Zobacz wideo: W Bydgoszczy pojawiła się instalacja "Kadr na miłość"
Przed tygodniem zaprosiliśmy do najstarszego sanktuarium na ziemiach polskich – do Górki Klasztornej koło Łobżenicy (diecezja bydgoska), gdzie objawienia noszą datę 1079. Opisaliśmy także bydgoskie sanktuaria oraz najnowsze w regionie – ustanowione 25 lipca tego roku w kościele pw. św. Jakuba Apostoła w Toruniu.
Dziś nadal poznawać będziemy obiekty kultu w zachodniej części Kujaw i Pomorza. Określenie „nadal” nie jest może precyzyjne, skoro Toruń znajduje w centralnej części regionu.
Matka Boża Byszewska
Czas jednak skierować uwagę na maleńką miejscowość Byszewo położoną w pobliżu Koronowa w malowniczym przesmyku między jeziorami. To wschodni kraniec Krajny, południowa część diecezji pelplińskiej.
Byszewo jest jednym ze starszych sanktuariów w regionie, gdzie czczony jest obraz Matki Boskiej Byszewskiej – Królowej Krajny. Pochodzi być może już z XIII stulecia, kiedy przybyli tu cystersi. Sprowadzeni zostali w roku 1253 przez księcia brzesko-kujawskiego Przemysława, aby silniej związać Krajnę z Kujawami i sformalizować ten akt. Ziemie te zostały bowiem niedawno wydarte Świętopełkowi II Wielkiemu, księciu pomorskiemu.
To też może Cię zainteresować
Kiedy w roku 1288 cystersi otrzymali leżącą w dolinie Brdy osadę Smeyszche (później nazwaną Koronowem), tam właśnie przenieśli swą siedzibę. Byszewo zostało jednak ich własnością i na ruinach pierwszego klasztoru zbudowali kościół. Ten, który przetrwał do naszych czasów, wzniesiono w latach 1610-1663 (przebudowano w drugiej poł. XVIII w.).
Pierwszy obraz Matki Boskiej prawdopodobnie zaginął lub został skradziony, zaś ten, którzy szczęśliwie przetrwał zawieruchy dziejowe datowany jest na XV stulecie. Legenda mówi, że ukryto go w pobliskim jeziorze i w roku 1699 wydobyto. Odtąd jezioro, jedno z trzech, nad którymi znajduje się Byszewo, zwie się Świętym. Inna wersja podaje, iż obraz ukryto w koronowskim klasztorze, po czym 7 października 1645 roku przewieźć do opactwa cysterskiego w Obrze (Wielkopolska). Tego samego dnia rozpętała się burza, która zniszczyła część zabudowań, co uznano za znak, że obraz musi wrócić na ziemię koronowską.
Obraz zasłynął cudownymi uzdrowieniami, które spisano w XVII i XVIII wieku w Księdze Łask, zaginionej niestety podczas II wojny światowej.
Matka Boska Byszewska została koronowana w roku 1966 przez bpa Kazimierza Kowalskiego. W kościele na uwagę zasługuje bogate wyposażenie świątyni w stylu rokokowym, a także unikatowa kolekcja obrazów trumiennych.
Pan Jezus w Kcyni
W wielkim ołtarzu kościoła Karmelitów pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kcyni umieszczona jest naturalnej wielkości figura Pana Jezusa Ukrzyżowanego z 1500 roku lub z początku XVI stulecia, która słynie łaskami. Miejsce to uznane jest za sanktuarium Krzyża Świętego.
To też może Cię zainteresować
Początkowo figura znajdowała się w przedsionku dawnego kościółka. Jak głosi legenda, wśród modlących się przed wizerunkiem Chrystusa często pojawiała się panna Wilczyńska z Żurawi, prosząc o uwolnienie od uporczywych bólów głowy. Ostatecznie młoda kobieta postanowiła obciąć sobie włosy i ozdobić nimi postać Zbawiciela. Gdy tak uczyniła, bóle ustąpiły.
W następstwie tego zdarzenia wzrok odzyskał niewidomy od urodzenia żebrak. Nocował w stodole we wsi Tupadły pod kcyńskim wzgórzem, a gdy się obudził i wyszedł na pole, ujrzał kościół Karmelitów w nadzwyczajnej jasności, a nad nim ukrzyżowanego Pana Jezusa z włosami niewiasty. Wieść o ozdrowieniu szybko rozniosła się po miasteczku i ówczesny dzierżawca starostwa kcyńskiego wystawił z własnych funduszy ołtarz w nowo wybudowanym kościele Karmelitów, gdzie też przeniesiono cudowną figurę. Podczas przeniesienia nastąpił kolejny cud – niemy człowiek odzyskał mowę.
Trzynawową budowlę sakralną z dwiema charakterystycznymi wieżami wzniesiono w latach 1788-1790 w stylu zbliżonym do późnobarokowego, choć tak naprawdę trudno jednoznacznie określić jej cechy architektoniczne.
U Matki Bożej Gościeszyńskiej
W Gościeszynie pod Rogowem na Pałukach znajduje się kościół pw. Najświętszej Marii Panny, właściwie bezstylowy, bo wybudowany w roku 1959. Świątynia kultywuje jednak tradycje wszystkich poprzednich stojących w tym miejscu, toteż wyposażenie datowane od XV do XIX wieku robi wrażenie.
Najważniejszy jest tu obraz umieszczony w ołtarzu głównym, namalowany już w połowie XV. Jest to zatem zabytek późnogotycki. Wierni nazywają to dzieło cudownym obrazem Matki Bożej Gościeszyńskiej i tak też uczynił swego czasu metropolita gnieźnieński, Henryk Muszyński - ustanowił regionalne sanktuarium Matki Boskiej Gościeszyńskiej. Obraz nazywany jest również Matką Boską z Dzieciątkiem w ogrodzie mistycznym.
Historycy sztuki ustalili, że obraz namalowano w latach 1480-1490, a jego autorem był Jan Schyling. Inni uważają, że obraz namalował ktoś z kręgu mistrza Diericka Boutsa. Na tych twórców wskazują detale kojarzone z malarstwem niderlandzko – flamandzkim.
Matka Boska Markowicka
Markowice to wieś między Inowrocławiem a Strzelnem. Dla cudownej figury Matki Boskiej Markowickiej wzniesiono do roku 1710 kościół i klasztor. Madonna czczona jest tu już od lat 30. XVII wieku., jako że właśnie wtedy przywieziona została ze Strzelna przez franciszkanina Michała Widzińskiego i początkowo umieszczona w drewnianym kościółku.
Rzeźbę Madonny z Dzieciątkiem wyrzeźbiono w drugiej połowie XV wieku w drewnie lipowym. Autor dzieła jest nieznany. Pierwotnie figura znajdowała się w klasztorze w Trzebnicy na Dolnym Śląsku, by po wielu latach trafić do norbertanek w Strzelnie.
Za tydzień zaprosimy na trzeci odcinek naszego sierpniowego przeglądu sanktuariów Kujaw i Pomorza.
