OECD bije na alarm. Czy Polska wprowadzi obostrzenia w reklamie alkoholu?

OECD zauważa, że w Polsce konsumpcja alkoholu wzrosła o 10% od 2010 roku, podczas gdy w większości krajów OECD w tym czasie spadła. Szczególnie alarmujące jest nadużywanie alkoholu – co trzecia dorosła osoba w Polsce spożywa sześć lub więcej porcji alkoholu podczas jednej okazji, przy czym mężczyźni piją trzykrotnie więcej niż kobiety.

Organizacja zwraca uwagę na fakt, że piwo jest traktowane w Polsce jako napój codziennej konsumpcji, co prowadzi do błędnego przekonania, że nie jest to alkohol.

OECD jednoznacznie podkreśla negatywny wpływ tego podejścia na gospodarkę i politykę zdrowotną kraju. Wynika to z kosztów leczenia chorób wynikających z nadmiernego spożycia alkoholu oraz obciążeń dla systemu ochrony zdrowia. Eksperci wskazują, że konieczne są zmiany w regulacjach dotyczących sprzedaży piwa, jego dostępności oraz reklamy.

OECD krytycznie ocenia liberalizację przepisów dotyczących reklamy i sprzedaży alkoholu w Polsce. Zaleca wprowadzenie dodatkowych ograniczeń, takich jak zakaz reklamy alkoholu i sponsoringu sportowego przez branżę alkoholową.

Zakaz reklamy alkoholu miałby na celu ograniczenie narażenia społeczeństwa na przekazy promujące jego spożycie, co według ekspertów prowadzi do zwiększenia konsumpcji, zwłaszcza wśród młodych ludzi. W Polsce obowiązuje obecnie jedynie częściowy zakaz reklamy alkoholu, a OECD rekomenduje jego rozszerzenie na pełną prohibicję reklamową.

"Sponsorowanie sportu może być szkodliwe, ponieważ wiąże się z rozpoczęciem picia przez osoby, które wcześniej nie piły, i wyższym poziomem spożycia wśród osób obecnie pijących" – alarmuje OECD.

Dyskusja o ograniczeniu reklamy i sprzedaży alkoholu trwa w Polsce od kilku tygodni. Podczas konferencji "Tytoń i Alkohol – czy one rządzą nami, czy my zarządzimy nimi?", zorganizowanej w Sejmie przez Klub Parlamentarny Polska 2050 w dniach 29-30 stycznia 2025 r., przedstawiciele Instytutu Zdrowia Publicznego PZH przedstawili propozycje nowych regulacji, które obejmują:

• Wprowadzenie akcyzy proporcjonalnej do zawartości alkoholu w napojach.

• Ograniczenie zawartości alkoholu w piwie do 4%.

• Całkowity zakaz reklamy piwa, w tym wersji bezalkoholowej.

• Zakaz promocji cenowych napojów alkoholowych.

• Zakaz sprzedaży alkoholu w godzinach 22:00-9:00.

• Zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych.

Eksperci podkreślają, że piwo jest obecnie najbardziej dostępnym cenowo alkoholem w Polsce, a liczne promocje sprawiają, że bywa tańsze niż woda czy napoje bezalkoholowe.

Z raportu Instytutu Człowieka Świadomego wynika, że 8 na 10 niepełnoletnich Polaków ma za sobą inicjację alkoholową, a 78% z nich sięga po piwo. Spożywanie alkoholu przez dzieci i młodzież znacząco zwiększa ryzyko uzależnienia w przyszłości.

„77% młodzieży spotkało się z reklamą alkoholu, która promuje pozytywny styl życia i emocje związane z jego spożywaniem, co może wpływać na ukształtowanie przekonań, że ‚piwo to nie alkohol’” – podkreślają eksperci Instytutu Człowieka Świadomego.

Badania IBRiS wskazują, że znaczna część społeczeństwa jest świadoma zagrożeń wynikających z reklamy alkoholu. Według sondażu:

• 42,2% badanych uważa, że reklama piwa sprawia, iż jest ono postrzegane jako bezpieczny produkt.

• 51% respondentów popiera całkowity zakaz reklamy alkoholu.

• 50,7% ankietowanych uważa, że reklama piwa bezalkoholowego pozwala omijać ograniczenia dla reklamy alkoholu i sprawia, że zwykłe piwo jest odbierane jako mniej szkodliwe.

„Piwo bezalkoholowe, jest nie tylko produktem powszechnie kojarzonym (92 proc. znajomości), ale jest także postrzegane przez 51 proc. badanych jako czynnik sprzyjający lekceważeniu ryzyka zwykłego piwa” – poinformował IBRIS.

Eksperci zgodnie twierdzą, że reklama i sponsoring sportowy przez branżę alkoholową przyczyniają się do wzrostu spożycia alkoholu, zwłaszcza wśród młodzieży. Obserwując działania innych krajów, takich jak Francja, Norwegia czy Hiszpania, które wprowadziły zakaz sponsorowania sportu przez branżę alkoholową, Polska może pójść w tym samym kierunku.