Anna Niewiadomska: - Jestem przeciwna narzucaniu komukolwiek heroizmu

Ma pani już biurko w urzędzie?
Owszem.

Bo jest pani pełnomocnikiem etatowym?
Łączę to z innymi obowiązkami. Ale jeśli chodzi o sprawy dokumentów, jestem na etapie samoorganizacji.

Zgodziła się pani na pracę, nie znając warunków? Nie wiedząc, czy nie będzie pani dyskryminowana?
Jestem zatrudniona w urzędzie, gdzie łączę stanowisko eksperta z funkcją pełnomocnika.

Czym się pani zajmuje jako ekspert?
Pracuję w biurze wojewody, zajmuję się obsługą biura.

A na czym polega praca pełnomocnika? Przychodzi pani na ósmą, siada do biurka i…
W tej chwili planuję i organizuję wielopłaszczyznowe i długoterminowe działania na najbliższe miesiące.

Wyznaczyli pani biurko w kancelarii tajnej?
Nie. Mam już sporo pomysłów, ale póki jestem na etapie planowania działań, nie chcę nic zdradzać. Wolę mówić o efektach.

Proszę uchylić choć rąbka tajemnicy.
Zawsze były mi bliskie tematy związane z edukacją i sytuacją w szkole. W przyszłym tygodniu planuję spotkanie z panią kurator oświaty. A więc działam w tematach, które znam, a kiedy pojawią się inne, bieżące tematy, nimi również będę się zajmować.

Na czym polega problem z nierównościami w województwie kujawsko-pomorskim?
Nierówność to bardzo szerokie pojęcie, Bo nierówność to nie tylko kobieta i mężczyzna (zresztą ta nierówność dotyczy nie tylko kobiet, ale i mężczyzn), ale również sprawy związane z płcią, orientacją, niepełnosprawnością czy wiekiem. Często pojawiają się zachowania dyskryminujące osoby ze względu na ich młodość.

I co pani może z tym zrobić jako pełnomocnik wojewody?
To wszystko zależy od indywidualnej sytuacji. Jeśli ktoś zgłosi się z problemem, będę się chciała przyjrzeć temu problemowi i na tyle, na ile kompetencje mi to umożliwiają - pomóc. Sprawy, z którymi się stykałam jeszcze przed objęciem funkcji pełnomocnika, dotyczą na przykład tego, jak uczniowie o innej orientacji seksualnej bywają traktowani w szkołach. I o tym na pewno chciałabym porozmawiać z panią kurator. Jest trochę rzeczy, które możemy zrobić wspólnie w edukacji.

Jakie traktowanie ma pani na myśli?
Nieraz dochodziły do mnie informacje, że osoba w szkole średniej przechodząca przez tranzycję nie jest akceptowana przez nauczycieli. Trzeba więc rozmawiać i być może szkolić, bo być może niektórzy nauczyciele nie wiedzą, jak się w takiej sytuacji zachować.

Ile osób przechodzi przez tranzycje w Kujawsko-Pomorskiem?
Jedna rzecz to statystyka, ale tranzycja to jest bardzo daleko idąca zmiana. Zaczyna się ją dużo wcześniej i nie do końca formalnie, więc nie o wszystkich przypadkach możemy wiedzieć. Nie mam takich danych na miejscu, nie jestem encyklopedią, ale wiem gdzie dochodziło do dyskryminacji w szkole. Nie chodzi o to, czy skala jest duża czy mała, ale o to, że zjawisko występuje.

Wspomniała pani, że będzie reprezentować również mężczyzn. W jakich kwestiach?
Na przykład - jeśli mówi się o rodzicach dzieci z niepełnosprawnością, to myśli się zwykle o mamach, a temat ojców jest często spychany na bok.

Co pani może zrobić w takiej sytuacji?
O takich problemach trzeba głośno mówić. Choćby przez fakt mówienia, że mężczyźni się są dyskryminowani upowszechnia się wiedzę, że dyskryminacja może dotyczyć każdego, na każdym polu.

Mężczyźni mogą liczyć na pani wsparcie w walce o równy wiek emerytalny?
Równy wiek emerytalny nie zależy od pełnomocniczki wojewody, to są decyzje w skali kraju. Ja nie mam na to dużego wpływu.

Ale jest pani zwolennikiem zrównania wieku emerytalnego.
Wiele spraw ma charakter indywidualny. U kobiet nie wlicza się często tego, że wychowując dzieci, nie zawsze mają ten okres wliczony do podstawy emerytury. Kobiety są przez to pokrzywdzone.

Czy w przypadku kobiet, które nie mają dzieci, a takich kobiet jest około 25 proc. należy wydłużyć okres pracy do 65 roku życia?
Szczerze mówiąc, nie zastanawiałam się nad tym, choć sama jestem w tej grupie. Dużo zależy od sytuacji zdrowotnej. Wiek emerytalny to jedno, a druga kwestią jest to, czy ktoś chce pracować i na ile jest w stanie. Znam osoby, które bardzo szybko mają problem, żeby dłużej pracować. Są też osoby, które chcą o wiele dłużej pracować. To jest kwestia indywidualna. Może rozwiązaniem jest, aby wszyscy do jakiegoś wieku pracowali, a później była dowolność.

W tej chwili mężczyźni żyją średnio 8 lat krócej niż kobiety, a na emeryturę przechodzą 5 lat później. Około 25 proc. mężczyzn nie dożywa emerytury.
Długość życia kobiet i mężczyzn to kwestia złożona i też indywidualna. Do tych znaczących zmiennych zaliczyć można chociażby dostęp do służby zdrowia i świadomość konieczności zachowań profilaktycznych. Należałoby zbadać czy na tym tle nie dochodzi do nierównego traktowania i jeśli tak, naprawić to i może wtedy długość życia kobiet i mężczyzn zrówna się.

Czy kobiety na równych zasadach brać udział w ewentualnej obowiązkowej służbie wojskowej?
A co pan ma na myśli, mówiąc o równych zasadach? Dźwiganie?

Na przykład. Na linii frontu trzeba dźwigać.
Jak pokazuje wojna w Ukrainie dzisiejsze pole walki to nie tylko siła fizyczna, ale też psychiczna czy wiedza techniczna. W armii ukraińskiej walczą kobiety. Warto zrozumieć specyfikę dzisiejszego pola walki, a problem o który Pan zapytał okaże się problemem czysto teoretycznym.

Mężczyźni nie mają w tej kwestii wyboru.
Ma pan rację. Ja mogę powiedzieć o sobie, że jeśli coś by się wydarzyło, nie będę uciekać i będę chciała pójść na front. Ale ciężko narzucać tu komuś swoje zdanie. Każda kobieta jest inna i każdy człowiek jest inny. Nie uważam, że należy przekonywać kobiety, że muszą być twarde i narzucać im heroizmu. Jestem przeciwna narzucaniu komukolwiek heroizmu. Jestem za wolnym wyborem. To, ze panowie go nie mają, może jest błędem prawodawstwa, na które nie mam niestety wpływu. Mogę jednak rozmawiać z panią ministrą Kotulą, że coś można byłoby zmienić.

Prześledziłem pani aktywność i zwróciłem uwagę na pani zaangażowanie w kwestii możliwości publicznego pokazywania się topless przez kobiety. Jako pełnomocnik będzie pani zabiegała o zmiany w tej sprawie?
To, że jestem za tym, abyśmy jako kobiety mogły decydować, czy będziemy bardziej lub mniej rozebrane to jedna kwestia. Jest jednak jeszcze prawo i nie mogę go zmienić.

W Kujawsko-Pomorskiem panie powinny mieć prawo do pojawiania się na basenie topless?
Na basenie wygodniej czuję się w stroju, ale gdyby pan poszedł do szatni damskiej, zobaczyłby pan, że nie ma tam problemu z chodzeniem topless. Nie wiem na ile kobiety chciałyby rozbierać się na basenie, to znowu kwestia indywidualna. Jeśli przyjdą do mnie panie ze skargą, że regulaminy z czegoś je wykluczają, to będziemy mieć podstawę do działania. Myślę, że łatwiej ludziom zaakceptować topless na kąpieliskach. Jak pan widział na moich social mediach, otwarcie poparłam takie inicjatywy.

Pani poparcie było, hmmm… połowiczne.
Jeśli chodzi panu o zdjęcie, to gdybym wrzuciła ujęcie od przodu, zostałoby ono usunięte przez algorytm. A gdyby chodziło o męskie sutki, nie byłoby problemu. Serwisy takie jak Instagram czy Facebook nie są polskimi koncernami i nie mamy na nie wpływu.