Od chwili ustawienia martyrologicznego pomnika na Starym Rynku, stał się on dla bydgoszczan ważnym miejscem. Tutaj gromadzono się w wielkich i ważnych dla Polaków chwilach. Czasem na rozkaz, czasem z ciekawości, a czasem z potrzeby serca. W 2005 roku to tutaj spontanicznie przybywali bydgoszczanie, by oddać kwiatami i płonącymi zniczami hołd zmarłemu wtedy Janowi Pawłowi II. A w 2010...
Niemal dokładnie pięć lat później, w sobotę, kiedy wielu bydgoszczan wybierało się na rodzinne zakupy, na działki, nadeszła hiobowa wieść. Pierwsze informacje radiowe i telewizyjne były sprzeczne, niepełne. Polska wstrzymała wówczas oddech. Niestety, potwierdziło się to, co wydawało się nieprawdopodobnym, najczarniejszym scenariuszem. Nikt nie przeżył katastrofy opodal lotniska w Smoleńsku.
Jeszcze przed południem pod pomnikiem na Starym Rynku pojawiły się pierwsze wiązanki kwiatów i znicze.
Ludzie zjawiali się na rynku spontanicznie, przychodzili, kładli kwiaty, stawiali znicze.
- Byłem tam w południe, bo poczułem, że powinienem tam pójść – wspominał kiedyś w rozmowie z nami Stefan Pastuszewski. - Żal i przygnębienie widoczne były na wszystkich twarzach, wielu miało łzy w oczach. Ludzie zjawiali się na rynku z porywu serca, przychodzili, kładli kwiaty, stawiali znicze. Nie było jeszcze wówczas żadnego organizatora, ludzie sami układali wielki krzyż, stawiali zdjęcia i portrety tych, którzy zginęli.
We wtorek, 13. kwietnia, tysiące bydgoszczan upamiętniło w marszu wspólnie - ofiary zbrodni stalinowskich w Katyniu i katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem. Marsz rozpoczął się przed kościołem pw. Świętych Polskich Braci Męczenników na Wyżynach. Wieczorem odbyła się manifestacja na Starym Rynku.
Decyzja w sprawie nazwy mostu
W środę odbyła się specjalna sesja Rady Miasta poświęcona uczczeniu pamięci ofiar katastrofy, na którą przybyli parlamentarzyści i przedstawiciele urzędów, instytucji, wojska, policji. Prezydent Konstanty Dombrowicz zgłosił formalny wniosek do Rady Miasta o nadanie mostowi, który miał być budowany w ciągu Trasu Uniwersyteckiej – imienia prezydenta Lecha Kaczyńskiego (później zmieniono decyzję i nadano nazwę most Uniwersytecki - red.). Stefan Pastuszewski dodał pomysł upamiętnienia wszystkich 96 ofiar katastrofy przez wzniesienie stosownego obelisku lub tablicy w okolicy mostu. Uchwała przyjmująca obie idee stosunkiem głosów 26 do zera, przy jednym wstrzymującym się, została przyjęta.
Ostatnim elementem tych dni była ceremonia pogrzebowa tłumacza prezydenta Kaczyńskiego, pochodzącego z Bydgoszczy Aleksandra Fedorowicza, która odbyła się 20. kwietnia 2010. Uroczystości rozpoczęły się o godz. 12 i zostały poprowadzone przez biskupa Jana Tyrawę. W kondukcie idącym na cmentarz parafii św. Józefa Rzemieślnika przy ul. Toruńskiej uczestniczyły tysiące mieszkańców Bydgoszczy.
