Jakie plany na przyszłość mają maturzyści?
Tegoroczni maturzyści mają bardzo konkretny plan związany ze zdobywaniem wiedzy – teoretycznej i praktycznej. Jak wynika z raportu opracowanego na podstawie wyników badania opinii publicznej zrealizowanego przez SW Research na zlecenie OLX, tę pierwszą zapewnić mają studia, które planuje rozpocząć 64% absolwentów szkół średnich. Ci, którzy decydują się na kontynuację nauki, kierują się chęcią zdobycia ciekawego zawodu, perspektywą wysokich zarobków oraz możliwością realizacji swoich pasji i zainteresowań. Ale maturzyści chcą zdobywać również wiedzę praktyczną – aż 84% badanych chce pracować w czasie studiów. Praca ma służyć zdobywaniu doświadczenia zawodowego (65% badanych) oraz uniezależnieniu się od rodziców (63,8%). A gdzie będzie im najłatwiej znaleźć pracę? Z danych OLX Praca wynika, że najłatwiej zajęcie znajdą w gastronomii – co czwarte ogłoszenie ze statusem studenta pochodzi właśnie z tej kategorii. Ale studenci mogą też liczyć na zatrudnienie w administracji biurowej (co 10. ogłoszenie) oraz handlu (co 11. ogłoszenie).
Czy studia to konieczność?
Tylko 12% tegorocznych maturzystów nie planuje podjęcia studiów. Część z nich nie wyklucza podjęcia nauki w przyszłości (co piąty badany), część – definitywnie rezygnuje z jej kontynuacji. Najczęściej są przekonani, że zawód, który planują wykonywać nie wymaga wyższego wykształcenia (49%) lub też uważają, że studia nie będą im w życiu potrzebne. Co zatem planują robić? Ponad dwie trzecie z nich chce podjąć pracę zawodową. A jak wynika z danych OLX Praca, nie powinni mieć z tym problemu, ponieważ na rynku jest sporo ofert skierowanych właśnie do nich. Najwięcej stanowisk pracy oferuje: produkcja, handel (sprzedaż/pracownik sklepu), gastronomia i transport (kierowca). W tych obszarach, od początku bieżącego roku, pracodawcy opublikowali aż 80 tysięcy ogłoszeń, z których znacząca część skierowanych była do osób, które nie musiały wykazać się wcześniejszym doświadczeniem zawodowym. Maturzyści mogą również wybierać w obszarach, w których praktycznie wszystkie oferty pracy skierowane są do osób bez doświadczenia. To praca dla hostess, dostawców czy kurierów miejskich.
–W naszym społeczeństwie nadal panuje przekonanie, że studia są najlepszą drogą do osiągnięcia sukcesu zawodowego i finansowego. Warto jednak zweryfikować to założenie i zderzyć je z danymi rynkowymi. A te nie pozostawiają wątpliwości. Jak podawał GUS, w zeszłym roku wśród najczęściej poszukiwanych zawodów byli robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Nasze dane pokazują, że osoby bez doświadczenia najłatwiej znajdą pracę w handlu, gastronomii i spedycji – mówi Konrad Grygo, starszy analityk biznesowy OLX.
– Zatem decyzja o podjęciu pracy zaraz po ukończeniu szkoły średniej może być doskonałym krokiem do dalszej kariery zawodowej. Zwłaszcza że wejście na ten rynek w czasie wakacji jest stosunkowo łatwe, ponieważ to okres, w którym pojawia się wiele ofert pracy sezonowej, skierowanych do osób młodych, nieposiadających wcześniejszych doświadczeń zawodowych — dodaje Grygo.
Bezpłatne staże i praktyki przechodzą do historii
Praca to naturalny wybór większości tegorocznych maturzystów, którzy nie planują rozpoczęcia studiów. Przyszłą grupę zawodową cechuje duża elastyczność w kwestii formy zatrudniania. Zaledwie co czwarta osoba oczekuje umowy o pracę na pełny etat lub umowy cywilnoprawnej. Większym zainteresowaniem cieszą się umowy na część etatu (41%) lub prace dorywcze. Badania pokazują natomiast, że tylko nieliczni byliby gotowi podjąć bezpłatne praktyki lub staże. Dla pracodawców to znak, że najmłodsze pokolenie nie godzi się na wykonywanie pracy bez wynagrodzenia. To zaś najczęściej kształtuje się na poziomie pensji minimalnej lub najniższej stawki godzinowej. Ale osoby bez doświadczenia mogą również wybrać zajęcie przynoszące znacznie wyższe dochody, tyle że poza granicami Polski, ale co istotne, bez konieczności znajomości języka. W tym przypadku tygodniówka na poziomie 600 euro jest standardem, a miesięczne zarobki często przekraczają 10, a nawet 12 tysięcy złotych.
– Młodzi ludzie, którzy wchodzą na rynek pracy, wnoszą w niego swój system wartości. Potrafią też otwarcie manifestować swoje oczekiwania. To cecha, która przyczynia się do zmian na tym rynku, również tych, dotyczących wynagrodzenia za wykonywaną pracę i transparentności zatrudnienia. Najmłodsi uczestnicy rynku pracy mają świadomość tego, że za wykonywaną pracę należy im się wynagrodzenie. Nie przekonuje ich argumenty, że to etap nauki zawodu. I trudno się z tym nie zgadzać. Każda praca powinna być wynagradzana, a wysokość tego wynagrodzenia powinna być definiowana przez jej jakość, a nie wiek pracownika – Konrad Grygo, starszy analityk biznesowy OLX.
Analiza opracowana na podstawie badania opinii publicznej zrealizowanego przez SW Research na zlecenie OLX Praca. Kwiecień 2025 r., n=200.
