500 plus pod lupą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. 18 tys. osób pobierało świadczenie bezprawnie

Świadczenie 500 plus przysługuje na każde dziecko do ukończenia przez nie 18 lat, niezależnie od osiąganych dochodów rodziny. Od 1 stycznia 2024 r. wysokość świadczenia wzrośnie do kwoty 800 zł.

Prawo do 500 plus ustalane jest na okres od 1 czerwca do 31 maja następnego roku. Przyjmowanie wniosków na obecny okres wypłat rozpoczęło się 1 lutego 2023 r. Jednak aby świadczenie było wypłacone od początku, rodzic wniosek musiał złożyć do końca czerwca 2023 r. Jeśli spóźnił się i przekazał dokumenty po 30 czerwca, to świadczenie otrzyma już tylko od miesiąca złożenia wniosku. Wyjątek stanowią rodzice nowo narodzonych dzieci. Oni mają 3 miesiące na złożenie wniosku. Jeżeli zrobią to w ciągu trzech miesięcy od dnia narodzin swojej pociechy, to otrzymają świadczenie z wyrównaniem.

Świadczenie 500 plus przysługuje także obywatelom Ukrainy, którzy przybyli z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi i uzyskali legalny pobyt w Polsce na podstawie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Co ważne dodatkowe świadczenie przysługuje uchodźcom tylko w tym okresie, kiedy przebywają z dziećmi w Polsce. W przypadku wyjazdu z Polski na okres powyżej miesiąca tracą prawo do legalnego pobytu w Polsce, a tym samym tracą prawo do świadczeń dla rodzin.

I to głównie obywatelom naszych wschodnich sąsiadów ZUS odebrał ostatnio wypłatę świadczenia.

- ZUS ma ustawowy obowiązek wstrzymać wypłatę świadczenia wychowawczego dla uchodźcy z Ukrainy od razu po jego wyjeździe z Polski. Ma to charakter czasowy i nie wiąże się z utratą prawa do świadczenia, jeżeli osoba powróci do Polski w ciągu 30 dni i informacja ta zostanie odnotowana w rejestrze Straży Granicznej. W takim przypadku obywatel Ukrainy nie traci legalności pobytu w Polsce, a wypłata świadczenia jest wznawiana łącznie z wyrównaniem za wstrzymany miesiąc, o ile są spełnione pozostałe warunki uprawniające do tego świadczenia. Od 1 czerwca 2023 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wstrzymał wypłatę 18 tys. świadczeń wychowawczych dla obywateli Ukrainy w związku z ich wyjazdem z Polski – tłumaczy Krystyna Michałek, rzecznik prasowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy.

Czasami zdarza się, że do ZUS zgłaszają się osoby, które utraciły legalność pobytu, mimo że wróciły do Polski w ciągu 30 dni od wyjazdu. Osoby takie prawdopodobnie podczas przekraczania granicy nie okazały dokumentu elektronicznego diia.pl i nie zgłosiły korzystania z ochrony czasowej. W rezultacie po 30 dniach, licząc od dnia wyjazdu, tracą one legalność pobytu, a w konsekwencji prawo do świadczeń. W celu uniknięcia utraty legalności pobytu cudzoziemiec, który wraca do naszego kraju, powinien poinformować funkcjonariusza SG (podczas odprawy paszportowej) o zamiarze wjazdu w związku z korzystaniem w Polsce z ochrony czasowej oraz każdorazowo okazać dokument diia.pl. Osoba, która nie dopełniła tych formalności i utraciła legalność pobytu, powinna zgłosić się do komendanta placówki Straży Granicznej na przejściu granicznym, które przekroczyła, z prośbą o sprostowanie danych w rejestrze SG i przywrócenie legalności pobytu. Zgłoszenie takie należy wysłać na adres mailowy konkretnej placówki granicznej. Wykaz adresów mailowych jest dostępny na stronie internetowej Straży Granicznej. Następnie należy poinformować ZUS (w dowolnej placówce lub na infolinii), że dokonało się takiego zgłoszenia. Jak Zakład Ubezpieczeń Społecznych otrzyma tę informację, a dane w rejestrze SG się zaktualizują, nastąpi wznowienie wypłaty świadczenia wraz z wyrównaniem za okres, za który przywrócono legalność pobytu.

- Inaczej wygląda sytuacja osoby, która powróciła z Ukrainy do Polski na przykład przez Słowację. Powinna ona w pierwszej kolejności udać się do urzędu gminy w celu zarejestrowania tego wjazdu, składając wniosek o ponowne nadanie statusu "UKR" w rejestrze PESEL. We wniosku należy wskazać dokładną datę wjazdu na terytorium Polski oraz datę i miejsce przekroczenia granicy zewnętrznej strefy Schengen, niebędącej granicą Polski – dodaje Krystyna Michałek.