Polski przedsiębiorca a regulacje UE
Przed firmami, nie tylko tymi dużymi, stoi nie lada wyzwanie. Dyrektywa CSRD wprowadza nowe obowiązki raportowania ESG dla dużych firm od 2025 roku. Te, badając swój wpływ na środowisko, zaczną wymagać od swoich dostawców i mniejszych partnerów, w tym polskich MŚP, wdrożenia zrównoważonych praktyk. To oznacza, że – chcąc utrzymać lub zdobyć nowych klientów – polskie przedsiębiorstwa będą musiały spełniać coraz bardziej rygorystyczne standardy środowiskowe.
Ponadto drugi odczyt Indeksu Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki potwierdza znaczący wzrost oczekiwań środowiska biznesowego w kwestii przyspieszenia dekarbonizacji i ochrony środowiska.
Nowe wymogi sprawiają, że również MŚP nie powinny czekać bezczynnie. Badanie Ministerstwa Rozwoju i Technologii pokazało, że zaledwie 6% małych i średnich firm posiada wiedzę na temat ESG, a aż 80,7% badanych nie mierzy śladu węglowego. Pomimo tych wyników, firmy działające w obszarze zrównoważonych rozwiązań i odnawialnych źródeł energii, w tym EDP Energia Polska, zauważają, że rosnące zainteresowanie nowymi wymogami i standardami na rynku UE:
– Instalacje fotowoltaiczne stają się coraz bardziej niezbędnymi inwestycjami, co pokazuje przykład naszego klienta, który przyspieszył harmonogram realizacji projektu, aby sprostać pilnym wymaganiom dotyczącym zrównoważonego rozwoju. Początkowo planowana perspektywa roku lub dwóch lat zmieniła się, gdy strategiczny partner klienta uzależnił przyszłą współpracę od 2025 roku od wdrożenia działań ograniczających wpływ firmy na środowisko. Ta sytuacja pokazuje, jak istotne stają się inwestycje w fotowoltaikę, motywowane rosnącym znaczeniem standardów ESG w biznesie – wyjaśnia dalej Ireneusz Kulka, Country Manager EDP Energia Polska.
Raportowanie ESG – nowe obowiązki dla firm w Polsce od 2025 roku
CSRD, czyli The Corporate Sustainability Reporting Directive, jest dyrektywą unijną, która znacznie rozszerza obowiązek raportowania niefinansowego. Jej celem jest zwiększenie przejrzystości działalności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz zapewnienie inwestorom bardziej wiarygodnych informacji o wpływie działalności gospodarczej na środowisko naturalne i społeczne.
Z kolei CBAM to nowy mechanizm, mający na celu zapobieganie przenoszeniu emisji CO2 do krajów o mniej restrykcyjnych przepisach środowiskowych. Polega on na nałożeniu cła na niektóre importowane produkty, takie jak stal, cement, aluminium, nawozy i energię elektryczną, jeśli w kraju pochodzenia nie obowiązują odpowiednie ceny emisji CO2. CBAM może stanowić impuls do inwestycji w technologie niskoemisyjne, które pozwolą ograniczyć emisje dwutlenku węgla i uniknąć dodatkowych kosztów.
Od 2025 roku obowiązek raportowania niefinansowego obejmie znacznie większą liczbę przedsiębiorstw niż dotychczas. Nowe regulacje wiążą się z dodatkowymi kosztami, jednak CSRD może otworzyć możliwości dla małych i średnich przedsiębiorstw, które chcą budować swoją reputację jako firmy odpowiedzialne społecznie i środowiskowo.
– Jednym z kluczowych aspektów rozwoju zgodnego z ESG jest planowanie strategicznych inwestycji. Projekty firm muszą być oceniane nie tylko pod kątem zwrotu finansowego i zgodności z obowiązującymi regulacjami, ale także ich wpływu na środowisko i społeczność. Chodzi przede wszystkim o konkretne rozwiązania, prowadzące do ograniczenia zużycia zasobów, emisji CO2 czy wykorzystania plastiku. Dobrym przykładem są inwestycje w odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna, które dodatkowo mogą przyczynić się do zmniejszenia kosztów operacyjnych – tłumaczy Ireneusz Kulka.
Zielona energia jako sposób na obniżenie kosztów
Nowe regulacje najczęściej w pierwszej kolejności zobowiązują do działań duże korporacje. Jednakże te, wdrażając nowe standardy, wpływają na cały łańcuch wartości, a więc także na swoich dostawców i podwykonawców. Oznacza to, że możliwość zawarcia kontraktu coraz częściej uzależniona jest od m.in. wdrożenia przez przedsiębiorstwo działań w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Małe i średnie przedsiębiorstwa z dobrymi praktykami ESG zyskują przewagę na rynku. Co więcej, dziś sami klienci coraz bardziej oczekują od biznesu odpowiedzialności społecznej.
CSRD – choć skierowana do dużych firm – ma pośredni wpływ na MŚP. Przygotowanie się do tych zmian jest wyzwaniem, ale jednocześnie szansą na rozwój i zwiększenie konkurencyjności. Dlatego nie warto zwlekać z decyzjami o inwestowaniu w zieloną energię, zwłaszcza w instalacje fotowoltaiczne, które stają się coraz popularniejszym sposobem na obniżenie kosztów energii w przedsiębiorstwach.
Jak fotowoltaika wpływa na koszty energii?
Całość lub część energii wyprodukowanej przez panele fotowoltaiczne może być zużyta na miejscu, co bezpośrednio przekłada się na niższe rachunki za prąd. Nadwyżki energii mogą być sprzedawane do sieci energetycznej, co generuje dodatkowe przychody.
Dzięki instalacjom fotowoltaicznym, firmy mogą zwiększyć przewidywalność własnych rachunków za prąd i zmniejszyć podatność na wahające się ceny energii konwencjonalnej.
Przedsiębiorstwa obniżając własne koszty energii i ślad węglowy, zwiększają swoją konkurencyjność.
Montaż instalacji fotowoltaicznej w przedsiębiorstwie może okazać się bardzo prosty i nie musi wymagać inwestowania. Przykładem praktycznego rozwiązania jest PV-as-a-Service (PvaaS). W ramach tego modelu przedsiębiorca wynajmuje instalację fotowoltaiczną od dostawcy, który zajmuje się jej instalacją, utrzymaniem i serwisowaniem.
Dostępność i opłacalność instalacji fotowoltaicznych, zarowno dla firm, jak i dla użytkowników indywidualnych, przekłada się na popularność tego rozwiązania. Z danych Instytutu Energetyki Odnawialnej wynika, że moc zainstalowana w fotowoltaice w Polsce na koniec 2023 roku wyniosła ponad 17 GW. To oznacza wzrost aż o 4,6 GW względem 2022 roku.
System CBAM: Jak podatek węglowy wpłynie na ceny importowanych produktów?
CBAM, czyli Carbon Border Adjustment Mechanism (mechanizm dostosowania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2) to nowy instrument wprowadzany przez Unię Europejską, mający na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i zapewnienie uczciwej konkurencji dla europejskich producentów.
CBAM oznacza, że na towary importowane do UE, których produkcja wiąże się z wysokimi emisjami CO2, zostanie nałożony dodatkowy podatek. Chodzi o produkty takie jak aluminimum, cement czy stal. Celem jest wyrównanie warunków konkurencyjnych między produktami wyprodukowanymi w UE, gdzie obowiązują wysokie standardy emisji, a produktami importowanymi z krajów, gdzie te standardy są mniej rygorystyczne.
W efekcie, producenci spoza UE będą mieli motywację do ograniczenia emisji dwutlenku węgla w swoich procesach produkcyjnych, aby uniknąć wysokich opłat. CBAM ma chronić europejski przemysł przed nieuczciwą konkurencją ze strony producentów z krajów o niższych standardach środowiskowych.
Dla polskich firm, które produkują swoje wyroby w obrębie UE, CBAM może przynieść kilka korzyści:
wzrost konkurencyjności względem dostawców spoza UE,
zachętę do wdrażania innowacji, rozwoju nowych produktów i usług,
zachętę dla organizacji spoza UE do inwestycji na miejscu i poszukiwania krajowych partnerów.
Nie można zapominać o dyrektywach RED III i ETS2 – unijnych przepisach mających na celu przyspieszenie transformacji energetycznej i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Ich celem jest zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w zużyciu końcowym energii oraz redukcja emisji CO2 w sektorach, które nie były objęte pierwszym systemem ETS.
Wzrost konkurencyjności polskich firm dzięki zrównoważonemu rozwojowi
Podsumowując, polskie firmy stoją przed szansą na zwiększenie swojej konkurencyjności. W dobie kryzysu klimatycznego, wyzwań energetycznych oraz rosnącej świadomości społecznej, uwzględnianie kwestii środowiskowych i społecznych w strategii biznesowej staje się zarówno okazją, jak i koniecznością.
Standardy ESG pomagają firmom zrozumieć ich wpływ na społeczeństwo i środowisko. Organizacje, które dbają o przyszłość naszej planety i budują partnerskie relacje z pracownikami oraz otoczeniem, postrzegane są jako bardziej stabilne i przyszłościowe. Dodatkowo, zrównoważony rozwój wzmacnia postrzeganie marki i spełnia oczekiwania świadomych konsumentów. Klienci, partnerzy biznesowi i inwestorzy oczekują od przedsiębiorstw odpowiedzialnego podejścia. W efekcie zielona transformacja jest dziś w coraz większym stopniu obowiązkowym elementem prowadzenia biznesu.
