Dr Rajewski: - Jest ciche przyzwolenie na picie energetyków przez dzieci i młodzież

Ministerstwo Zdrowia rozważa wprowadzenie ograniczeń picia napojów energetycznych przez osoby poniżej 16 lat…
I bardzo słusznie, bo tak naprawdę te napoje są przeznaczone dla osób dorosłych. Co więcej, nie do codziennego spożywania, tylko w sytuacjach awaryjnych - jak choćby przed ważnym egzaminem, w czasie męczącej i długiej podróży samochodem...Mają pobudzać, dodawać energii i poprawiać koncentrację i po to je stworzono. Do takich sytuacji nadzwyczajnych. Ale przez to, że napoje energetyczne mają dobry smak, są używane zbyt często - szczególnie przez młodzież, a nawet dzieci. W ich przypadku, energetyki są takim tematem tabu bo nie słyszałem, aby przed nimi je przestrzegano. Aby była jakaś kampania społeczna, skierowana zarówno do rodziców jak i ich dzieci, że te napoje są dla ich pociech szkodliwe. W mojej ocenie - jest takie ciche przyzwolenie na ich picie, a w rzeczywistości nie są one wskazane, a wręcz przeciwwskazane dla młodego organizmu.

Dlaczego?
Napoje energetyczne są dedykowane dla osób dorosłych nie bez przyczyny. Chodzi tu głównie o zawartość substancji pobudzających - kofeina, guarana i innych biologicznie czynnych jak tauryna czy witaminy z grupy B, w odniesieniu do przeciętnej masy ciała osoby dorosłej. W przypadku dzieci i młodzieży, gdy ta masa ciała jest mniejsza - ich spożywanie, a jest ono w tym przypadku częste, może spowodować w organizmie dzieci i młodzieży łatwe przekroczenie tych dozwolonych dawek, zawartych w tych napojach.

Czym to przekroczenie dawek może się u nich objawiać?
Jeśli chodzi o dzieci i młodzież, to największy wpływ będzie miała na nie zawarta w napojach energetycznych kofeina. W jednej puszce napoju energetycznego jest jej od 80 do 120 miligramów, więc łatwo mogą się pojawić objawy niepożądane związane z przedawkowaniem kofeiny jak na przykład przyspieszone bicie serca bądź jego kołatanie czy wzrost ciśnienia tętniczego. Do tego dochodzi rozdrażnienie, uczucie niepokoju co w połączeniu z bardzo częstym uzależnieniem dzieci i młodzieży od komputera, te objawy potęguje. Może też wzbudzić u nich lęk i zawroty głowy. W energetyku jest m.in. guarana, która również ma dużo kofeiny stąd przy nadmiarze energetyku może pojawić się bezsenność, ale i zaburzenia snu lub jego jakości. Czasami nudności czy wymioty, problemy żołądkowe…W tych napojach jest zazwyczaj cukier, a gdy mamy go w organizmie dużo to możemy doprowadzić do uszkodzenia szkliwa na zębach, do ryzyka rozwoju cukrzycy, do nadmiernej masy ciała i otyłości. Bo – w jednej puszce zwykłego napoju energetycznego, jest zwykle od 14 do 16 łyżeczek cukru. To bardzo dużo. Młodzi ludzie mają jeszcze taki nawyk łączenia tych energetyków z alkoholem, co może być jeszcze bardziej dla ich zdrowia niebezpieczne i może nasilać te objawy. Tym samym, może negatywnie wpływać na życie dzieci i młodzieży w rodzinie czy w szkole.

Czy te objawy mogą wystąpić także u osób dorosłych?
Jak najbardziej. Szczególnie u tych, które w ogóle nie powinny po te energetyki sięgać, czyli z chorobami sercowo-naczyniowymi w tym m.in. z nadciśnieniem tętniczym. Z chorobami nerek, wątroby, bo energetyki mogą dodatkowo obciążać te narządy i zaostrzać ich choroby przewlekłe. Mają też w swoim składzie dużo witamin z grupy B i - jeżeli pijemy ten napój w nadmiarze, to nasza wątroba musi się także z nimi uporać. Nie powinni po energetyki sięgać cukrzycy i osoby z chorobami układu nerwowego, nadczynnością tarczycy. Jak również – co nie jest niestety oczywistością, kobiety w ciąży. W tym przypadku, energetyk może przyczynić się do rozwoju nadciśnienia przyszłych matek, cukrzycy a nawet do przedwczesnego porodu. Powinny z niego zrezygnować matki karmiące dzieci piersią.

Energetyki stosować podczas dużego wysiłku, czy niekoniecznie?
Także, choć w tym przypadku – przy dużym wysiłku fizycznym, szczególnie podczas mocnego słońca należy uważać, aby ich picie nie doprowadziło do odwodnienia organizmu, bo kofeina działa moczopędnie. Tu trzeba uważać...Pamiętajmy o tym, że ciągłe picie energetyków może zakłócać nasze procesy fizjologiczne, walkę ze stresem czy zmęczeniem. Przyzwyczajamy się do tego, że mamy bardzo dużo tych substancji stymulujących w organizmie a wiadomo, że im jest ich więcej - tym bardziej uodparniamy na nie, nasz organizm. Wówczas on domaga się coraz większych dawek tego energetycznego napoju. Wśród moich pacjentów są i tacy, którzy piją po kilka litrów dziennie tych energetyków.

Z czego – według pana wynika tak duży wzrost zainteresowania energetykami, szczególnie wśród dzieci i młodzieży?
Na pewno z mody, ale również i z tego, że mają one dobry smak. Są gazowane i gdy lekko się je schłodzi, to są traktowane jako fajny napój orzeźwiający. Który jest stosowany bardzo często, a powinien - doraźnie, w sytuacjach szczególnych, czyli głównie dla poprawy pracy umysłowej. Chcę wyraźnie podkreślić, że napoje energetyczne są napojem specjalnego przeznaczenia - dla osób dorosłych, ale tych odpowiedzialnych i bez współistniejących chorób.