Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorstw w procesie legislacyjnym został pozbawiony kluczowych, ważnych dla przedsiębiorców kompetencji, takich jak: reprezentacja przed organami państwowymi czy wstrzymywanie kontroli w uzasadnionych przypadkach, obniżono także wymagania dla kandydatów.
Powołanie Rzecznika Praw Podatnika, jeśli ograniczy się jego kompetencje i kwalifikacje – tak, jak miało to miejsce w przypadku Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw – może oznaczać, że taka instytucja nie spełni swojej roli, a zatem będzie zupełnie niepotrzebna. Takie analizy należy prowadzić, decydując się na powołanie kolejnej – zwłaszcza terenowej – struktury, która obciąży budżet państwa wielomilionowymi kosztami. Ponadto należy rozważyć, by kompetencje poszczególnych rzeczników nie dublowały się – a uprawnienia Rzecznika Praw Podatnika są częściowo wyczerpane w obszarach przypisanych Rzecznikowi Małych i Średnich Przedsiębiorstw, jak i Rzecznikowi Praw Obywatelskich. Instytucja każdego rzecznika powinna być wreszcie całkowicie apolityczna – powinien być powoływany przez większość parlamentarną na określoną kadencję. Jak bowiem rzecznik ma identyfikować się z obywatelem, jeśli jego przełożonym jest Minister?
Rzecznik Praw Podatnika ma pełnić funkcję "ingerencyjną". W jego kompetencjach będzie:
- udział w toczących się postępowaniach
- możliwość wglądu do akt
- przedstawianie wniosków do władz skarbowych w trakcie toczącego się postępowania
- wniesienia odwołania i skargi do sądu
- wnioski o interpretację podatkową
- prowadzenie przewidzianej w projekcie nowej Ordynacji podatkowej procedury mediacyjnej
Planuje się, że w 16 krajowych izbach skarbowych będą znajdować się biura zastępców Rzecznik Praw Podatnika, a siedziba główna w Warszawie.
W celu zapewnienia profesjonalizmu pomocy udzielanej przez Rzecznika, jednym z kryteriów zapisanych w przepisach będzie wymaganie, by miał on doświadczenie w stosowaniu prawa. Rzecznik będzie musiał mieć 10-letnie doświadczenie w praktyce stosowania prawa podatkowego, a jego zastępcy - 5-letnie.
