Na liczniku strat zamrożonej gospodarki 2 mld zł. Dziennie!

Polskie przedsiębiorstwa funkcjonują w bardzo trudnej sytuacji, wynikającej z pandemii koronawirusa. Dlatego aż 70 procent firm chce zwalniać pracowników, a połowa jest na skraju bankructwa – to dramatyczne dane.

Tak. Jesteśmy w trakcie badania i mamy już pierwsze wyniki analiz. Zadaliśmy firmom pytanie o to, ile czasu są w stanie jeszcze wytrzymać, jeśli gospodarka będzie funkcjonować w takim poziomie zagrożenia jak teraz. Aż 43 proc. wskazało, że wytrzyma jeszcze jeden, może dwa miesiące. 5 proc. przedsiębiorstw uważa, że już jest w stanie upadłości. Pozostałe firmy może jeszcze aż tak mocno nie odczuwają dramatyzmu sytuacji, ale widzą, że problem narasta.

Czego przedsiębiorcom brakuje?
Trzy czwarte firm podkreśla konieczność opracowania jasnej strategii, jasnego planu odmrażania gospodarki. Wiele firm ma wrażenie chaosu, po tym jak na 3 dni robocze przed pozwoleniem otwarcia galerii handlowych określono, na jakich zasadach mają funkcjonować. Wiele sklepów nie zdążyło się dostosować. Jest to najpilniejsza sprawa. Pomoc w ramach tzw. tarcz, antykryzysowej i finansowej, znalazła pozytywny odbiór ze strony przedsiębiorców, którzy powiedzieli, że dzięki niej mogą myśleć pozytywniej o utrzymaniu firm i pracowników, jednak jest to wsparcie czasowe. Teraz firmom zależy na tym , żeby odbudowywać swoją pozycję rynkową i do tego potrzebują jasnych reguł. Potrzebują też regulacji, które pozwolą im się dostosować do nowej sytuacji.

Należy się spodziewać poważnej redukcji zatrudnienia?
Dużo firm (29 proc.) przyznaje, że oszczędza na wynagrodzeniach, zwalnia pracowników albo obcina im pensje. Jednak większe zwolnienia, powyżej 10 procent załogi, na razie przeprowadziło około 11 procent firm. Aż 60 procent zgłosiło, że angażuje własne oszczędności albo rezerwy kapitałowe, żeby utrzymać firmę i miejsca pracy. Natomiast 67 procent wprowadziło jakieś formy programów oszczędnościowych. Widać, że pracodawcy są nastawieni nie tylko na to, żeby przetrwać, ale też utrzymać zatrudnienie.

Dużo firm (29 proc.) przyznaje, że oszczędza na wynagrodzeniach, zwalnia pracowników albo obcina im pensje.

Co, w okresie kryzysu, należałoby zmienić na rynku pracy?
Mogłoby pomóc zwiększenie elastyczności zarządzania czasem pracy. Jest kilka takich rzeczy, które wymagają podjęcia decyzji, ale rząd z nimi zwleka. Jedno, to wprowadzenia wydłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy. Postulujemy, żeby były to dwa lata, ponieważ tyle czasu potrzeba, by firmy doszły do normalności. Warto też rozważyć możliwość wydłużania umów na czas określony. Istnieje limit 33 miesięcy. Są problemy, kiedy się umowy kończą, a pracodawcy w warunkach pandemii nie są w stanie przejść na umowy na czas nieokreślony. Prawo, niestety, to wymusza.
Jest też grupa pracowników tymczasowych. Szacuje się, że dotyczy to 75 tys. osób. I w tym wypadku wprowadzony został limit, 18 miesięcy zatrudnienia u jednego pracodawcy. Gdyby zmienić te regulacje, to w mniejszym stopniu doświadczalibyśmy wzrostu bezrobocia. Wymaga to jednak zmiany Prawa pracy.

Inne oczekiwania?
Ważna jest elektronizacja wszystkich procesów gospodarczych: e-faktury, umowy i podpisy elektroniczne, elektroniczna komunikacja z pracownikami i dokumentacja pracownicza. Wiele firm potrzebuje też impulsu zwiększającego popyt, na przykład uwolnienia handlu w niedzielę.
 
Kujawsko-pomorscy pracodawcy często narzekają na brak stabilizacji.
Od lat prowadzimy regularne badania sytuacji przedsiębiorców, tak zwany Barometr Lewiatana. Co roku, od pewnego czasu, analizy wskazywały na to, że pogarszają się nastroje i poziom niepewności przedsiębiorców. Ostatnie badania przeprowadzaliśmy w listopadzie 2019 roku. Wyniki wskazały na pozytywny odbiór, jeśli chodzi o koniunkturę gospodarczą, ale także na bardzo wysoki poziom niepewności w kwestiach regulacyjnych. Przede wszystkim chodzi o podatki i zatrudnienie. Biorąc pod uwagę liczbę obecnych regulacji, ta niepewność na pewno się jeszcze powiększyła.

Dzisiaj najważniejsze dla przedsiębiorstw jest...
Odmrożenie gospodarki, tak, żeby firmy mogły zacząć zarabiać i nie musiały korzystać ze wsparcia. Wspólnie z Federacją Przedsiębiorców Polskich opracowaliśmy licznik strat gospodarczych, wynikających z zamrożenia gospodarki. Wychodzi, że dziennie tracimy jakieś 2 miliardy złotych. Od marca już się uzbierało ponad 107 miliardów złotych. Straty są naprawdę ogromne, stąd ta presja ze strony firm, żeby wprowadzić sensowny program przywracania działalności przy zachowaniu środków ostrożności tak, by następna fala epidemii nie narosła.

Przypominam, że 75 proc. firm wskazało jako absolutny priorytet potrzebę jasnej strategii odmrażania działalności gospodarczej, przy czym przez strategię rozumiemy tu nie tylko kolejne etapy otwierania działalności objętej dotąd ograniczeniami, ale realne wsparcie finansowe i regulacyjne firm w wychodzeniu z kryzysu, który jak dziś jasno widać, jest nieunikniony.

Wspólnie z Federacją Przedsiębiorców Polskich opracowaliśmy licznik strat gospodarczych, wynikających z zamrożenia gospodarki. Wychodzi, że dziennie tracimy jakieś 2 miliardy złotych.

Czy można znaleźć coś optymistycznego w obecnej chaotycznej rzeczywistości?
Hm… Branża telekomunikacyjna rozwija się bardzo szybko, ponieważ pracujemy zdalnie, robimy zakupy zdalnie, spotykamy się zdalnie, uczymy zdalnie. Wydaje się, że w przyszłości będziemy mniej funkcjonować w realnym świecie, a bardziej w tym internetowym. Trudno dziś powiedzieć, ilu z nas znajdzie sobie tam miejsce. Nie wiadomo też, jak silna w nim będzie konkurencja.