- Stary Fordon i Wisła będą prawdziwymi bohaterami naszej historyczno-kulturalnej akcji. Tą bowiem rzeką, w 1927 roku statek płynący na trasie Gdańsk-Warszawa przewoził na pokładzie prochy Juliusza Słowackiego. Jednym z planowanych przystanków parowca, podczas których rodacy składać mieli cześć wielkiemu wieszczowi, miał być właśnie Fordon. To także tutaj, w nadwiślańskim Starym Fordonie planowana jest miejska inwestycja - rewitalizacja nadrzecznych bulwarów. 2020 to też rok, w którym świętujemy 100. rocznicę powrotu Bydgoszczy do Macierzy - objaśnia Adam Gajewski z Muzeum Legend Szyperskich bydgoskiego MCK, autor scenariusza akcji „Uroczyście obWIESZCZENI 1927 r.”.
Wypatrujcie statku na brzegu Wisły w Fordonie
Już w niedzielę (26 lipca) nad brzegiem Wisły w Fordonie bydgoszczanie, tak jak 93 lata temu, będą wypatrywać pojawienia się na horyzoncie statku. I choć nie będzie to parowiec „Mickiewicz”, jaki latem w 1927 roku płynął ze sprowadzonymi do Polski prochami Juliusza Słowackiego, lecz drewniany stateczek „Słowianka”, na pokładzie którego będzie jednak reprodukcja obrazu pędzla Leona Wyczółkowskiego przedstawiająca ten historyczny rejs.
- Statek „Słowianka” z centrum Bydgoszczy, spod Barki Lemara (zacumowanej przy Spichrzach nad Brdą - przyp. red.) o godzinie 10 wyruszy w stronę Fordonu, do którego dotrzeć planujemy na godzinę 13 - mówi Adam Gajewski.
Burmistrz Wawrzyniak przywita Wyczółkowskiego z małżonką
Do Fordonu dotrze nie tylko statek, ale i rekonstruktorzy - statyści w strojach z epoki, a także historyczne postaci.
- Spodziewamy się Leona Wyczółkowskiego wraz z małżonką Franciszką, których powita ówczesny burmistrz Fordonu - zapowiada Adam Gajewski, przyznając, że już od paru tygodni zapuszcza wąsy, by upodobnić się właśnie do Wacława Wawrzyniaka. Nasz rozmówca podczas imprezy zadba także o narrację historyczną.
Patron bydgoskiego muzeum autorem oprawy pochówku Słowackiego
Warto wyjaśnić, że nie bez powodu pojawia się w programie tego wydarzenia mistrz Wyczółkowski, jak i wystawa reprodukcji jego dzieł.
- Leon Wyczółkowski działał w komitecie obywatelskim sprowadzenia prochów Juliusza Słowackiego do Polski. To Wyczółkowskiemu, jako artyście, powierzono także zaprojektowanie całej oprawy wydarzeń związanych z pochówkiem wieszcza na Wawelu - mówi nam Ewa Sekuła-Tauer, kustosz, kierownik działu Leona Wyczółkowskiego Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy, które w swych zbiorach ma, m.in., projekty scenografii pochówku czy obrazy przedstawiające pogrzeb Słowackiego, a nawet dyplom z podziękowaniami dla Wyczółkowskiego. Wszystko muzeum zostało przekazane przez żonę artysty malarza.
- Wyczółkowski odbył podróż statkiem z Gdańska w dół Wisły, by obserwować całe zdarzenie, a następnie wykonać prace w temperze, na których widzimy przyozdobiony wieńcami statek „Mickiewicz” z trumną na wysokim podium oraz tęczą na niebie, symbolizującą odnowę - wyjaśnia Ewa Sekuła-Tauer.
Wspomniana tęcza mówi o odnowie, gdyż po kilkunastu latach starań pozwolono na sprowadzenie do kraju prochów Słowackiego, czym zajął się ówczesny wódz Polski. - Józefa Piłsudskiego, przemawiającego na Wawelu w dniu pochówku Słowackiego, Leon Wyczółkowski też namalował. Tych zdarzeń dotyczą nasze reprodukcje - dodaje Ewa Sekuła-Tauer, która wszystkim zainteresowanym na miejscu opowie o eksponatach wystawy, prezentowanej w niedzielę w synagodze.
„Słowianką” z przewodnikiem w rejs po Wiśle
Inną nie lada atrakcją będą rejsy po Wiśle z przewodnikiem. Na pokład „Słowianka” chętnych zabierze o godz. 14.30, 15.15, 16.00, 16.45.
- Trasa będzie wiodła wzdłuż brzegów Starego Fordonu, w kierunku Brdyujścia. Opowiem o historii miasta Fordon, o najdłuższym moście na Wiśle w latach 1893-1945, historii grodu i wsi Wyszogród oraz Słodkim Kolosie, czyli Słodowni Fordon. Nie zabraknie też historii flisackich oraz komory celnej, należącej do Bydgoszczy - zdradził nam Damian Amon Rączka ze Stowarzyszenia Miłośników Starego Fordonu.
Atrakcje będą też na lądzie
Podczas niedzielnej imprezy w Starym Fordonie zdjęcie na pamiątkę - niewykluczone że z postacią Leona Wyczółkowskiego - zrobimy sobie w fotobudce na Rynku. A na finał z koncertem plenerowym wystąpi Zespół Pieśni i Tańca Płomienie.
W Bydgoszczy pamiątek więcej niż mogłoby się wydawać
W najbliższą niedzielę akcja historyczno-kulturalna „Uroczyście obWIESZCZENI 1927 r.” - ze względu na regulacje epidemiologiczne - będzie mieć charakter kameralno-spacerowy, ale całkiem możliwe, że przy okazji okrągłej rocznicy sprowadzenia prochów Słowackiego do Polski impreza powróci w większym wymiarze.
- Okazuje się bowiem, że w Bydgoszczy pamiątek związanych z tym wydarzeniem jest znacznie więcej niż początkowo zakładaliśmy - przyznaje Adam Gajewski. - Od Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy dowiedzieliśmy się, że to właśnie Karol Poznański, ostatni konsul generalny II RP w Paryżu, wydał paszport dyplomatyczny na powrót prochów Słowackiego do Polski. Zatem pogrzeb Słowackiego w Polsce to oprawa, nad którą czuwał Leon Wyczółkowski, ale także służba dyplomatyczna. Oba te aspekty mamy w bydgoskich zbiorach, co z pewnością będziemy chcieli pokazać w jeszcze szerszym kontekście.
PROGRAM „Uroczyście obWIESZCZENI 1927 r.” - niedziela (26 lipca) - Stary Fordon, godz. 13.00, fordońskie nabrzeże, Rynek
- 10.00 – wypłynięcie z centrum Bydgoszczy statku „Słowianka”
- 13.00 - powitanie Łodzi w Fordonie – dobicie do pływającego przystanku, przejście na Rynek, fotobudka, wystawa reprodukcji prac Leona Wyczółkowskiego
- 13.20 – historyczne przemówienia i wykłady; rekonstrukcja historyczna, w tym m.in. przyjazd Leona Wyczółkowskiego wraz z małżonką Franciszką - powitanie artysty przez burmistrza Fordonu
- 14.00 - plenerowy koncert muzyczny ZPiT Płomienie
- 14.30, 15.15, 16.00, 16.45 - rejsy „Słowianką” po Wiśle z przewodnikiem – Damianem Amonem Rączką, członkiem Towarzystwa Miłośników Starego Fordonu oraz przystrajanie łodzi, które pod koniec dnia powrócą do centrum Bydgoszczy.
Wideo: Smaki Kujaw i Pomorza sezon 2 odcinek 21
