Pyra, czyli ziemniak z Peru
Pyra to nie tylko poznańskie określenie na ziemniaka, ale też – w mowie potocznej – mieszkaniec Poznania. Słowo to pochodzi oczywiście od dobrze wszystkim znanej bulwy, którą mieszkańcy tych stron podobno szczególnie ukochali. Nie każdy wie jednak, że samo słowo „pyra” pochodzi od „Peru”, czyli kraju w Ameryce Południowej, z którego przyjechały do Polski ziemniaki.
Hanys, czyli po prostu... Hans
Mianem „hanysów” określa się rdzennych mieszkańców Górnego Śląska. Nie każdy wie, że pierwotnie słowo to było obraźliwe. Pochodzi bowiem od niemieckiego imienia „Hans” i miało oznaczać, że Ślązacy tak naprawdę są Niemcami. Sami hanysi przejęli jednak to określenie i dziś nie ma już ono na ogół negatywnego wydźwięku.
Gorol, czyli dawniej góral
„Gorolami” są dla mieszkańców Górnego Śląska wszystkie osoby z innych części Polski. Czasem gorolem nazywa się też bardziej konkretnie mieszkańców Zagłębia. Jak łatwo się domyślić, słowo to pochodzi od „górala” – gdy w połowie XIX w. Górny Śląsk połączono koleją z resztą kraju, górale z Małopolski zaczęli masowo przybywać w te strony w celach handlowych albo zmierzając do pracy za granicę. Wtedy właśnie powstało określenie „gorol”, które z czasem rozszerzyło swoje znaczenie na wszystkie osoby spoza Górnego Śląska.
Licencja
Ceper – słowo o tajemniczym pochodzeniu
Ceper (nie cepr!) to dla mieszkańców Podhala każdy przyjezdny niebędący góralem. Czasem nazywa się tak też turystów idących w góry bez odpowiedniego przygotowania lub kogoś niezdarnego. Co ciekawe, nie wiadomo, skąd to słowo się wzięło. Słowniki podają różne możliwości: być może od słowa „saper”, od gwarowego słowackiego „čepyr” („kuglarz wędrowny”) lub od niemieckiego Zipser (takim mianem określają się niemieckojęzyczni mieszkańcy Spisza). Wiadomo tylko, że pierwotnie słowo to oznaczało konkretnie robotników przyjeżdżających na Podhale z innych części Polski, a potem jego znaczenie się rozszerzyło.
