Z szacunkiem, ale bez entuzjazmu

Józef Piłsudski w okresie międzywojennym nie cieszył się estymą i uznaniem wśród bydgoskich samorządowców.

<!** Image 3 align=right alt="Image 51929" sub="Kapitan Andrzej Kulwieć przemawia na uroczystości odsłonięcia obelisku Józefa Piłsudskiego 14 sierpnia 1931 roku w Bydgoszczy">W mieście najwięcej do powiedzenia miała nieprzychylna marszałkowi endecja. Ślady tego stosunku widoczne są do dziś.

Próżno by w dzisiejszej Bydgoszczy poszukiwać w centrum miasta miejsc poświęconych pamięci Piłsudskiego. Nie ma tu jego pomnika, ulicy czy placu. Nie ma go też w poczcie honorowych obywateli miasta. Wprawdzie po śmierci marszałka w 1935 roku na fali wielkich emocji, towarzyszących temu wydarzeniu, imię jego nadano Staremu Rynkowi i stadionowi miejskiemu, ale stan ten utrzymał się krótko, do wybuchu wojny. Po wyzwoleniu z oczywistych względów do pomysłu już nie powrócono, nikt też nie upominał się o to głośno po 1989 roku.

Imię Piłsudskiego nadano wprawdzie dość długiej, ale peryferyjnej ulicy w Fordonie. Imię Naczelnego Wodza nosi jeszcze szkoła, a właściwie Zespół Szkół nr 10.

Dąb rośnie nadal

Prawie 4-metrowy obelisk z popiersiem Piłsudskiego odsłonięto na terenie szkoły podchorążych dla podoficerów przy ul. Gdańskiej jeszcze za życia marszałka, 14 sierpnia 1931 roku. Oczywiście, przestał on istnieć we wrześniu 1939 roku. Niemcy wszelkie ślady pamięci po Piłsudskim skwapliwie likwidowali. Restytucja obelisku została dokonana dopiero w 2001 roku za sprawą ówczesnego dyrektora Pomorskiego Muzeum Wojskowego, ppłk. Wojciecha Zawadzkiego. Obelisk nie wrócił jednak na dawne miejsce, niedostępne dziś bydgoszczanom, ale ustawiony został przed budynkiem muzeum.

<!** reklama left>Trzy lata później zrekonstruowano też staraniem Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy przedwojenną tablicę, umieszczoną na frontonie budynku przy ul. Gdańskiej 92. Tu właśnie w czasie swojego pobytu w naszym mieście w dniach 6 i 7 czerwca 1921 roku Piłsudski nocował, podejmowany przez ówczesnego prezydenta miasta Jana Maciaszka. Rośnie także nadal dąb poświęcony Piłsudskiemu, który na terenie ówczesnych koszar przy Gdańskiej został uroczyście posadzony w 1928 roku. W międzyczasie przeistoczył się w potężne drzewo, na którym ciągle widnieje stosowna tabliczka. Nie ma za to śladu po balkonie na budynku przy ul. Słowackiego, z którego Piłsudski odbierał defiladę mieszkańców Bydgoszczy. Po wojnie kamienica uległa przebudowie.

Czekanie na wydawcę

Ostatnio pojawiła się kolejna skromna tablica pamięci marszałka, tym razem w kościele garnizonowym przy ul. Bernardyńskiej. Przyznać trzeba, w porównaniu do wielu innych polskich miast, że Bydgoszcz dość skromnie na tym tle się prezentuje.

Od kilku lat trwają starania o powołanie do życia w mieście towarzystwa piłsudczyków, jednak jak dotąd nie zakończyły się powodzeniem. Imię Piłsudskiego nosi za to Związek Oficerów Rezerwy RP. Zarząd bydgoskiego okręgu powołał Bydgoskie Stowarzyszenie w Służbie Marszałka Józefa Piłsudskiego, którego członkowie od 2006 roku organizują cykliczne spotkania z młodzieżą szkolną. Z kolei przygotowana przed paru laty książka autorstwa Wojciecha Zawadzkiego, poświęcona pobytowi pierwszego marszałka wolnej Polski w Bydgoszczy w 1921 roku, nadal czeka na wydawcę.