W powietrzu unosi się zapach choinki i piernika, słychać kolędy. Za chwilę wszyscy usiądą do stołu i będą dzielić się opłatkiem.
<!** Image 3 align=right alt="Image 71727" sub="W Dworze Artusa w Toruniu spotkaniu opłatkowemu w piątek towarzyszyła wystawa świątecznych stołów, przygotowania przez koła gospodyń wiejskich z całego województwa / Fot. Jacek Smarz">Święta Bożego Narodzenia są najbardziej lubianymi i oczekiwanymi świętami w roku. Nie bez powodu. Przecież towarzyszy im wyjątkowa atmosfera.
W zdecydowanej większości domów w tym dniu królują postne potrawy - pierogi, barszcz, kutia. I oczywiście dania rybne - śledź, karp, sandacz albo szczupak. Smażone, w oleju, śmietanie, w galarecie. Do tego barszcz albo zupa grzybowa, kompot z suszonych śliwek. W czasie wieczerzy wigilijnej trzeba spróbować wszystkich podanych na stół potraw, bo „ile się nie spróbuje, tyle przyjemności w ciągu roku może człowieka ominąć”.
Sama wszystko
- Na mojej wigilii najważniejsza jest świeca, sianko pod obrusem i ryby, nie może zabraknąć zupy grzybowej z makaronem własnej roboty. Zapraszam wszystkich do siebie. W tym roku będzie trzynaście osób. Póki mam siły, sama z mężem wszystko przygotowuję - mówi Maria Beyger z Koła Gospodyń Wiejskich w Elgiszewie.
<!** reklama>Zjazd rodzinny, ale u córki, planuje w Boże Narodzenia Irena Elzanowska, przewodnicząca Koła Gospodyń w Olszówce koło Golubia-Dobrzynia.
- Najważniejsze jest spotkanie rodzinne, dzielenie się opłatkiem, kolędy, prezenty - wymienia.
Maria Świeczkowska, przewodnicząca gminnej rady Kół Gospodyń Wiejskich w Aleksandrowie Kujawskim podkreśla, że jak się robi z sercem, wszystko wyjdzie.
- Kiedyś zawsze robiłam wigilię u siebie, teraz pojadę do córki. Na stole nie może zabraknąć ryby. Jedni wolą karpia, ja raczej pstrąga, bo jest chudszy. Będzie chleb własnej roboty - mówi Maria Świeczkowska.
Józefa Szatanik, przewodnicząca Koła Gospodyń Wiejskich w Łubiance, za swoje sztandarowe dane uważa karpia w sosie grzybowym.
- Zaraz za nim są pierogi z kapustą i grzybami, pstrąg w galarecie - mówi.
Pod koniec wieczerzy do większości domów przyjdzie św. Mikołaj. Aby zapewnić sobie powodzenie finansowe, należy, według podań, zachować łuskę z wigilijnego karpia (najlepiej przechować ją w portfelu), a brak pieniędzy nie będzie doskwierał.
Umiar wskazany
Co robić, żeby jedzenie w święta było do końca przyjemne? Jakich potraw unikać, a których nie trzeba sobie żałować?
- Zalecałbym jedzenie posiłków często, ale w małych porcjach. Lekkostrawny jest tradycyjny barszcz z uszkami - mówi dr Ryszard Dziąba, gastroenterolog. - W przeciwieństwie do zupy kremowej z borowików, która może zaszkodzić np. osobom ze schorzeniami wątroby lub z kamicą pęcherzyka żółciowego. Dość swobodnie możemy uczestniczyć w uczcie rybnej. Takie potrawy, jak karp w galarecie, są nieszkodliwe, a wręcz wskazane nawet dla najbardziej wrażliwych żołądków. Ostrożniej powinniśmy podchodzić do takich potraw, jak karp smażony, po żydowsku czy w śmietanie z rodzynkami. Osobom z usuniętym pęcherzykiem żółciowym lub zapaleniem żołądka nie są one zalecane ze względu na zawartość śmietany czy innego tłuszczu - wyjaśnia doktor.
Jak mówi gastroenterolog, dla ludzi cierpiących na choroby przewodu pokarmowego, z ryb godne polecenia są na pewno pstrągi i sandacze. Są zdrowe i zwykle lekkostrawne.
- Węgorz natomiast jest tłusty i nie każdy może go jeść do woli. Śledzie co prawda nie zawierają wiele tłuszczu, ale bywają źródłem problemów żołądkowo-jelitowych. Głównie z powodu takich dodatków, jak olej, śmietana, cebulka. Dobrze tolerowane są ryby z warzywami. Na świątecznym stole nie powinno zabraknąć sałatek, surówek, owoców, soków i wody mineralnej. Godny polecenia jest kompot ze śliwek lub z czarnej porzeczki - zaznacza Ryszard Dziąba.
Nie należy oczywiście przesadzać ze słodyczami. Ich nadmiar może mieć nieprzyjemne konsekwencje. W razie wystąpienia lekkich bólów brzucha pomocna może okazać się herbatka miętowa, rumiankowa, melisa, środki rozkurczowe. Trzeba też zrobić dłuższą przerwę w jedzeniu. Biesiadowanie warto przeplatać spacerami.
