- Badanie realizowane jest we współpracy z Uniwersytetem Saint Galen we Szwajcarii, Instytutem Swissfuture oraz dziennikiem „Polska the Times”. Jaki jest jego cel?
- W naszym kraju prowadzę je razem z prof. UKW dr hab. Elżbietą Kasprzak. Po raz pierwszy odbyło się ono w ubiegłym roku. Teraz, oprócz Polaków, wezmą w nim udział Niemcy, Czesi, Francuzi, Maltańczycy i Szwajcarzy. Chcemy sprawdzić, co stanowi źródło nadziei dla naszych rodaków, jak w porównaniu z poprzednim badaniem zmieniła się ich psychika oraz jak pod tym względem wypadamy na tle innych krajów. Dlatego pytamy, m.in., o oczekiwania na przyszły rok, poziom zadowolenia i niezadowolenia z życia, poczucie bezpieczeństwa, ocenę zdrowia somatycznego, pasje, wolontariat czy harmonię w życiu.
- Przed rokiem w tym samym czasie ankietę wypełniali Niemcy i Szwajcarzy. Co stanowiło najważniejsze źródło nadziei dla Polaków? Różnimy się w tej kwestii od wspomnianych krajów?
- W badaniu uczestniczyło 536 Polaków oraz 1299 respondentów z Niemiec i 9100 ze Szwajcarii. Okazało się, że najważniejszym źródłem nadziei dla nas byli najbliżsi i przyjaciele. Cenimy sobie szczęście w związku małżeńskim, szczęście naszych dzieci, zaufanie i dobre relacje z innymi ludźmi oraz porządek i harmonię w życiu społecznym. Czego oczekują Niemcy czy Szwajcarzy? Dokładnie tego samego. Podobnie jak my jako dwa najważniejsze źródła nadziei wskazywali bowiem współmałżonków i samych siebie. W dalszej kolejności wymieniali przyjaciół, rodziców i dziadków. Wyniki z tych trzech krajów są podobne nie tylko do siebie, ale także do wskazań mieszkańców innych krajów europejskich oraz Amerykanów i Australijczyków. Osoby, które mają dobre relacje w rodzinie i z innymi ludźmi są szczęśliwi w życiu i bardziej odporni na trudy życia codziennego. A to ma wpływ na ogólne zadowolenia z życia.
- A komu ufamy najmniej?
- Politykom i rządowi, ale też biznesmenom i menedżerom. Wynika to stąd, że zwykle składają obietnice bez pokrycia. Po prostu nie dotrzymują słowa. W poprzednim badaniu Polacy byli zwiedzeni nieokrzepłą demokracją w naszym kraju i dlatego nie oczekiwali nadziei w trudnych czasach od tej grupy decydentów. Jako naukowcy ciekawi jesteśmy, jakie wnioski będą po tegorocznym badaniu, bo przecież w Polsce przed rokiem zmieniła się władza. W badaniu z 2015 roku jeszcze gorzej niż politycy w naszej ocenie wypadły osoby z sektora bankowego, finansiści i ubezpieczyciele. Postrzegamy ich bowiem jako tych, którzy chcą nas wykorzystać, wyciągnąć od nas pieniądze. Nieco większe zaufanie do rządzących niż my mieli Szwajcarzy i Niemcy.
- Polska jest krajem katolickim. Czy religia stanowi dla nas źródło nadziei? Dodaje nam sił w codziennym życiu?
- Zdecydowanie tak, bo wielu wskazywało właśnie Boga jako źródło nadziei. I tym różnimy się od Niemców i Szwajcarów. Nie jest to jednak zaskoczeniem. Jesteśmy bowiem jednym z ostatnich religijnych państw w Europie. Przykładowo w Polsce w mszach świętych uczestniczy około 30-40 procent wiernych, w laickich Niemczech czy Szwajcarii raptem 3-5 procent.
- Często mówi się, że my Polacy lubimy narzekać. Ile w tym prawdy?
- Owszem, lubimy narzekać, ale podział pokoleniowy jest tu wyraźny. Młodzi są bardziej zadowoleni z życia. Narzekają głównie osoby po 40. roku życia i starsi. Związane jest to z wiekiem, a wraz nim z nawałem obowiązków zawodowych czy problemami zdrowotnymi.
- A solidne wykształcenie, dobrze opłacana praca mają dla nas znaczenie?
- Są ważne, ale nie najważniejsze. W porównaniu ze Szwajcarami jesteśmy trzy razy biedniejsi, ale gdy porównujemy się w swojej grupie społecznej nie widzimy aż tak ogromnych różnic. Zarobki są istotne dla nas do pewnego momentu. Zajmuję się też psychologią zdrowia i gerontopsychologią (dotyczy osób starszych - przyp. red.). Kiedy zapytamy ludzi, którzy są u schyłku życia, czego najbardziej żałują, to wcale nie mówią o pracy i wykształceniu. Większość uważa, że za mało czasu poświęciła swoim bliskim.
- Do kiedy można wypełniać ankietę „Nadzieje Polaków 2017”?
- Badanie trwa do końca listopada. Ankieta dostępna jest w Internecie, a jej wypełnienie zajmuje raptem 20 minut. Wystarczy w wyszukiwarkę wrzucić hasło „Jakie są twoje nadzieje na rok 2017”. Im więcej osób ją wypełni tym lepiej, bo wynik będzie bardziej wiarygodny. Warto, aby młodzi ludzie, którzy bardzo sprawnie poruszają się po Internecie, zachęcili swoich rodziców i dziadków. Badanie jest anonimowe , a jego wyniki zostaną opublikowane w gazetach Polska Press Grupa.
