne, by każdy pracownik wykształcił w sobie postawę lidera. Chodzi o to, abyś już na początku, kiedy dołączasz do zespołu, pokazał, że wiesz, jaką wartość do niego wnosisz, abyś każdego dnia brał pełną odpowiedzialność za to, co robisz, bez względu na stanowisko, jakie zajmujesz.

To znaczy, że nie ma urodzonych liderów, że tego trzeba się nauczyć?
Bycie liderem to postawa, za którą stoi wewnętrzna potrzeba ciągłego rozwoju, poszerzania swoich kompetencji, doskonalenia się, dawania z siebie w codziennej pracy maksimum tego, co możemy dać. Ale i pozwalanie sobie na popełnianie błędów, bo zwykle wypływa z nich duża nauka, jeśli tylko wyciągniemy w porę odpowiednie wnioski. Zaakceptowanie potencjalnych błędów wynika z gotowości do podejmowania zawodowego ryzyka - tak, można się wtedy sparzyć, ale bez ryzyka nie ma rozwoju. Chodzenie po plaży za każdym razem tą samą trasą jest miłe, daje spokój, ale spacerując tak, pozbawiamy się szansy na zobaczenie czegoś innego. Życie daje nam tak wiele możliwości, że szkoda nie korzystać z nich tylko ze strachu przed porażką. Mnie odwagi w podejmowaniu decyzji niosących ryzyko nauczył skok na bungee (ale wcale nie trzeba od razu skakać z mostu, aby tego doświadczyć).Wiele nauczyłam się przez to doświadczenie o wychodzeniu ze strefy komfortu, co opisuję w książce „Everest lidera”.

Pisze Pani w książce o najważniejszej dla Pani zasadzie w biznesie - szacunku do drugiego człowieka. Nie jest to chyba takie trudne...
Nie jest? Pytam o to często uczestników moich szkoleń: czy szanujesz drugiego człowieka. „Tak!” - odpowiada chór. Tak, bo tego hasła uczyli nas rodzice, pedagodzy. Często jednak szacunek pozostaje hasłem, a w praktyce bywa różnie. Pytam więc dalej. Czy na pewno szanujesz to, że ktoś pracuje we własnym tempie, wolniej niż ty? Czy nie frustruje cię, że kolega z zespołu komunikuje się inaczej niż ty - wypowiada mnóstwo, według ciebie, niepotrzebnych zdań, zanim dojdzie do rozwiązania? Wtedy na szkoleniach zapada cisza. Okazywanie szacunku drugiemu człowiekowi w takich kłopotliwych sytuacjach to rola dobrego szefa. Powinien podjąć pracę nad sobą, by bez frustracji wysłuchać do końca opinii pracownika, uwzględnić, że ten różni się od niego, może jest bardziej wrażliwy, może potrzebuje więcej informacji o nowej sytuacji niż pozostali członkowi zespołu itd. Lider nie skupia się na tym, by zmieniać innych, a na tym, by pracować nad sobą, aby w konsekwencji udało się pogłębić relacje z pracownikami, zrozumieć, co ich motywuje, czego mogą potrzebować, aby z zaangażowaniem realizować cele.

Teczka osobowa Anny Sarnackiej-Smith

• Jest konsultantką HR, trenerką biznesu, autorką książki „Everest lidera. O wartościach, silnym zespole i skutecznym przywództwie”.
• Była szefową zespołu konsultantów w jednej z największych agencji PR w Polsce. Odpowiadała za cele sprzedażowe zespołu, rekrutację, rozwój kompetencji pracowników i jakość realizowanych usług dla klientów. Dziś wspiera liderów zespołów, firm w doborze pracowników i takim ułożeniu pracy, aby każdy miał możliwość wykorzystania swoich mocnych stron; pomaga zespołom w zrozumieniu perspektywy szefa, a szefom pomaga poznać potrzeby i motywacje ich pracowników.
  __
• Mieszka w stanie Ohio, ma tam rodzinę, a pracuje głównie zdalnie, przyjeżdżając regularnie do Polski, aby poprowadzić projekty, dzieląc się tym, czego uczy się w USA.

Czy w biznesie udają się „małżeństwa z rozsądku” - kiedy decydujemy się na pracę w określonej branży nie z pasji, lecz dla dobrej pensji czy stanowiska?
Nie wierzę, że można odnieść sukces robiąc to, czego się nie lubi, m.in. dlatego, że na zawodowy sukces składa się też poczucie satysfakcji z wykonywanej pracy. Moja praca jest moją pasją i stąd czerpię siłę do podejmowania kolejnych wyzwań, stawiania czoła nowym zadaniom, ciągłego rozwoju. Dlatego też wstałam dziś o 7. rano (a jest sobota i piję już kolejną kawę), żeby porozmawiać z panią - bo chcę dzielić się swoimi doświadczeniami, wiedzą, czerpię z tego radość i spełnienie. Osoba, która chce zostać liderem, powinna szukać swoich wartości, uświadomić je sobie, szlifować i bez oporów czy kokieterii mówić o nich. Polacy tak naprawdę niewiele różnią się od Amerykanów. Jesteśmy bardzo dobrze wykształceni, znamy języki obce, ciężko pracujemy. To, czym się różnimy, to sposób, w jaki myślimy o sobie. Oni nie boją się mówić o swoich atutach. W Polsce czasem słyszę: „Nie będę się chwalił na zapas, po co o tym rozmawiać?”. Wciąż brakuje nam wiary w siebie, ale też za mocno skupiamy się na obszarach, które chcemy rozwinąć, zamiast na wykorzystaniu swojego potencjału. A do tego potrzeba wiedzy o swoich mocnych stronach (temu właśnie służą badania kompetencji, które w USA są narzędziem powszechnie wykorzystywanym jako ważny element strategii biznesowej, np. w budowaniu silnych zespołów).

Przeczytaj też: Pani Weronika Pruss da Cruz opowiada o tym, jak to jest mieć w Polsce czarnoskórą rodzinę

W książce o swojej drodze na Everest opowiada tylko jedna kobieta, pozostali to mężczyźni. Wśród liderów brakuje kobiet?
Cieszę się, że udało mi się pozyskać do rozmowy tę jedną (wspaniałą) kobietę. Nie jest prosto znaleźć kobietę, która chciałaby opowiedzieć o swoich zawodowych sukcesach i porażkach. Wciąż nam brakuje wiary w swój potencjał, ale też środowisko pracy, oczekiwania społeczne nie sprzyjają temu, aby kobiety zajmowały bardzo wysokie stanowiska. To na pewno idzie w dobrym kierunku, ale mamy tu jeszcze wiele do zrobienia. To taki Everest, który jest kuszący i kiedy już go zdobędziemy, zobaczymy z jego szczytu jeszcze więcej możliwości.

Ryzykowny biznes

Czy dobry lider powinien lubić biznesowe ryzyko? - Nazwijmy to wychodzeniem ze strefy komfortu - mówi Anna Sarnac-ka-Smith. - Jest dobrze, firma zarabia, dostajemy zlecenia, ale od dawna robimy to samo, poruszamy się po znanym obszarze, w którym zdobyliśmy wszystko, co było do zdobycia. Nie pójdziemy dalej, jeśli nie zaryzykujemy, nie rozszerzymy oferty, nie rozwiniemy swoich kompetencji albo nie zaczniemy wychodzić do nowej grupy klientów. Dla mnie takim wyjściem ze strefy komfortu był wyjazd do USA - w ciągu 2 miesięcy sprzedałam auto, znalazłam najemcę na mieszkanie, spakowałam się w dwa pudełka… Czułam, że warto sięgnąć po możliwości, które położyło przede mną życie.

Jaką masz wartość?

Lider musi mieć świadomość swoich mocnych i słabych stron, by osiągać zawodowe sukcesy. - Uświadomione wartości prowadzą do podjęcia pracy zgodnej z naturalnym potencjałem, a wtedy chce się ciągle więcej - mówi Anna Sarnacka-Smith. - To z kolei sposób na zatrzymanie w swoim zespole najlepszych pracowników - ludzie lgną do tych, którzy robią coś z pasją.
W książce „Everest lidera” o swojej drodze na zawodowy szczyt opowiadają m.in. prof. Andrzej Blikle, profesor matematyki, pracownik PAN, Chris Cebollero, członek zespołu Johna Maxwella, Maciej Chmielowski, dyrektor generalny Polski i krajów bałtyckich firmy Fresenius Kabi, Robert Korzeniowski, mistrz olimpijski, Jennifer Pomerantz, założycielka generalna American Natural.