W sądownictwie szykuje się rewolucja, przed którą niemal wszyscy drżą

Zmiany są przesądzone, bo już 17 października 2013 roku prezydent RP podpisał stosowne nowelizacje, m.in. Kodeksu postępowania karnego oraz Kodeksu karnego. Termin wejścia w życie nowej procedury karnej wyznaczono na 1 lipca 2015 roku. Tak długie vacatio legis miało służyć przeprowadzeniu szkoleń wszystkich, których zmiany będą dotyczyć.
[break]

Proces karny ma bardziej przypominać to, co znamy z amerykańskich dramatów sądowych. Uczenie nazywa się to większą kontradyktoryjnością postępowania, a w praktyce polega na tym, że większą rolę niż dotąd będą pełnić prokurator i obrońca. Sąd zaś w większym stopniu ma być arbitrem niż inicjatorem postępowania dowodowego.

Autorzy nowelizacji twierdzą, że zmiany usprawnią i przyspieszą postępowanie karne. Ograniczy się też przewlekłość postępowania odwoławczego, bo w apelacji nie będzie już można powołać się na to, że sąd nie przeprowadził jakiegoś dowodu.
Jeszcze jedna ważna zmiana dotyczy radców prawnych - od 1 lipca będą mogli bronić w sprawach karnych i karno-skarbowych.

Zapowiedziane zmiany największy niepokój budzą w prokuraturze. Nic dziwnego - to na nich spocznie ciężar udowodnienia winy oskarżonemu. Śledczy obawiają się, że nie podołają temu zadaniu organizacyjnie, co pociągnie za sobą znaczne zwiększenie liczby uniewinnień.
- Według nowych zasad na rozprawach ma być obecny autor aktu oskarżenia. Wątpię, czy to będzie w praktyce możliwe. Teraz każdy z naszych prokuratorów ma w prowadzeniu około 80 spraw miesięcznie - mówi prokurator Adam Lis, szef działu śledztw Prokuratury Rejonowej Bydgoszcz-Północ.

Nowelizacja daje również większą swobodę obrońcom. Będą mogli zlecać np. policji wykonanie ekspertyz. - Co z tego, skoro naprzeciw siebie będę miał potężną machinę instytucjonalną w postaci prokuratury, policji, CBA, CBŚ i tak dalej? - zastanawia się mec. Krzysztof Ogrodowicz.

Najbardziej zadowoleni wydają się sędziowie. - Zmiany idą w kierunku zwiększenia naszej bezstronności i lepszego wyjaśnienia prawdy materialnej. Teraz sędziowie prowadzą proces poszukując dowodów i często są to dowody winy - mówi sędzia Marek Kryś z Sądu Okręgowego w Bydgoszczy.