Wiedza o kosmosie, gdzie Ziemia to tylko drobina materii, wciąż się rozwija. Naukowcy w poszukiwaniu życia wysyłają sondy na Marsa i Wenus, a w odległej przestrzeni wypatrują planet podobnych do naszej.
<!** Image 2 align=right alt="Image 107980" sub="Podstawowe pytanie dla astronomów: jak powstał Wszechświat, a w nim nasze Słońce, Ziemia oraz my, ludzkość">Rok 2009 ogłoszono Międzynarodowym Rokiem Astronomii. Projekt ten zainicjowała Międzynarodowa Unia Astronomiczna oraz UNESCO i uzyskał on poparcie ONZ.
W obchody Międzynarodowego Roku Astronomii zaangażowanych jest około 140 państw, włącznie z Polską. Odbędą się tysiące imprez, konferencji i spotkań, w których udział wezmą miliony ludzi. Uczeni przygotowali programy nie tylko dla ekspertów, ale także dla zwykłych obywateli z myślą o propagowaniu wiedzy dotyczącej badań kosmosu.
Astronomowie próbują znaleźć odpowiedzi na podstawowe pytania. Można rzec, że wędrują w czasie, do samego jego początku, by ustalić, skąd wziął się wszechświat, a w nim ludzkość. Powstało na ten temat wiele hipotez, być może najnowsza z nich rozwiązuje tę fundamentalną zagadkę.
Naukowcy z California Institute of Technology (Caltech), kierowani przez dr Adrienne Brickcek, ustalili, iż nasz wszechświat powstał z wszechświata wcześniej istniejącego - niejako z niego wypączkował. Wyniki ich prac opublikowano w sierpniu 2008 r.
<!** reklama>Naukowcy z Caltechu przeanalizowali mikrofalowe promieniowanie tła (zwane w skrócie CMB), które zawierać ma dane jeszcze sprzed Wielkiego Wybuchu, hipotetycznej chwili powstania dzisiejszego wszechświata. W promieniowaniu CMB odkryto w przeszłości niewielkie zakłócenia. Po przeanalizowaniu tych danych zespół dr Brickcek doszedł do wniosku, że z jednej strony naszego wszechświata fluktuacje mikrofalowego promieniowania tła są o 10 proc. silniejsze niż z drugiej strony uniwersum. - Taką nieregularność mikrofalowego promieniowania tła nasz wszechświat odziedziczył - oznajmiła dziennikarzom dr Brickcek. - Fluktuacje CMB stanowią poważny dowód, iż nasz wszechświat nie zrodził się z niczego, ale wypączkował z wszechświata wcześniej istniejącego.
Nasza wiedza na temat kosmosu i procesów tam zachodzących wciąż się rozwija. Prowadzi to czasem do radykalnych zmian. Przykładem są losy Plutona, do niedawna 9 planety Układu Słonecznego. Jednak 24 sierpnia 2006 r., w trakcie Zgromadzenia Ogólnego Międzynarodowej Unii Astronomicznej w Pradze, astronomowie zdecydowali, że Pluton planetą już nie jest. Od tamtego dnia Układ Słoneczny składa się z 8 planet: Merkurego, Wenus, Ziemi, Marsa, Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna. Według nowych definicji, w Układzie Słonecznym krążą obiekty 4 kategorii: planety, planety karłowate, małe ciała układu planetarnego oraz satelity naturalne, czyli księżyce. Pluton został zdegradowany do kategorii planet karłowatych, czyli obiektów plutonowych, bo w istocie nie jest planetą, lecz wielką asteroidą.
Stan wiedzy na temat Układu Słonecznego tak się rozwinął, że astronomowie stanęli przed wyborem, czy poszerzyć nasz system słoneczny do 12 planet, doliczając nowo odkryte wielkie asteroidy (Xenę, Quaoar i Sednę) lub też skreślić Plutona z planetarnej listy. Wybrano drugie rozwiązanie, w wyniku czego w encyklopediach oraz szkolnych podręcznikach trzeba było wprowadzić istotne zmiany.
Patelnia pozaziemska
Wiele odkryć i wynalazków, związanych z badaniem przestrzeni, znalazło zastosowanie w codziennym życiu. Dzięki badaniom kosmosu mamy w kuchni patelnię pokrytą teflonem, w salonie powszechnie dostępną telewizję satelitarną, a w ogrodzie tanie lampy na energię słoneczną. Rozwinęło się wiele innych praktycznych zastosowań technologii, stworzonych na użytek badania kosmosu, takich jak satelitarna telekomunikacja, meteorologia, nawigacja, geodezja czy telemedycyna.
Międzynarodowy Rok Astronomii ma o tym wszystkim poinformować lub przypomnieć, ma też pomóc nam zrozumieć, jak będzie wyglądało życie następnych pokoleń. Terminy i miejsca związanych z tym imprez osoby zainteresowane znajdą na stronach portalu internetowego Astronomia.pl.
Fakty
Pierwszy satelita
Pierwszego sztucznego satelitę Ziemi, „Sputnika 1”, wystrzelono z kosmodromu Bajkonur 4.10.1957 r. o godz. 19.28 czasu GMT.
Zbudowany w ówczesnym ZSRR „Sputnik 1” ważył 83 kg, a jego wyposażenie stanowiły dwa nadajniki radiowe. „Sputnik 1” poruszał się po orbicie odległej o 250 km od powierzchni Ziemi, a nadawany przez niego sygnał odbierali radioamatorzy na całej planecie.
