W Samostrzelu rozpocznie się długo oczekiwany remont pałacu Bnińskich, który po latach popadania w ruinę znalazł wreszcie właściciela, który wie, co z zabytkiem zrobić.
Pałac i majątek mają długią historię, a swój rodowód i świetność zawdzięczają rodzinie Bnińskich, której kolejni potomkowie gospodarzyli w nich do wybuchu drugiej wojny światowej.
Skąd ten ród?
Bnińscy pochodzili z Wielkopolski. Pierwszą siedzibą rodu był Bnin pod Poznaniem. Ponieważ pieczętowali się herbem Łodzia od końca XIII wieku aż do przełomu wieków XIV i XV nazywano ich Łodziami. Z czasem sami zaczęli zwać się Bnińskimi. Od nich wywiedli swe rody Opalińscy, Moszyńscy i Śmigielscy. Na trzy linie podzielili się też Bnińscy: wielkopolską, wołyńską i samostrzelską.
Ta ostatnia nazwę wzięła od zakupionej w 1698 roku od Korzebok-Łąckich wsi Samostrzel. Pierwszym jej właścicielem z Bnińskich był Piotr. Kiedy około 1720 roku przekazywał swe dobra synowi Wojciechowi, w skład majątku wchodziły jeszcze trzy wsie: Kraczki, Mrozowo i Żelazne. Spadkobierca rodzinne dobra, dzięki dwóm posagom swych żon, jeszcze bardziej powiększył. Dodał do nich Strzelewo, Kruszyn, Pawłówek, Gogolin, Mierucin i Skorzewie. Następnym właścicielem samostrzelskich dóbr był syn Wojciecha, Konstanty, który podobnie jak ojciec był dwukrotnie żonaty i tak samo z bardzo posażnymi paniami. Majątek rodowy powiększył o następne wsie: Dąbki, Pawłowo, Sadkowski Młyn, Śmielin i Wybitowo. Sporo dochodów przynosiła produkcja rolna, młyn w Samostrzelu i tamtejsza karczma.
Kolejne pokolenie
Syn Konstantego, Józef, przejął majątek (w 1810 r.) w trudnych czasach, ale i jemu udało się go pomnożyć. Razem z żoną, Marianna z Gąsiorowskich, stworzył w Samostrzelu galerię obrazów, bibliotekę liczącą ok. 3 tys. woluminów, zebrał liczne okazy ceramiki antycznej, XVII-wieczne stroje dworskie, porcelanę, zabytkowe zegary. Kolekcja ta w dużej części została rozgrabiona podczas drugiej wojny światowej.
Zmarły w 1846 r. Józef podzielił majątek między trzech synów: Ignacego (Samostrzel), Konstantego (Glesno i Strzelewo) i Jana (Karny w Wielkopolsce i Osiek).
Ignacy pomnażał zbiory sztuki Samostrzela. W interesach różnie mu się powodziło, ale spadkobiercom zostawił prawie 7 tys, hektarów ziemi oraz przynoszące spore dochody młyn parowy, cegienię, owczarnię, stadninę koni. Spadkobierczynią dóbr została córka Maria, a po jej śmierci w 1934 roku przypadły one ostatniemu właścielowi z rodu Bnińskich – Rafałowi, który zginął w czasie wojny w Warszawie. Reszta rodziny rozproszyłą się po kraju i świecie.
<!** Image 3 align=left alt="Image 5056" >Pierwszy pałac w Samostrzelu powstał prawdopodobnie na początku XVIII wieku. Rozbudowywał go drugi właściciel dóbr, Wojciech. Gruntownej jego przebudowy w stylu klasycystycznym podjął się w 1825 roku, według projektu znanego architekta Schinkla, Józef Bniński. Powstała dwuskrzydłowa, dwukondygnacyjna budowla z widokową loggią. Do pałacu przylegał 10-hektarowy park. Kolejnej przebudowy dokonano w 1880 roku – pojawiły się wówczas na tarasie posągi i balustrada, z obu stron pałacu powstały ozdobne ogrody. Zmiany miały charakter głównie dekoracyjny. Była to ostatnia tak wielka inwestycja w samostrzelskich dobrach. W okresie międzywojennym pałac tętnił jeszcze życiem – jego gościem był marszałek Józef Piłsudski i słynny tenor Jan Kiepura. W 1939 roku opanowali go Niemcy, ktrórzy przebudowali go dla szkoły Hitlerjugend, przy okazji dewastując go i rozkradając. W 1945 powstał w pałacu szpital polowy. W latach 1948 – 1972 mieściła się w nim szkoła rolnicza, potem władało nim Przedsiębiorstwo „Sztuka Polska”.
Kolejni jego gospodarze nie mieli jednak środków na odpowiednie utrzymanie i konserwację pałacu. Zaczął on popadać w ruinę. Być może jutro rozpocznie się nowa era w dziejach niegdysiejszej siedziby Bnińskich herbu Łodzia.
