W bułgarskiej cerkwi, średniowiecznych klasztorach i na Jedwabnym Szlaku, czyli MAEO

„Nietknięty od wieków, zamknięty w murach świątyń i monasterów, tworzy odrębny świat” - pisał o śpiewie cerkiewnym jego znawca, juror festiwali w Hajnówce, Włodzimierz Wołosiuk.

Muzyka cerkiewna to wyłącznie śpiew. Wraz z tekstem liturgicznym jest częścią nabożeństwa. Tak zadekretowali ojcowie wschodniochrześcijańskich Kościołów. Brzmienie instrumentów zbyt wówczas kojarzyło się z pogańskimi ceremoniami kultowymi. A poza tym śpiew wyraża nie tylko emocje, ale i treści - twierdzili - przekazując prawdy wiary, stanowiąc modlitwę... <!** reklama>

Na festiwalu Musica Antiqua Europae Orientalis w fascynujący świat cerkiewnego śpiewu będzie można zagłębić się dwukrotnie za sprawą Sofijskiego Chóru Chłopięcego z Bułgarii i chóru mnichów z monasteru Wałaam w Rosji.

Pierwszy z tych zespołów wystąpi już dziś w Filharmonii Pomorskiej. Istniejący od 44 lat ma w dorobku dziesięć płyt, wiele nagrań radiowych i telewizyjnych. Oprócz muzyki sakralnej, śpiewa utwory świeckie - ludowe i współczesne. Dyrygentką chóru jest Adriana Błagojewa.

Jutro natomiast będzie można usłyszeć również stare i piękne liturgiczne śpiewy zachodniego chrześcijaństwa - chorał gregoriański. Wykona je zespół wokalny Heinavanker z Estonii w składzie: Margo Kolar, Ilona Ernes, Kadri Hunt, Johan Randvere, Christopher Staak, Taniel Kirikal. Swą nazwę zespół zaczerpnął z tytułu tryptyku Hieronima Boscha. I ta grupa nie poprzestaje na muzyce sakralnej. W repertuarze ma m.in. dzieła słynnego estońskiego kompozytora Arvo Parta i przedchrześcijańskie pieśni runiczne.

A w czwartek, 20 września, będzie można zanurzyć się w nieco inne klimaty. Wystąpi gwiazda tzw. muzyki świata, Maria Pomianowska, multiinstrumentalistka, kompozytorka, badaczka różnych tradycji muzycznych, rekonstruktora dawnych ludowych instrumentów. Na scenach prezentowała zarówno muzykę Mazowsza, jak i Indii, łączyła odległe tradycje i szukała ludowych źródeł dzieł Chopina. Występowała na dworze cesarza Japonii i ze sławnym wiolonczelistą klasycznym Yo-Yo Ma.

W Filharmonii Pomorskiej Maria Pomianowska będzie śpiewać i grać na fideli płockiej, sarangi, suce biłgorajskiej, er-hu, morin-khuur. Na bliskowschodnich instrumentach zagrają Mohammad Rasouli z Iranu i Dima Gorelik z Izraela. Na drumli i fletach - Bartłomiej Pałyga, który też zaśpiewa, posługując się wykorzystywanym m.in. w tradycyjnej muzyce Syberii i Mongolii śpiewem alikwotowym. Na inspiracje muzyków wskazuje tytuł koncertu - „Suita Jedwabnego Szlaku”.

• Śpiewy bułgarskiej cerkwi: Sofijski Chór Chłopięcy - piątek, 14 września, godz. 19, FP
• Chorał gregoriański: zespół Heinavanker (Estonia) - sobota, 15 września, godz. 19, FP
• Suita Jedwabnego Szlaku - Maria Pomianowska, Mohammad Rasouli, Dima Gorelik, Bartłomiej Pałyga, czwartek, 20 września, godz. 19, FP