Polska starzeje się w szybkim tempie. Już od kilku lat seniorzy stanowią ponad jedną piątą polskiego społeczeństwa, a odsetek ten stale rośnie. Taki stan rzeczy z każdym rokiem będzie miał dla państwa coraz poważniejsze konsekwencje ekonomiczne i społeczne. To również wyzwanie dla samorządów – coraz dłuższa jest lista miast, w których osoby starsze stanowią więcej niż jedną czwartą populacji.
Zobacz, w których polskich miastach osób starszych jest najwięcej:
Starzenie się społeczeństwa polskiego w liczbach
Polska się starzeje, i to już od lat. Pokazują to jasno dane Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące osób w tzw. wieku poprodukcyjnym, czyli kobiet mających 60 lub więcej lat oraz mężczyzn mających 65 lub więcej lat. Okazuje się, że udział tych osób w społeczeństwie stale rośnie:
- w 1990 r. osoby w wieku poprodukcyjnym stanowiły 12,8 proc. społeczeństwa,
- w 2000 r. stanowiły 14,8 proc. społeczeństwa,
- w 2010 r. stanowiły 16,8 proc. społeczeństwa,
- w 2019 r. stanowiły 21,9 proc. społeczeństwa.
Starzenie się społeczeństwa wyraźnie pokazuje też mediana wieku. Podczas gdy w 1990 r. przeciętny Polak był w wieku 32,3 lat, pod koniec 2018 r. wartość ta wynosiła już 40,9 lat.
Wszystko wskazuje na to, że tendencja ta się utrzyma – polskie społeczeństwo będzie coraz starsze. Oznacza to rosnące obciążenie dla młodszych pokoleń, które pracują m.in. na emerytury seniorów. O ile w 2019 r. na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało 37 osób w wieku poprodukcyjnym, o tyle w 2050 r. (według prognoz GUS-u) będzie to już ponad 50 osób.
Które miasta mają najwyższy odsetek seniorów? Zobacz ranking:
Do głównych przyczyn starzenia się społeczeństwa zalicza się:
- niski (w Polsce od lat ujemny) przyrost naturalny,
- wzrost długości życia wskutek rozwoju nauki (m.in. medycyny) i poprawy warunków bytowych,
- przemiany społeczne – późniejszy wiek zakładania rodziny, mniejsza liczba dzieci.
Jakie są konsekwencje starzenia się społeczeństwa?
Wskutek starzenia się społeczeństwa przede wszystkim, jak wspomniano, rośnie obciążenie młodszych pokoleń, które muszą pracować na emerytury i inne świadczenia seniorów. Wraz z rosnącą liczbą osób starszych państwo musi też przeznaczać coraz większe nakłady na służbę zdrowia i inne działania służące zapewnieniu obywatelom odpowiedniej jakości życia.
Starzenie się społeczeństwa ma również inne konsekwencje gospodarcze. Wpływa przede wszystkim na rynek pracy, na którym zaczyna brakować pracowników, a za to pojawia się konieczność poszukiwania sposobów na aktywizację zawodową osób po 55. roku życia. Przy wzrastającym odsetku seniorów trudniej też o utrzymanie wzrostu gospodarczego.
