Emerytury 2023 - nadchodzą zmiany i nowości. Ile wyniesie waloryzacja emerytur od 2023 roku? Dla kogo trzynasta i czternasta emerytura?

Każdego roku w marcu ogłaszana jest waloryzacja rent i emerytur, której wysokość uzależniona jest od poziomu inflacji w gospodarstwach emeryckich (wzrost cen towarów kupowanych przez emerytów) z ubiegłego roku, a także realnego wzrostu płac. W związku z rekordową w tym roku inflacją, sięgającą jesienią prawie 18 proc., emeryci będą mogli liczyć na rekordowe dopłaty.

Zgodnie z zapisami w ustawie budżetowej waloryzacja świadczeń emerytalnych wyniesie 13,8 proc., jednak ze względu na ostatnie dane o inflacji, poziom ten może jeszcze wzrosnąć. Zakładając jednak, że waloryzacja utrzyma się na poziomie wskazanym w budżecie, to średnia emerytura w wysokości 2700 zł wzrośnie o 372,60 zł brutto.

Warto przy tym pamiętać o przepisach podatkowych, które zakładają zwolnienie z PIT-u w przypadku osób o świadczeniach niższych niż 2500 zł brutto. Po waloryzacji część seniorów, korzystających z tej ulgi w poprzednim roku, straci taką możliwość. Wystarczy, że obecnie otrzymują emeryturę w wysokości 2250 zł brutto lub wyższą.

Warto przy tym pamiętać o przepisach podatkowych, które zakładają, że osoby otrzymujące świadczenia do 2500 zł brutto są zwolnione z PIT. Po waloryzacji część seniorów, korzystających w poprzednim roku z tej ulgi, straci taką możliwość. Składki PIT obejmą osoby, otrzymujące obecnie od 2200 zł brutto.

Wzrost emerytur 2023 przy waloryzacji 13,8 proc. będzie prezentował się następująco:

• 2000 zł brutto (2022 r.) – 2276 zł brutto w 2023 r. (PIT od emerytury 0 zł),
• 2500 zł brutto (2022 r.) – 2845 zł brutto w 2023 r. (PIT od emerytury 41 zł),
• 3000 zł brutto (2022 r.) – 3414 zł brutto w 2023 r. (PIT od emerytury 110 zł),
• 3500 zł brutto (2022 r.) – 3983 zł brutto w 2023 r. (PIT od emerytury 178 zł).

Najniższe świadczenia zostaną objęte waloryzacją procentowo-kwotową, natomiast minimalna kwota podwyżki wyniesie wtedy 250 zł brutto. Oznacza to, że:

• minimalna emerytura i renta wzrosną z 1338,44 zł brutto do 1588 zł brutto,
• najniższa renta (niezdolność do pracy) wzrośnie z 1003,83 zł do 1191,33 zł brutto,
• świadczenie przedemerytalne wzrośnie z 1350,70 zł do 1600,70 zł brutto.

W przypadku seniorów, którzy pobierają emeryturę częściową, minimalna kwota waloryzacji wyniesie 125 złotych.

W 2023 roku seniorzy po raz kolejny otrzymają 13. emerytury. Wysokość świadczenia wyniesie tyle samo, ile najniższa emerytura, czyli 1588,44 zł, zgodnie z założeniami ustawy budżetowej. Państwo zamierza na ten cel przeznaczyć 40 mld złotych.

ZUS wypłaci też tzw. czternastki w 2023 roku, co potwierdził premier Mateusz Morawiecki. Zasady przyznawania tych świadczeń nie są jeszcze znane, gdyż rząd pracuje nad opracowaniem przepisów umożliwiających realizację tego założenia. Kwota 14. będzie prawdopodobnie uzależniona od poziomu najniższej emerytury.

W 2022 roku czternastaka wyniosła maksymalnie 1338,44 zł brutto, a minimalnie 50 zł brutto. Wypłaty realizowano od 25 sierpnia do 20 września bieżącego roku. Świadczenie otrzymywały osoby, które nie przekroczyły progu dochodowego 4188,44 zł brutto i były aktywnymi rencistami lub emerytami.

Do tej pory czternastki otrzymywały też osoby mające prawo do odbierania:

• świadczenia oraz zasiłku przedemerytalnego,
• świadczenia dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych,
• nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
• rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

Po śmierci małżonka istnieje możliwość wypłaty specjalnego świadczenia, czyli renty rodzinnej, nazywanej też wdowią emeryturą. Zazwyczaj rozwiązanie te jest niekorzystne, gdyż wymaga zrzeczenia wypłaty swojego świadczenia, a renta po zmarłym najczęściej bywa niższa od standardowej emerytury. Osoby, które jednak chcą ubiegać się o świadczenie, mogą złożyć wniosek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

Wysokość renty wdowiej zależy od tego, ile osób ma do niej prawo. W przypadku jednej, wynosi ona 85 proc. świadczenia zmarłego, dwóch – 90 proc. dzielone na pół, natomiast trzech i więcej – 95 proc. dzielone po równo między wszystkich uprawnionych.

W 2023 roku mogą pojawić się zmiany dotyczące tych świadczeń. Posłowie zamierzają bowiem zaproponować, by po śmierci współmałżonka przysługiwała podwójna emerytura, czyli 100 proc. własnej plus 25 proc. świadczenia zmarłego. Obecnie projekt jest rozpatrywany przez Sejm, lecz nie ma gwarancji, że zostanie przyjęty.

Emerytury rolnicze wkrótce zostaną zrównane z tymi, wypłacanymi przez ZUS. Jeśli świadczenie KRUS będzie niższe od najniższej emerytury wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zostanie ono automatycznie podwyższone.

Dzięki temu w 2023 r. emerytura podstawowa w KRUS wynosiłaby tyle, co 90% minimalnej emerytury z ZUS, czyli 1430 zł. Ponadto rolnicy będą mogli uzyskiwać dodatek do emerytur rolniczych – informuje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Jak dodaje resort rolnictwa, w 2023 roku minimalna emerytura z ZUS zostanie podwyższona do 1588,44 zł brutto, a świadczenie z KRUS do 1430 zł brutto. Szef rządu wyjaśnia, że zmiany mają zapobiec wyludnianiu się wsi, co przyczyni się jednocześnie do zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego w kraju.

W przyszłym roku może zostać również przywrócony art. 88 Karty nauczyciela. Przepis ten umożliwiał nauczycielom przejście na wcześniejszą emeryturę po osiągnięciu wyznaczonego stażu pracy. Według nieoficjalnych doniesień MEiN chce, by nauczyciele urodzeni do końca 1977 roku mogli przejść na emeryturę wcześniej, pod warunkiem 30-letniego stażu pracy, w tym 20 lat w szkole.

– Musimy do tego wrócić. Kolejne spotkanie będzie poświęcone wcześniejszym emeryturom, zabranym przez Donalda Tuska i jego rząd, musimy do tego wrócić. Już za 2-3 lata będzie problem z godzinami, bo będzie coraz mniej dzieci w szkołach, związkowcy też o tym wiedzą – zapowiedział szef resortu edukacji Przemysław Czarnek.