Spis treści
Zmiany w systemie rekompensat
Nowelizacja ustawy z 19 lipca 2019 r. o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych wprowadza możliwość ubiegania się o zaliczki na poczet rekompensat jeszcze przed zakończeniem pełnego postępowania administracyjnego. Oznacza to, że uprawnione firmy nie będą musiały czekać wielu miesięcy na wypłatę środków, co w wielu przypadkach oznaczało poważne napięcia płynnościowe.
Zgodnie z uzasadnieniem projektu, zaliczki będą wypłacane z Funduszu Rekompensat Pośrednich Kosztów Emisji, a ich przekazanie nastąpi w ciągu 14 dni od zatwierdzenia wykazu przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
Zaliczki są wypłacane przez Bank z Funduszu Rekompensat Pośrednich Kosztów Emisji (…) w terminie 14 dni od dnia otrzymania wykazu przez Prezesa URE – zapisano w dokumencie.
Co ważne, zaliczki będą stanowiły do 60% wartości wcześniejszej rekompensaty, a ich wysokość będzie przeliczana na podstawie aktualnych cen emisji CO₂. Projekt przewiduje jasny wzór matematyczny, który zapewni spójność obliczeń.
Organizacje branżowe od miesięcy apelowały o zmianę mechanizmu wypłat rekompensat. Głos w tej sprawie zabrała Federacja Przedsiębiorców Polskich, która wspólnie z Hutniczą Izbą Przemysłowo-Handlową zabiegała o przyspieszenie procedur.
To realizacja postulatu, o który zabiegały Federacja Przedsiębiorców Polskich oraz HIPH – rozwiązanie, które poprawi sytuację płynnościową krajowych zakładów przemysłowych, szczególnie hut i zakładów chemicznych, funkcjonujących w trudnych warunkach światowej konkurencji i europejskiej polityki klimatycznej – napisano w oświadczeniu FPP opublikowanym na LinkedIn.
Jakie firmy skorzystają na przepisach?
Zgodnie z przepisami ustawy, o zaliczki będą mogły wnioskować te przedsiębiorstwa, które w poprzednim roku otrzymały już rekompensaty oraz złożą wniosek o kolejne wsparcie, uzupełniony o stosowne oświadczenie. Dotyczy to przede wszystkim dużych podmiotów z branż uznawanych za energochłonne – czyli takich, które zużywają bardzo duże ilości energii elektrycznej, a przez to ponoszą szczególnie wysokie koszty pośrednie wynikające z polityki klimatycznej Unii Europejskiej.
Biznes
Mowa tu m.in. o:
hutach,
zakładach chemicznych,
papierniach,
cementowniach,
szklarniach,
i podobnych zakładach przemysłowych.
Są to firmy działające w warunkach silnej presji kosztowej, często konkurując z producentami spoza UE, gdzie regulacje środowiskowe są mniej restrykcyjne.
Zaliczkę może uzyskać wnioskodawca, który otrzymał rekompensaty w poprzednim roku kalendarzowym i złożył wymagane dokumenty – wskazano w uzasadnieniu projektu.
Mariusz Paczkowski, ekspert ds. energii i środowiska z Federacji Przedsiębiorców Polskich, w komentarzu dla Strefy Biznesu podkreśla, że wysokie ceny energii w Polsce są dziś jednym z głównych zagrożeń dla konkurencyjności przemysłu energochłonnego:
Obecna sytuacja gospodarcza stawia polski sektor przemysłowy przed trudnymi decyzjami co do przyszłości prowadzenia działalności w Polsce. Wysokie hurtowe ceny energii elektrycznej stanowią istotną przeszkodę dla funkcjonowania przemysłu energochłonnego, co bardzo negatywnie wpływa na jego konkurencyjność międzynarodową.
Stawką jest jednak coś więcej niż tylko bilanse firm:
Konkurencyjne warunki funkcjonowania sektora przemysłowego w Polsce są istotnym wymiarem bezpieczeństwa ekonomicznego kraju, który w znaczący sposób przekłada się na pozycję Polski na arenie międzynarodowej oraz bezpieczeństwo militarne. Zakłady przemysłowe, szczególnie przedsiębiorstwa hutnicze, są kluczowym elementem w łańcuchu wartości dla przemysłu zbrojeniowego - podsumowuje ekspert.
Uproszczona procedura wnioskowania
Proces składania wniosków o zaliczki został celowo uproszczony i nie wymaga przygotowywania dodatkowych dokumentów, jeśli firma już stara się o pełną rekompensatę.
Przedsiębiorstwo składa wniosek do prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, tak jak w poprzednich latach. Do wniosku dołącza oświadczenie o ubieganiu się o zaliczkę oraz standardowe załączniki wymagane w ustawie z 2019 roku – m.in. dane o zużyciu energii, wielkości produkcji i strukturze działalności gospodarczej.
Po zatwierdzeniu przez URE i przesłaniu wykazu do Banku Gospodarstwa Krajowego, środki trafiają na konto firmy w terminie do 14 dni.
Zaliczka podlega późniejszemu rozliczeniu – po ostatecznym zatwierdzeniu wysokości należnej rekompensaty. W przypadku nadpłaty firma ma obowiązek zwrócić różnicę w ciągu 14 dni. Projekt ustawy zawiera precyzyjne zapisy zabezpieczające interesy budżetu państwa.
Kiedy przepisy wejdą w życie?
Poprawka została ujęta w rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzaniem centralnego systemu informacji rynku energii (druk nr 1209). 20 maja sejmowa komisja przyjęła sprawozdanie, a 21 maja odbyło się drugie czytanie w Sejmie. Trzecie czytanie i głosowanie mają nastąpić w kolejnym etapie. Ustawa trafi następnie do Senatu i – jeśli nie zostaną zgłoszone poprawki – do podpisu prezydenta.
Jeśli proces przebiegnie bez opóźnień, pierwsze zaliczki mogą zostać wypłacone firmom jeszcze w drugiej połowie 2025 roku.
