Ekologia na Kujawach i Pomorzu. Wciąż walczymy u nas o czyste powietrze

Niepokoi nas zbliżająca się zima, gwałtownie rosnące i osiągające niebotyczne wartości ceny wszelkich nośników energii, braki w zaopatrzeniu w węgiel i drewno opałowe. To może spowodować niekontrolowany rozwój wypadków – palenie w piecach byle czym, aby tylko ogrzać rodzinę i przygotować coś na obiad.

Całej planecie grozi katastrofa ekologiczna, którą potęguje agresja Putina na wolną Ukrainę – przypomniał podczas niedawnego wystąpienia na forum ONZ prezydent USA Joe Biden.

Sztandarowym programem ekologicznym w całej Polsce, w tym w naszym regionie, jest „Czyste Powietrze”. Mówił o nim podczas niedawnej konferencji ekologicznej na Politechnice Bydgoskiej Ireneusz Stachowiak, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Od uruchomienia programu w roku 2018 do WFOŚiGW wpłynęło 30 tys. wniosków na łączną kwotę 530 mln zł. Podpisano już 26 tys. umów na ponad 440 mln zł, zaś wypłacono już 240 mln.

Na nowe źródła ciepła mieszkańcy regionu złożyli blisko 25,5 tys. wniosków, w tym na pompy ciepła 8400 wniosków, na kocioł gazowy lub kotłownię gazową 6 400, na kocioł węglowy 5 700, kocioł na pellet – 4 500, zaś na pozostałe (kocioł olejowy, ogrzewanie elektryczne) – 400.

W ramach termomodernizacji na ocieplenie budynków złożono wnioski na prawie 1 mln 400 tys. m kwadratowych, to – jak obrazowo opisał Ireneusz Stachowiak - ponad 4 razy więcej niż wynosi powierzchnia użytkowa najwyższego budynku świata – Wieży Khalifa. Na wymianę okien złożono wnioski na 130 tys. m kwadratowych tafli szkła i ram, a to z kolei ponad 30 razy więcej niż wynosi suma powierzchni wszystkich okien w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Dodajmy do tego wymianę drzwi – to 44 578,18 m kwadratowych, co przekłada się na prawie 25 tys. sztuk drzwi.

Dzięki programowi „Czyste Powietrze” w naszym regionie udało się zredukować emisję dwutlenku węgla o 200 846,53 ton na rok, a jest to ilość, którą pochłania prawie 33,5 mln drzew. O 507,81 ton na rok zredukowano emisje pyłów zawieszonych PM2,5 i o 568,88 ton PM10.

Na 144 gminy w województwie umowy z Wojewódzkim Funduszem podpisały 121. Na funkcjonowanie punktów konsultacyjnych oraz pomoc techniczną wypłacono gminom ponad 2,5 mln złotych.

- Walka o czyste powietrze i obniżenie kosztów energii to wyzwanie dla nas wszystkich. Dziękuję samorządowcom i przedsiębiorcom za wsparcie naszych działań – powiedział prezes WFOŚiGW w Toruniu.

A gminy także robią co mogą, aby zminimalizować poziom szkodliwych wyziewów domowych kominów. Największy problem nieodmiennie dotyczy największych miast naszego regionu: Bydgoszczy, Torunia, Włocławka, Grudziądza oraz Inowrocławia.

Wszędzie tam w okresie grzewczym systematycznie przekraczane są dobowe poziomy dopuszczalnych wartości pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5. Ale nie tylko tam – ze smogiem walczy od lat Nakło nad Notecią, kilka lat temu wpisane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) na listę 50 najbardziej zanieczyszczonych miast w Unii Europejskiej. Tak jak w przypadku dużych miast, Nakło cierpi – co prawda już nieco mniej na skutek wdrożonych programów - z powodu zbyt wielu indywidualnych kotłowni wyposażonych w węglowe piece wysokoemisyjne. Miasto położonej jest dolinie, co przy braku lub słabych wiatrach powoduje zawieszanie się dymu nad zwartą zabudową.

Walka o czyste powietrze trwa także w skali całego regionu. Uchwała Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z 22 czerwca 2020 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza w zakresie pyłu zawieszonego PM10 oraz benzo(a)pirenu zobowiązuje prezydentów Grudziądza, Inowrocławia, burmistrzów, wójtów oraz starostów powiatów województwa do przedkładania corocznych sprawozdań z realizacji tego programu do Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego, w terminie do 15 lutego każdego roku za rok poprzedni.

Pod koniec grudnia 2020 roku Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego w swej Strategii rozwoju województwa do 2030 roku – Strategii Przyspieszenia 2030+ za jeden głównych celów wpływających na poprawę jakości życia do wysoko rozwiniętych regionów europejskich uznał kształtowanie dostępnej przestrzeni i stanu środowiska przyrodniczego.

W tej materii ważna jest transformacja energetyczna i adaptacja do zmian klimatu oraz program rozwoju retencji dla celów rolniczych i środowiskowych.

Na zanieczyszczenie tego czym oddychamy wpływa także ruch samochodowy, oczywiście największy w dużych miastach. Komunikacja oparta jest wciąż w większości na pojazdach napędzanych silnikami spalinowymi. Miasta chcą zmienić tę strukturę na elektryczną lub hybrydową – kupują więcej tramwajów i ekologicznych autobusów.