Którzy regionalni artyści pojawiają się najczęściej na aukcjach i w galeriach? Ile kosztują ich prace?

Wśród artystów, którzy związali swoje losy z regionem, prym wiedzie Leon Wyczółkowski, jeden z najwybitniejszych polskich malarzy przełomu XIX i XX wieku. Twórca na początku lat 30 ubiegłego wieku wszedł w posiadanie dworku w Gościeradzu koło Bydgoszczy, gdzie urządził sobie pracownię i spędzał letnie wakacje. Wcześniej kształcił się między innymi w Krakowie u Jana Matejki. Malował krajobrazy, portrety, sceny rodzajowe, martwe natury i kwiaty. Ceny jego prac olejnych na aukcjach rozpoczynają się od 18 tys. zł. Rozpoczynają, ale nie kończą. Przykładowo w ostatnich latach jego obraz „Portret Erazma Barącza” sprzedano bowiem za 290 tys. zł. „Obieranie buraków” było nieco tańsze, bo zostało kupione za 140 tys. zł.

Inwestycja w malarstwo

A co z Toruniem? Ranking twórców związanych z tym miastem pozostaje niezmienny od lat. Pod względem cen niedoścignionym numerem jeden jest wciąż Tymon Niesiołowski. Urodzony we Lwowie artysta osobiście znał takie osobistości ze świata literatury i sztuki, jak Jan Kasprowicz, Stefan Żeromski, Witkacy, Kazimierz Przerwa-Tetmajer czy Władysław Ślewiński. Do Torunia przeniósł się wraz z rodziną po wojnie. Od 1946 roku kierował katedrą malarstwa sztalugowego na Wydziale Sztuk Pięknych UMK. Jego duże olejne obrazy osiągają ceny od 4,5 tys. do 30 tys. zł. Rekordową sumę jeden z kolekcjonerów zapłacił w ostatnich latach za pracę zatytułowaną „Dziewczę z kwiatem”. Ile? Równe 80 tys. zł. Dziś ten obraz wart jest już ponad 100 tys. zł.
Krótka wycieczka po katalogach aukcyjnych pozwala wychwycić jeszcze inne nazwiska artystów związanych z Toruniem - chociażby Bronisława Jamontta. Ceny jego prac wahają się od 2 tys. zł do 27 tys. zł - głównie za pejzaże miejskie z motywami zabytkowej architektury.
Na aukcje trafiają przeważnie olejne obrazy starych mistrzów. Na drobniejsze prace można trafić w galeriach. Pejzaże Szymona Szumińskiego można tam kupić od 3 tys zł, a grafiki Barbary Narębskiej-Dębskiej już od 800 zł. Młodsi odbiorcy od relaksujących pejzaży wolą postawić na na baśniowy realizm Jacka Yerki, który jest jedynym artystą plastykiem, mającym swoją katarzynkę w toruńskiej Piernikowej Alei Gwiazd.
Yerka to jeden z popularniejszych żyjących twórców, pochodzących z naszego regionu. Karierę zrobił nie tylko w Polsce, ale i za oceanem. W jego pracach drzwi postawione na środku sadu zapraszają do magicznych miejsce, gdzie miasto może wyrosnąć na ciele smoka, a zielona fala na środku pola. Jego prace - z uwagi na przywiązanie do detali - powstają dość długo. Pastel około tygodnia. Obraz od miesiąca do dwóch. Ceny? Za pastel „Sen Landlorda” zapłacimy 10 tys. zł. Prace wykonane w technice giclee (wysokiej jakości wydruk na specjalnym papierze nieblaknącymi tuszami) to wydatek znacznie mniejszy - 1,8 tys. zł (w oprawie 2,5 tys. zł). Dostępne poprzez jego internetową galerię.
- Jeżdżę po Europie i widzę jak to wygląda poza Polską- mówi Jacek Soliński, który z Janem Kają wspólnie z prowadzi Galerię Autorską w Bydgoszczy. - W Niemczech status materialny jest wyższy, a więc tam rynek kolekcjonerski jest o wiele bardziej rozwinięty. U nas to się dopiero tworzy... Twórcy zazwyczaj oddają do galerii prace, które nie są zbyt drogie. To tak zwane komerciuszki, które można sprzedać.
Co ciekawe prace bydgoskich twórców wystawiane poza Bydgoszczą osiągają znacznie wyższe ceny niż w ich rodzinnych stronach.

Dla mniej zasobnego portfela

Zmarły niedawno Jerzy Puciata, Leon Kazimierz Drejas specjalizujący się w podwójnych portretach kobiet, znakomita malarka Irena Kużdowicz, malująca baśniowe portrety dziewczyn w wieku dojrzewania, Leon Romanow... Ceny dochodzą do 2-3 tys. zł za obraz. Mniejsze formy rzeźbiarskie Aleksandra Dętkosia, którego nazwisko znajduje się w angielskiej edycji biografii artystów współczesnych pt: „Kto jest kim” można zdobyć za około 500 zł. Z kolei grafiki Jacka Solińskiego można kupić za 300-400 zł, a obraz za ok. 1 tysiąca złotych.
- Ci, którzy naprawdę bardzo interesują się sztuką, nie mieszkają ani w Toruniu, ani w Bydgoszczy. Przyjeżdżają do naszego regionu z Trójmiasta, Łodzi, Warszawy, Poznania... Mają od 30 do 50 lat i są świetnie zaznajomieni ze sztuką - opowiada Wiesław Żyła, który od ponad 20 lat prowadzi w Toruniu Galerii „Pro Arte”. Przy okazji stara się promować młodych zdolnych twórców z regionu. - Proszę przyjrzeć się pracom Jolanty Kuszaj, która właśnie obroniła doktorat na WSP UMK. Świetny cykl „Miasto” z elementami, które wychodzą z obrazu. To prace, które idealnie nadają się do dużych przestrzeni, np. do wnętrza banków.
Warto wspomnieć, że np. dzieła prezesa Oddziału Toruńskiego Związku Polskich Artystów Plastyków z serii „Black box” można kupić za 2,5 tys. zł, a ceramiczne figury Dariusza Przewięźlikowskiego (tego samego, który postaciami mieszczan ozdobił mury przy ul. Podmurnej) od 700 zł. - Sami kolekcjonerzy bardzo rzadko decydują się na sprzedaż czegokolwiek. Ciężko ich do tego namówić. Dlaczego? Boją się coś sprzedać, bo środowisko małe i rozniesie się, że skoro zdecydowali się na taki krok, to pewnie źle im się wiedzie. Albo będzie panika, że wyprzedają - mówi właściciel „Pro Arte”.

Rekordowe aukcje z ostatnich lat
290 tysięcy złotych zapłacono za obraz „Portret Erazma Barącza” Leona Wyczółkowskiego
140 tysięcy złotych - za tyle sprzedano płótno „Obieranie buraków” Leona Wyczółkowskiego
80 tysięcy złotych - osiągnięciem takiej kwoty zakończyła się licytacja obrazu Tymona Niesiołowskiego „Dziewczę z kwiatem”
(dane z domu aukcyjnego Agra-Art S.A.)