Coraz więcej zakażonych HIV i chorych na AIDS. Kujawsko-Pomorskie w krajowej czołówce

Ostatnie dane Zakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru wskazują, że od 1 stycznia do 31 sierpnia 2022 r. w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowano 82 przypadki HIV i 1 AIDS. W całym 2021 r. było ich łącznie 65, w 2020 r. - 50, w 2017 r. – 33. Kujawsko-pomorskie statystyki zwracają uwagę też w ogólnopolskim programie „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce na lata 2022 – 2026”. Wynika z niego, że średnia zapadalność na 100 tys. mieszkańców wynosi u nas 8,52. Przed nami jest tylko województwo mazowieckie – 12,36, za nami Dolny Śląsk – 8,08, najlepiej wypada Podkarpacie – 2,68.

- Już z cząstkowych danych wynika, że liczba nowych rozpoznań w 2022 r. przewyższa znacznie liczby nowych rozpoznań w poprzedzających latach – czytamy w raporcie Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego pt. „Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania 2022”. - Wynika to po części z zaburzenia prowadzenia działań profilaktycznych w okresie pandemii, ale głównie wiąże się z przyjęciem przez Polskę znacznej liczby uchodźców z Ukrainy. Rozpowszechnienie zakażenia HIV w populacji ogólnej w Ukrainie według szacunków UNAIDS jest dziesięciokrotnie wyższe niż w populacji ogólnej w Polsce. Wśród uchodźców znalazły się zarówno osoby, u których zakażenie HIV rozpoznano w Polsce, jak i osoby z zakażeniem rozpoznanym w Ukrainie. Według danych Krajowego Centrum ds. AIDS, do 15.10.2022 r. do leczenia w Polsce przyjęto 2647 osoby uciekające z Ukrainy.

Chorują przede wszystkim mężczyźni, w naszym regionie - 86 proc. z zakażonych. Nowo wykryte przypadki dotyczą głównie grup wiekowych: 20-29 lat (35 proc.) oraz 30-39 lat (38 proc.).
Problemem jest ustalenie dróg przenoszenia wirusa. W 2021 r. takiej informacji w Kujawsko-Pomorskiem nie zwierało 78 proc. zgłoszeń:

- Brak wiedzy dotyczącej dróg szerzenia się wirusa pozostawia bez przekonującej odpowiedzi pytanie o przyczynę wzrostu liczby zakażeń HIV w Polsce w ostatnich latach i ogranicza możliwość odpowiedniego ukierunkowania środków przeznaczanych na profilaktykę HIV w naszym kraju – uczulają Magdalena Rosińska, Marta Niedźwiedzka-Stadnik i Ewa Nowakowska-Radziwonka z ZECZiN.

Główny Inspektorat Sanitarny wskazuje trzy drogi zakażenia HIV: przez kontakty seksualne (najczęstsza), przez zakażoną krew (używanie tych samych igieł, transfuzje krwi) i zakażenia wertykalne (matka zakażona HIV może zakazić swoje dziecko w czasie ciąży, porodu lub podczas karmienia piersią).

Kolejnym wyzwaniem w opanowaniu wirusa jest problem późnych rozpoznań HIV, często równoczesnych z rozpoznaniem pełnoobjawowego AIDS.

- AIDS to końcowy etap nieleczonego HIV, zespół chorób, z reguły różnych infekcji i typów nowotworów - wyjaśnia Główny Inspektorat Sanitarny. - HIV powoli uszkadza system odpornościowy człowieka. Przez nawet 8 - 10 lat zakażenie może nie dawać żadnych symptomów, jednak w tym czasie wirus cały czas namnaża się i niszczy odporność. Jeśli pacjenci wiedzą o zakażeniu, zostają objęci nowoczesną terapią antyretrowirusową, zapobiegającą wystąpieniu AIDS.

Szacuje się, że nieświadomych nosicielstwa HIV jest ok. 20 proc. zarażonych w Polsce. - Tylko 10 - 20 proc. dorosłych raz w życiu wykonało sobie test w kierunku HIV – podaje GIS.

- Tymczasem wirusem może zakazić się każdy. Dosłownie - uczulają koordynatorzy portalu leczhiv.pl. I na dowód cytują wiele historii. Jedna z nich: „Mam 45 lat. Mam pracę. Mam dzieci. Mam dom. Mam HIV. Męża nie mam. Zmarł dwa lata temu. Okazało się, że był zakażony. Jak to się stało – nie wiem. Nie obwiniam go. Ale mam pretensje do losu – wyszłam za niego, kiedy miałam 20 lat. Nigdy go nie zdradziłam. A mam HIV. Dzieci zrozumiały. Lekarz wytłumaczył. Żyje się normalnie – często nawet szczęśliwie. Ale już na zawsze z wirusem.”

Krajowe Centrum ds. AIDS podaje namiary na punkty konsultacyjno-diagnostyczne (PKD), w których można wykonać test bezpłatnie, bez skierowania i anonimowo. W Bydgoszczy: PKD na terenie poradni Promente przy ul. Lenartowicza 33/35, a w Toruniu: PKD przy Wojewódzkim Ośrodku Terapii Uzależnień i Współuzależnienia przy ul. ul. Szosa Bydgoska 1.

Źródła: GIS, ZECZiN