Torbyd idzie do rozbiórki. Jego budowa i funkcjonowanie to piękny kawał historii Bydgoszczy

Do lat 50. ubiegłego wieku jedynym sztucznym lodowiskiem w Polsce był Torkat na Śląsku. Seria mało mroźnych zim spowodowała powszechne wołanie o budowę sztucznych tafli.
[break]
W 1953 roku starania o budowę sztucznego lodowiska podjął klub Gwardia Bydgoszcz, finansowany wówczas ze środków resortu spraw wewnętrznych. Projekt upadł, gdy okazało się, że chłodziarek w Polsce nikt nie produkuje i trzeba byłoby je sprowadzić za dewizy.
Niebawem Bydgoszcz razem z Toruniem podjęły rywalizację o przydział środków z budżetu centralnego na budowę lodowiska. Lepsze argumenty i dojścia miał Toruń, w 1956 roku zapadła decyzja o budowie w tym mieście lodowiska z funduszy centralnych z własną maszynownią.

Ta wiadomość zmobilizowało natychmiast bydgoszczan. Redaktor Zbigniew Urbanyi na łamach „Ilustrowanego Kuriera Polskiego” rzucił hasło, by zbudować lodowisko własnym sumptem, z tzw. społecznych środków, bez maszynowni, w oparciu o rezerwy chłodu z Zakładów Mięsnych.
Pomysł zyskał aprobatę i powszechne poparcie. Rok później powstał stosowny społeczny komitet. Wybrana lokalizacja przy ul. Moniuszki uniemożliwiała budowę pełnowymiarowej płyty, przystosowanej do organizowania meczów hokeja na lodzie, ale była jedyną możliwą w tamtym czasie, bowiem obszerniejszego placu przy Zakładach Mięsnych nie chciał odstąpić Centrostal.
Kiedy w Toruniu ogłoszono zimą 1959 roku, że na następny sezon lodowisko ma być już gotowe, w Bydgoszczy zawrzało. W kwietniu zaczęła się budowa Torbydu na całego. Obiekt wznoszono ostatecznie przez 9 miesięcy, a jego budowniczowie chwalili się potem, że ustanowili swoisty rekord świata. Przy okazji wyprzedzili o kilkanaście dni Toruń.

Jesienią do budowy wałów wokół tafli zaangażowano wojsko. W ekspresowym tempie położono 17 km rur, zawieszano sznury żarówek, w sukurs mrożeniu tafli przyszła też pogoda, chłód z Zakładów Mięsnych wspomagał mróz, który dochodził do 15 st.
Inauguracja Torbydu okazała się możliwa już w sobotę, 19 grudnia 1959 roku, o godz. 18. Wstęgę przecinał Aleksander Schmidt, przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej. Potem były defilada, pokaz sztucznych ogni i popisy czołowych łyżwiarzy figurowych z Bydgoszczy. A na deser 6 tysięcy kibiców, którzy szczelnie wypełnili gliniaste wały wokół tafli, obejrzało mecz. II-ligowa wówczas Polonia zagrała z mistrzem Polski, Górnikiem Katowice. Bydgoski zespół wzmocniła słynna trójka Kanadyjczyków, braci Warwicków, mistrzów świata z 1955 roku, którzy już zakończyli sportowe kariery. Polonia przegrała 3:9. Wszystkie gole dla Polonii zdobyli Kanadyjczycy. Następnego dnia szczęśliwcy, którzy dostali się na obiekt, oglądali popisy łyżwiarskie i ligowy mecz Polonia - Piast Cieszyn, wygrany przez gospodarzy aż 10:0.

Główną wadą była mała szerokość lodowiska. Narzekały na nią wszystkie przyjezdne zespoły. Szatnia - z braku miejsca przy lodowisku - funkcjonowała na stadionie piłkarskim, odległym o kilkaset metrów, skąd hokeiści musieli wędrować na plac gry w łyżwach i pełnym stroju. Kiepska była jakość lodu, psuło się też oświetlenie, a w czasie ulewnego deszczu zawody trzeba było przerywać, by gumowym wężem ściągać z tafli wodę.

Prowizoryczne trybuny zbudowano rok później, kiedy to w Bydgoszczy rozgrywana była Spartakiada Armii Zaprzyjaźnionych w hokeju.
Dopiero w 1975 roku Torbyd zmodernizowano, rezygnując z trudnej współpracy z Zakładami Mięsnymi. Na sąsiednim placu, opuszczonym w międzyczasie przez Centrostal, zbudowano własną maszynownię i drugą płytę, by potem wrócić na stary obiekt, ale już zupełnie innej jakości.