Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Czarownica z Bernardyńskiej

Krzysztof Błażejewski
Krzysztof Błażejewski
Przechodząc i przejeżdżając ulicą Bernardyńską z reguły nie pamiętamy, że pod ziemią w tym miejscu kryją się pozostałości najstarszego w Bydgoszczy kościoła i cmentarza.

Przechodząc i przejeżdżając ulicą Bernardyńską z reguły nie pamiętamy, że pod ziemią w tym miejscu kryją się pozostałości najstarszego w Bydgoszczy kościoła i cmentarza.

<!** Image 3 align=none alt="Image 187231" sub="Zachowało się co najmniej kilka malowanych przedstawień najstarszego bydgoskiego kościoła, a nawet parę jego zdjęć. My reprodukujemy rysunek, wykonany przez byłego dyrektora Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy, Kazimierza Boruckiego.">Istnienie kościoła św. Idziego funkcjonowało jeszcze w pamięci mieszkańców XX-wiecznej Bydgoszczy, gdyż świątynia została ostatecznie rozebrana dopiero pod koniec XIX stulecia. Przeszkadzała, jak wiele najstarszych budynków, w rozwoju miasta, bo trzeba było przeprowadzić przez nie nowe szlaki komunikacyjne.

Pozostałości świątyni i sąsiadującego z nią cmentarza skryte są pod jezdnią, chodnikiem i skwerem. Co jakiś czas zaglądają do nich, jeśli trafi się okazja, archeolodzy. Niemal z każdą dekadą wyposażeni są w coraz większą wiedzę i coraz lepsze środki techniczne do badania i analizowania śladów przeszłości, co owocuje większą wiedzą odnośnie życia naszych przodków, bydgoszczan, o których, choćby z racji braku pisemnych przekazów, wciąż wiemy bardzo mało.

W 2010 roku tzw. wyprzedzające badania archeologiczne w miejscu wykopów technologicznych zleciła firma Alstal, po której inwestycję przejęła Alfa. Kierownikiem prac był Robert Grochowski.

<!** reklama>- Eksplorowaliśmy 5 wykopów badawczych, w których odsłoniliśmy ponad 180 grobów szkieletowych oraz liczne, zalegające na złożu wtórnym, przemieszane kości ludzkie - mówi Grochowski. - Groby zalegały w 3-4 poziomach. Stwierdziliśmy obecność licznych wkopów wtórnych oraz niemal zupełny brak śladów jam grobowych. Jedynie w najniższym poziomie udało się „uchwycić” ślady drewnianych trumien.

Zdaniem archeologa, zdecydowana większość to pochówki bez trumien, gdzie zwłoki były pierwotnie owinięte w całun, który nie dotrwał do naszych czasów. Szkielety ułożone były w większości przypadków na wznak, z rękami wzdłuż ciała, w osi wschód - zachód.

- Zwraca uwagę duża ilość szkieletów z ceglaną obstawą czaszki - dodaje Grochowski. - Czaszka była stabilizowana poprzez podparcie ją z obu stron cegłami lub fragmentami cegieł. Dodatkowo, w niektórych pochówkach, pod żuchwą układano dachówkę (gąsior), rzadziej cegłę. Przeważająca część grobów nie posiadała żadnego wyposażenia. Jedynie w nielicznych znajdowała się biżuteria (kabłączki skroniowe), okucia pasów, monety oraz metalowe okucia trumien.

Szczególną uwagę archeologów zwrócił grób oznaczony w ich badaniach numerem 25. Pochowano w nim... czarownicę!

- To rytualny pochówek, z sierpem ułożonym na szyi szkieletu - wyjaśnia Robert Grochowski. - Była to kobieta prawdopodobnie posądzona o paranie się czarami. Takie osoby w średniowieczu nawet po śmierci odpowiednio „zabezpieczano”, by nie mogły dalej szkodzić żyjącym.

Obecnie trwają badania antropologiczne znalezionych szkieletów, które prowadzi dr Alicja Drozd-Lipińska z UMK w Toruniu. Wyniki badań, jak oczekują archeolodzy, dostarczyć powinny wielu cennych informacji na temat populacji dawnej Bydgoszczy. W przypadku każdego szkieletu zostanie ustalona płeć, wiek, wzrost, przebyte choroby, dieta, przyczyna zgonu itd.

Robert Grochowski, który zrealizował już kilka filmów poświęconych przeszłości, na podstawie znalezisk postanowił stworzyć kolejny, pod roboczym tytułem „Tajemnice kościoła św. Idziego”.

- Na potrzeby filmu powstaje obecnie trójwymiarowy model dawnej Bydgoszczy, wraz z przedmieściami. W filmie zostaną wykorzystane animacje 3D oraz sceny z udziałem grup rekonstrukcji historycznej. Sceny będą nagrywane zarówno w plenerze, jak i na greenboxie - powiedział nam Grochowski. - Szczególna uwaga zostanie położona na oddanie wszelkich aspektów życia i kultury materialnej dawnej Bydgoszczy - wyglądu budynków, wnętrz, ubiorów, broni, narzędzi. Pozwoli to na w miarę wierne oddanie realiów każdej z epok. Całość uzupełnią archiwalne ryciny, plany i muzyka.

Starszy niż Bydgoszcz

Świątynię pw. św. Idziego zbudowano naprzeciw zamku jeszcze przed założeniem miasta. Najprawdopodobniej w XII, lub na początku XIII wieku. W 1679 roku biskup Stanisław Sarnowski przekazał opuszczony kościół mieszczanom bydgoskim pochodzenia niemieckiego. W 1834 roku kościół św. Idziego został definitywnie zamknięty. W związku z pracami przy rozbudowie ulicy Cesarskiej, dziś Bernardyńskiej, kościół rozebrano w lipcu 1879 roku.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!