Bydgoszcz 100-lecie w wolnej Polsce uczci pod rękę z historią i z piosenką na ustach

- Tyle koni i wojska w Bydgoszczy nie widziano chyba od stycznia 1920 roku! - stwierdził Adam Gajewski z MCK, mając oczywiście na myśli grupy rekonstrukcji historycznej. Za ich sprawą w niedzielę (19.01.) znów zobaczymy (jak nasi przodkowie sprzed 100 lat!) wkraczających ułanów: z Koła Przyjaciół 16 Pułku Ułanów Wielkopolskich (białe otoki na czapkach), jaki miał swój garnizon w Bydgoszczy, oraz 17 Pułk Ułanów Wielkopolskich (żółte otoki na czapkach).

- Największą, bo blisko 60-osobową grupą, będzie tzw. Ochotnicza Kompania Wielkopolska, tworzona przez rekonstruktorów z całej Polski. Pojawią się w mundurach piechoty wielkopolskiej z pełnym wyposażeniem. Świetnie przeszkoleni zaprezentują nam nie tylko musztrę paradną, ale także pokażą, jak wyglądał obóz wojsk wielkopolskich, które zanim wkroczyły do Bydgoszczy, zatrzymały się pod miastem, by uporządkować swoje szyki - wyjaśnia Marek Zwiefka z Muzeum Wojsk Lądowych i koordynator grup rekonstruktorów, jakich można spotkać na ulicach w związku ze styczniowymi obchodami 100. rocznicy powrotu Bydgoszczy do Macierzy.

Wspomniany obóz wojsk wielkopolskich z kuchnią polową (i wydawanym krupnikiem bydgoskim) na Wyspie Młyńskiej będzie można zobaczyć w niedzielę (19.01.) w godz. 12-16, gdzie oprócz żołnierzy w historycznych umundurowaniach, będą też epokowe militaria, jak... - Polowa armata pruska zaprzężona w sześć koni z obsługą Grupy Rekonstrukcji Historycznej 7 Dywizjonu Artylerii Konnej - dodaje Marek Zwiefka, który zdradził, że pojawi się też sprowadzony z Torunia lekki czołg Renault FT 17. Ponadto, na Wyspie Młyńskiej będą także atrakcje jak: szpital polowy, wystawa umundurowania powstańczego, wybijanie okolicznościowych monet, zabawy artystyczne.

Rekonstruktorzy, w tym konne pułki ułanów, ale także dawne samochody, gazeciarzy z wydaniem Dziennika Bydgoskiego z 20 stycznia 1920 roku przemieszczą się na płytę Starego Rynku, gdzie od godz. 14 w historycznej inscenizacji powitania przez mieszkańców Wojska Polskiego wcieli się pół tysiąca osób!

A bieg historycznych zdarzeń, jakie doprowadziły do powrotu Bydgoszczy w polskie granice w 1920 r., przypomni wszystkim piosenka pt. „Rzeki naszych wspomnień...”, której refren w gwarze bydgoskiej będzie brzmiał: „Zmienimy knary na gitary, odbiglujemy ancug stary, spikniemy z Polską się do pary i będzie alehand!”.

Piosenkę premierowo wykona folkowa kapela uliczna Cynamony, której lider Piotr Sowiński skomponował muzykę do słów dawnej mowy bydgoszczan napisanych przez Adama Gajewskiego. Do tego piosenki patriotyczne zaśpiewa kilkuset chórzystów z całego kraju, którzy tego dnia w Bydgoszczy uczestniczyć będą także w 12. edycji Ogólnopolskiego Festiwalu Chórów Akademickich „Akademickie Kolędowanie”, organizowanego przez Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.

Uwaga, historyczna inscenizacja w niedzielę rozpoczyna się godz. 14.00 na Starym Rynku, ale organizatorzy proszą, by przyjść i zająć miejsc nieco wcześniej!

Na osłodę jubileuszu 100-lecia niepodległej Bydgoszczy - tuż po inscenizacji o godz. 15.00 - na Wyspie Młyńskiej będzie poczęstunek tortem przygotowanym przez naszą, bydgoską, mistrzynię świata w dekorowaniu ciast Jowitę Woszczyńską. Będzie okazja spalić kalorie podczas tańca – od godz. 16.00 zaczyna się zabawa taneczna w stylu lat 20. na Barce Lemara przy Spichrzach nad Brdą.

Kto chciałby wcielić się w szeregi Wojska Polskiego, ten powinien odwiedzić historyczny punkt werbunkowy w zabytkowym w godz. 12.00-16.00 w tramwaju na ul. Długiej. Tu załoga rekonstruktorów z Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 Koła Bydgoszcz w mundurach powstańców wielkopolskich, wyposażona w zabytkową maszynę do pisania, pióro ze stalówką, kałamarz z atramentem, stary telefon wypisywać będzie imienne książeczki wojskowe zgłaszającym się ochotnikom. Będzie można założyć mundur i rogatywki oraz zrobić sobie pamiątkowe zdjęcia. W tramwaju będzie też wystawa - wśród eksponatów stara walizka, a w niej monitor ze zmieniającymi się zdjęciami z 20 stycznia 1920 r.

Na ul. Długiej w godz. 12-16 stanie też autobus Volvo B10MA #2459, który zamieni się w ruchomą salę wystawową z unikatowymi materiałami, przedstawiającymi 100 lat historii polskiej komunikacji w Bydgoszczy.

Naszą wystawą chcemy oddać cześć wszystkim pracownikom bydgoskiej komunikacji miejskiej, którzy na przestrzeni 100 lat swoją ciężką pracą łączyli bydgoszczan. To oni będą bohaterami wystawy, którą tworzymy!
Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Transportu Publicznego w Bydgoszczy

Oprócz tego, zabytkowe autobusy w godz. 9.30-14.30 kursować będą na trasie: pl. Teatralny - Muzeum Wojsk Lądowych - pl. Teatralny (bez przystanków pośrednich, bez opłat). Natomiast na trasę Rycerska - Las Gdański w godz. 10-16 wyjedzie zabytkowy tramwaj.

Zobaczyć oryginalny rękopis „Roty” Marii Konopnickiej można jeszcze tylko w niedzielę w godz. 12-17 w sali wystawowej WiMBP (wejście od Starego Rynku), gdzie do końca stycznia prezentowane są także inne cenne zabytki bydgoskiej książnicy, jak rękopisy Mickiewicza, Słowackiego, Sienkiewicza, Żeromskiego, Zapolskiej...

Również Kino Pomorzanin włącza się w świętowanie 100. rocznicy powrotu Bydgoszczy do Macierzy. W sobotę Pomorzanin będzie scenerią patriotycznej gry miejskiej „Bydgoszcz ku Wolności”, organizowanej przez Fundację Rozwoju Jutronauci. W niedzielę (19.01.) i poniedziałek (20.01.) Pomorzanin będzie otwarty w godz. 12-16 i zaprasza wszystkich bydgoszczan do podzielenia się wspomnieniami związanymi z kinem, które było świadkiem wydarzeń sprzed 100 lat! Opowiedzieć o swoich filmowych wrażeniach z dawnych lat będzie można przed kamerą.

W tych dniach - w niedzielę i poniedziałek o godz. 14 - będzie można także zwiedzać kinowe zakamarki. Uwaga, ze względu na ograniczoną przestrzeń, konieczna jest wcześniejsza rejestracja chętnych poprzez stronę www.kinopomorzanin.pl.

We wtorek (21.01.) Pomorzanin zaprasza na godz. 18 na projekcję filmu „Bydgoskie drogi do niepodległości” oraz prezentację książki Krzysztofa Drozdowskiego pt. „Zrzucić kajdany! Powrót Bydgoszczy do macierzy w 1920 r.” Wstęp wolny.

Prawdziwe rarytasy historyczne pokaże Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy, zapraszając w poniedziałek (20.01.) o godz. 17 na otwarcie wystawy „Ku Wolności. Bydgoszcz 1914-1920” w Spichrzach nad Brdą (ul. Grodzka 7-11). Wystawa, przygotowana przez MB z rozmachem, przybliży życie bydgoszczan i wydarzenia, które doprowadziły do włączenia miasta nad Brdą w granice niepodległego państwa polskiego. Wśród blisko 400 zabytkowych eksponatów pierwszy raz publicznie zaprezentowane zostaną szklane slajdy (diapozytywy), przedstawiające codzienne życie bydgoszczan w okresie I wojny światowej.

- Będą one w podświetlonych gablotach, by zobaczyć obraz uwieczniony na szkle. Przygotujemy też zabytkowy projektor, zwiedzający będą mogli go użyć - zapowiada Anna Nadolska, kuratorka wystawy. - Premierowo pokażemy także oryginalny, dwumetrowy zwój, pochodzący z XIX/XX w. z bydgoskiej synagogi z modlitwą za cesarza Wilhelma II i jego rodzinę.
Po raz pierwszy muzeum podejmuje też temat emancypacji kobiet w okresie wojny i zaprezentuje Matki bydgoskiej niepodległości.

Na ekspozycji ważne miejsce zajmie fotoplastykon ze zdjęciami dokumentującymi życie miasta w latach 1914-1920. Zaprezentowane zostanie także słuchowisko, które odda klimat tamtych pełnych poświęceń, ale też radości czasów.

W centralnym miejscu wystawy będzie historyczny klucz na ceremonialnej poduszce - symbol przekazania Polakom władzy nad miastem w styczniu 1920 r. - To klucz, który został przekazany przez ostatniego niemieckiego burmistrza Hugo Wolfa na ręce Jana Maciaszka, późniejszego komisarycznego prezydenta Bydgoszczy - przypomina Anna Nadolska.

Wernisaż poprzedzą m.in. oficjalne obchody z ceremoniałem wojskowym 20 stycznia o 13.00 na Starym Rynku.

Jeszcze wcześniej, bo w godz. 10-12 w poniedziałek zostaną odsłonięte cztery tablice:

• Józef Piłsudski – Hotel „Pod Orłem”, ul. Gdańska 14
• Gen. Józef Haller – Collegium Medicum UMK, ul. Jagiellońska 13-15
• Roman Dmowski – Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli, ul. Jagiellońska 9
• Wojciech Korfanty – Urząd Wojewódzki, ul. Jagiellońska 3

Również w poniedziałek (20.01.) o godz. 18.00 na barce Lemara coś dla miłośników kryminałów z bydgoską historią w tle - promocja powieści Małgorzaty Grosman „Mord na Zimnych Wodach”.

W środę (22.01.) o godz. 11.00 odbędzie się uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej postać gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego w Wypożyczalni Biblioteki Głównej (Stary Rynek 24). Wydarzenie będzie połączone z wykładem prof. Janusza Kutty „Generał J. Dowbor-Muśnicki (1867-1937) - wódz Powstańców Wielkopolskich, głównodowodzący Armii Polskiej”, który zostanie wygłoszony na sali wykładowej Biblioteki Głównej.

Również wojewoda kujawsko-pomorski Mikołaj Bogdanowicz zaprasza bydgoszczan do uczenia okrągłego jubileuszu powrotu Bydgoszczy w granice wyzwolonej Polski. W niedzielę (19 stycznia) o godz. 12.30 w Katedrze pw. św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy odbędzie się msza św. w intencji 100-lecia powrotu Bydgoszczy do Macierzy, celebrowana przez bp. Jana Tyrawę.

Dzień później - 20 stycznia - o godz. 11 na fasadzie budynku Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy (ul. Jagiellońska 3) uroczyście odsłonięta zostanie tablica upamiętniająca Wojciecha Korfantego. Kwadrans później (godz. 11.15) w gmachu urzędu wysłuchać będzie można prelekcji historycznej, jaka wygłoszona zostanie w sali im. Bydgoskiego Marca 1981 roku.

Do wspólnego uczczenia 100. rocznicy powrotu Bydgoszczy do wolnej Polski zaprasza w niedzielę (19 stycznia) także Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. O godz. 12 w kościele pw. Świętej Trójcy odbędzie się msza. św. w intencji Bydgoszczy i bydgoszczan połączona z koncertem pieśni patriotycznych i kolęd. Po nabożeństwie uroczystości przeniosą się pod pomnik Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ul. Seminaryjnej, gdzie o godz. 13.10 rozpocznie się manifestacja z udziałem pocztów sztandarowych TMMB, szkół, harcerzy, obecni będą przedstawiciele władz i instytucji, kombatanci. Zostaną złożone kwiaty i zapalone znicze, będą okolicznościowe mowy, krótki koncert i modlitwa.

18 stycznia (sobota):

• Wstęp wolny na wszystkie stałe ekspozycje muzealne, w tym wystawę historyczną „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” - w godz. 10-16 Spichrze Nad Brdą, ul. Grodzka 7-11
• Gra miejska "Bydgoszcz ku Wolności" - godz. 10 dziedziniec Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Obowiązują zapisy, więcej informacji TUTAJ
• Otwarcie wystawy „Moja Rodzina, Moje Miasto na historycznej fotografii” - godz. 12 Most Staromiejski
• Symboliczne nadanie imienia Dębowi Stulecia Powrotu Bydgoszczy do Polski - godz. 13.00 w alei Ossolińskich
• Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy - bezpłatne zwiedzania w godz. 12-16
• Rozwinięcie dużej flagi narodowej na wieży ciśnień, odśpiewanie hymnu narodowego, kilku piosenek wojskowych tzw. śpiewanki w gronie 60 harcerzy i harcerek oraz skauci – harcerze (Polacy) - 11 osób, wszyscy uczestnicy biorący udział w rekonstrukcji w pełnym umundurowaniu skautowym, z kapeluszami, plecakami (mundury historyczne) wraz z oprzędzeniem z lat 1918-1920, grupa wyćwiczona w musztrze wojskowej (dodatkowo replika sztandaru drużyny skautowej z 1918 r.). Wieża ciśnień na Wzgórzu Dąbrowskiego - godz. 18.00
• Bydgoska LOKALizacja 2020 - clubbing w stylu retro z piosenką na ustach Zespół „Cynamony” odwiedzą bydgoskie kluby w godz. 19.00-21.00

19 stycznia (niedziela):

• Zabytkowy tramwaj na trasie Rycerska - Las Gdański kursy w godz. 10-16
• Odsłonięcie Makiety Starego Miasta - Restauracja „Apteka” na ul. Niedźwiedzia godz. 11.00-13.00
• Wystawa w zabytkowym autobusie „100 lat komunikacji miejskiej w Bydgoszczy" na ulicy Długiej w godz. 12.00-16.00
• Spotkanie z historią na Wyspie Młyńskiej, m.in.: wystawa umundurowania powstańczego, broni, wybijanie monety, szpital polowy oraz stanowiska artystyczne fotograficzne i pocztowe w godz. 12.00-16.00
• Inscenizacja historyczna - godz. 14.00 Stary Rynek
• Jubileuszowy tort wykonany przez mistrzynię świata Jowitę Woszczyńską - godz. 15.00, Wyspa Młyńska
• Odsłonięcie Makiety Starego Miasta - Restauracja „Apteka” na ul. Niedźwiedzia - godz. 14.00-16.00 (przerwa o 15.00)
• Zabawa taneczna w stylu lat 20. - od godz. 16.00, barka Lemara
• Spotkanie z historią na wystawie „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy”, Spichrze nad Brdą (ul. Grodzka 7-11). Bilet specjalny – 1 zł. W programie: w godz. 10-18 - Pokaz unikatowego trojaka koronnego Zygmunta III Wazy, wybitego w mennicy bydgoskiej. Godz. 12-14 - Legenda o herbie Bydgoszczy. Warsztaty rodzinne podczas których dowiemy się co i dlaczego przedstawia herb naszego miasta. Zastanowimy się również nad znaczeniem kolorów naszej flagi. Zdobytą wiedzę wykorzystamy tworząc okolicznościowe kotyliony. Godz. 16.00 - „Trojak koronny Zygmunta III Wazy”. Prelekcja Jarosława Kozłowskiego, kierownika Działu Numizmatyki Muzeum dotycząca nowego nabytku
• Muzeum Wojsk Lądowych – bezpłatnie otwarte muzeum dla zwiedzających w godz. 10-14
• Historyczny Punkt Werbunkowy do WP, działania rekonstrukcyjne – ul. Długa zabytkowy tramwaj
• XII Ogólnopolski Festiwal Chórów Akademickich - Koncert galowy - godz. 16.30, Bazylika św. Wincentego a Paulo.

20 stycznia (poniedziałek):

• Msza święta w Katedrze św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy - godz. 12.00
• Oficjalne obchody z ceremoniałem wojskowym - godz. 13.00, Stary Rynek
• Otwarcie wystawy jubileuszowej „Ku wolności. Bydgoszcz 1914-1920” - godz. 17.00 Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11. Szczegóły TUTAJ
• Konferencja naukowa „Na drodze do Niepodległości. Bydgoszcz w latach 1914-1920", sala sesyjna Rady Miasta, ul. Jezuicka 1. Szczegóły i zapisy TUTAJ
• Odsłonięcie czterech tablic - w godz. 10.00-12.00: Józef Piłsudski - Hotel „Pod Orłem” (ul. Gdańska 14); Gen. Józef Haller, Collegium Medicum UMK (ul. Jagiellońska 13-15); Roman Dmowski - Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli (ul. Jagiellońska 9); Wojciech Korfanty – Urząd Wojewódzki (ul. Jagiellońska 3)
• „Portrety Pamięciowe” - promocja powieści kryminalno – historycznej „Mord na Zimnych Wodach” autorstwa Małgorzaty Grosman - godz. 18.00 Muzeum Legend Szyperskich, barka Lemara

21 stycznia (wtorek):

• Konferencja naukowa „Na drodze do Niepodległości. Bydgoszcz w latach 1914-1920" Biblioteka UKW, ul. Szymanowskiego 3. Szczegóły i zapisy TUTAJ
• Prezentacja książki „Zrzucić kajdany! Powrót Bydgoszczy do Macierzy" oraz filmu „Bydgoskie droga do Niepodległości" - godz. 18.00, Kino Pomorzanin (ul. Gdańska 10)

22 stycznia (środa)

• Odsłonięcie tablicy, Gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego połączone z wykładem prof. Janusza Kutty pt. „Generał J. Dowbor-Muśnicki (1867-1937) – wódz Powstańców Wielkopolskich, głównodowodzący Armii Polskiej” - Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. W. Bełzy w Bydgoszczy godz. 11.00