[break]
Bydgoszczanie skarżą się na osy, które uprzykrzają im życie. - Wybrałam się z wnuczkiem na spacer do parku Witosa. Adaś jadł lody i nagle pojawiło się koło nas kilka os. Nawet nie zdążyliśmy usiąść na ławeczce.
Musieliśmy stamtąd uciekać, bo bałam się, że nas użądlą - mówi pani Katarzyna, mieszkanka Śródmieścia. To niejedyny przykład natarczywego ataku os. Pani Krystyna regularnie odwiedza grób bliskich na cmentarzu przy ul. Ludwikowo. - Przy jednym z pobliskich nagrobków w ziemi zrobiły sobie gniazdo. Nie mogłam nawet spokojnie ustawić kwiatów i zapalić zniczy, bo natychmiast mnie osaczały. Postanowiłam nie ryzykować, bo jestem alergikiem - przyznaje mieszkanka Kapuścisk.
Kręcą się wokół nas
- Gniazdo os zakłada wiosną samotna matka. Tam wylęgają się niepłodne samice, które pomagają w jego budowie - mówi Barbara Wilbrandt, kierownik Ogrodu Botanicznego UKW.
- W gnieździe utrzymuje się wyższa temperatura niż na zewnątrz. Jeżeli jest bardzo gorąco, to osy muszą je wietrzyć i wtedy robią się niecierpliwe. Mamy połowę sierpnia, więc gniazda są bardzo liczne. Ludzie często mylą osy z pszczołami, a różnice są zasadnicze.
Osa ma odwłok połączony przewężeniem z tułowiem, stąd powiedzenie: „Masz talię osy”. Te owady są w paski żółto-czarne i nie są owłosione. Pszczoły natomiast nie mają przewężenia. Są brązowo-czarne i mają pomarańczowe włoski. Gdy jakiś owad nas atakuje, to możemy mieć pewność, że to osa. O tej porze roku pszczoły są bowiem bardzo zajęte. Można je spotkać przy kwiatach, gdzie przygotowują zapasy. A osy kręcą się wokół człowieka. Szczególnie lgną do słodkiego - dodaje Barbara Wilbrandt.
Zdaniem botaników, jeśli nie ma takiej potrzeby, nie należy likwidować gniazd.
- Osy są pożyteczne, bo swoje larwy karmią szkodnikami, zapylają też rośliny. Gniazda zwykle tworzą w ziemi, pod kamieniami oraz w miejscach po spróchniałym pniu. Na pewno na własną rękę nie należy niszczyć gniazd, bo może nas zaatakować rój. Osy nie żyją długo, a gniazda każdego roku tworzą w innym miejscu - twierdzi Barbara Wilbrandt.
A jak zachować się, gdy w pobliżu nas krążą osy?
- Radzę nie odganiać ich intensywnie. Polecam jasne ubrania, bo osy nie lubią czarnego koloru. Nie należy też używać intensywnych perfum, ponieważ ostre zapachy je drażnią. Napoje powinniśmy pić w przezroczystych butelkach, by przez przypadek nie połknąć takiego owada, także jeśli coś jemy, np. owoce, należy uważać - mówi Barbara Wilbrandt.
Mnóstwo zgłoszeń
W Bydgoszczy dotychczas strażacy mieli 15 zgłoszeń dotyczących gniazd os, szerszeni czy pszczół, w całym województwie było ich od początku lipca prawie 1500.
- To nie jest nasze zadanie, ale w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia podejmujemy takie interwencje - przyznaje mł. bryg. Małgorzata Jarocka-Krzemkowska, rzecznik KW PSP w Toruniu.
- Gdy dotyczą one budynków użyteczności publicznej, czyli szkół, przedszkoli, żłobków, urzędów czy szpitali, a więc miejsc, gdzie występują duże skupiska ludzi, zawsze jedziemy na miejsce, by sprawdzić, czy konieczna jest ewakuacja z miejsca zagrożenia.
Bez odzewu nie pozostają też zgłoszenia dotyczące placów zabaw oraz od osób, które mają kłopoty z poruszaniem lub informują, że są uczulone. Właścicielom prywatnych posesji polecamy skorzystanie z usług firm specjalizujących się w usuwaniu takich gniazd. Latem mamy dużo wyjazdów do pożarów czy wypadków, a takie wyjazdy do gniazd os osłabiają cały system ratowniczy - dodaje mł. bryg. Małgorzata Jarocka-Krzemkowska.
Zdaniem lekarzy, użądlenie osy lub szerszenia może być niebezpieczne dla osób uczulonych na jad.
- Zwłaszcza, gdy następuje w obrębie twarzy, ust lub języka - mówi dr nauk med. Paweł Rajewski z Wojewódzkiego Szpitala Obserwacyjno-Zakaźnego w Bydgoszczy. - Jeżeli mamy objawy obrzęku języka, krtani, uczucie tzw. kluchy w gardle, trudności w oddychaniu, duszności lub występuje rozległa wysypka na skórze, należy natychmiast wezwać pogotowie lub zgłosić się do najbliższego szpitala. Mogą to bowiem być objawy rozwijającego się obrzęku Quinckego lub wstrząsu anafilaktycznego. Konieczne jest wtedy podanie specjalistycznych leków, płynów infuzyjnych, czasem tlenu i adrenaliny. Niekiedy wymagana jest nawet intubacja pacjenta.
Jesteś uczulony, uważaj
Osoby, które wiedzą, że są uczulone na jad, bezwzględnie powinny nosić ze sobą ampułkostrzykawkę z adrenaliną. Warto też, aby bliscy takich pacjentów byli przeszkoleni i wiedzieli, jak się wtedy zachować.
- Mogą taki zastrzyk podać w mięsień uda nawet przez ubranie - mówi dr nauk med. Paweł Rajewski. - Gdy występuje tylko miejscowy obrzęk, świąd lub zaczerwienienie, wystarczyć miejsce użądlenia przemyć zimną wodą i za pomocą pęsety wyjąć delikatnie żądło. Można też podać leki przeciwalergiczne, wapno i posmarować to miejsce żelem, który złagodzi skutki użądleni.
