Ludzkie szczątki pod kamienicą przy rondzie Bernardyńskim w Bydgoszczy. Pod wyburzonym domem cmentarz z XVI wieku

Jezdnię i chodnik pod budynkiem przeznaczonym do rozbiórki - w ramach budowy ulicy Kujawskiej i linii tramwajowej na niej - zamknięto, a na terenie kamienicy pod adresem Zbożowy Rynek 4 na zlecenie wojewódzkiego konserwatora zabytków odbywają się prace archeologiczne. Ich wyniki mogą zwykłych ludzi zadziwić.

Cmentarz funkcjonował prawdopodobnie w XVI i XVII wieku. Nekropolia znajdowała się w bliskim sąsiedztwie nieistniejącego już kościoła szpitalnego św. Stanisława. Znajdował się on w miejscu rozebranej wcześniej kamienicy z numerem 3. Na miejscu rozbieranej narożnej kamienicy z numerem 4 wcześniej istniał mniejszy budynek - pałac hrabiego Czapskiego z połowy XVIII wieku. Kamienicę na jego miejscu wzniesiono około 1900 roku. Po spaleniu w 1945 została ona przebudowana bez zachowania dawnego stylu. Rozbiórka jest niezbędną by dobudować druga jezdnię wraz z chodnikami i drogą rowerową. Prace wyburzeniowe rusza w przyszłym tygodniu. Wcześniej odłączono instalacje i wymontowano okna. Niewykluczone są kolejne odkrycia w trakcie prac przy układaniu instalacji podziemnych.

Wiosną archeolodzy odkryli pozostałości innej świątyni podczas prac ziemnych w rejonie nowej jezdni ul. Bernardyńskiej. Były to pozostałości nieistniejącego kościoła św. Idziego. Powstał on prawdopodobnie w połowie XIII wieku. Wcześniej z rozebranej kamienicy przy Zbożowym Rynku 3 do muzeum trafiły zabytkowe tonda z dawnego kościoła św. Stanisława, który mieścił się w tej lokalizacji.

- Archeolodzy prowadzą prace pod budynkiem, którego rozbiórka zacznie się w przyszłym tygodniu - tłumaczy Tomasz Okoński, rzecznik zarządu Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy. - W tym tygodniu były prowadzone prace rozbiórkowe wewnątrz, są zdemontowane drzwi, instalacje... Prace archeologiczne zakończą się w tym miejscu na dniach, a mamy pod budynkiem rzeczy archeologicznie ciekawe, w końcu jesteśmy w centrum miasta.

- Prace są prowadzone ze względu na zabytkowy układ tego miejsca a także na możliwość istnienia tu miedzy innymi pałacu hrabiego Czapskiego - mówi Andrzej Retkowski, archeolog. - Druga sprawa to obecność tu hospicjum i przytułku dla biednych. A jeśli tak, to można się było tu spodziewać obecności szczątków ludzkich z cmentarza, którego istnienie potwierdziliśmy.

W jednej z piwnic budynku do wyburzenia archeolodzy natrafili na ludzkie kości - to własnie pochówki z przykościelnego cmentarza. Szczątki leżały około pół metra pod posadzka piwnicy. - Myślę, że mieszkańcy nie zdawali sobie sprawy z ich istnienia - ocenia Anna Retkowska, archeolog. - Kościół św. Stanisława został wybudowany w XVI wieku, więc cmentarz był użytkowany w tym i XVII wieku.

- Na razie mamy kości bez artefaktów, wyposażenia, monet, ceramiki, paciorków, które pomogłyby z większa dokładnością ustalić daty pochówków, które na pewno są powiązane z tym XVI-wiecznym kościołem, a może i starszym. Po to są te badania, żeby to zweryfikować - mówi Andrzej Retkowski.

Archeolodzy znaleźli też w miejscu prac kilka woreczków połamanej ceramiki, także średniowiecznej.

- Przyszłotygodniowa rozbiórka budynku będzie się musiała toczyć w delikatny sposób, bo po pierwsze mamy ruch pod samym budynkiem, do tego jeden z budynków jest połączony z budynkiem zamieszkałym - mówi Tomasz Okoński.

Prace prowadzone są na całym obszarze budowy, rozciągającym się od mostu Bernardyńskiego do skrzyżowania ulicy Kujawskiej z Lwowską. Kontynuowane są również prace przy murze oporowym przyszłego torowiska tramwaju. Zakończenie tych robót pozwoli na układanie kolejnych odcinków torów. Trwa również budowa chodników i dróg rowerowych przy rondzie Kujawskim od strony centrum handlowego.