Korzystny wyrok TSUE dla „frankowiczów". „Bank może żądać tylko i wyłącznie kwoty wypłaconego kapitału i nic poza tym"

– Sądy krajowe mają obowiązek zbadać z urzędu, czy postanowienia umowy mają nieuczciwy charakter i, dokonawszy takiego badania, mają obowiązek wyłączyć stosowanie nieuczciwych warunków umownych tak, aby nie wywierały one skutków wobec konsumenta – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE. – Wyłączenie stosowania nieuczciwych warunków umowy nie może być zawieszone albo uzależnione od spełnienia dodatkowych przesłanek przewidzianych w prawie krajowym lub orzecznictwie – dodano.

– W konsekwencji, w celu skorzystania z ochrony przewidzianej w dyrektywie 93/136/EWG (dot. nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich), konsument nie musi składać sformalizowanego oświadczenia przed sądem. Z ochrony tej korzysta bowiem od razu. Może się jej ewentualnie zrzec, wyrażając dobrowolną i świadomą zgodę na dany warunek umowy – wskazuje TSUE.

W ocenie Trybunałuzobowiązanie konsumenta do składania osobnego oświadczenia w celu dochodzenia jego roszczeń mogłoby podważyć odstraszający skutek wspomnianej dyrektywy, zachęcając banki do odrzucania przedsądowych żądań konsumentów w przedmiocie stwierdzenia nieuczciwego charakteru klauzul umowy.

Jeśli chodzi o możliwość obniżenia przez sąd kwot dochodzonych przez konsumenta od banku o równowartość odsetek, które bank otrzymałby, gdyby umowa pozostała w mocy, Trybunał przypomniał, że prawo unijne „stoi na przeszkodzie żądaniu przez bank rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału oraz ustawowych odsetek za zwłokę, liczonych od dnia wezwania do zapłaty".

– Dopuszczenie możliwości żądania od konsumentów wynagrodzenia za korzystanie z kapitału jest sprzeczne z długoterminowym celem dyrektywy 93/13/EWG – podkreśla TSUE.

Jak zauważył, cytowany przez PAP Andrzej Zarzecki z Kancelarii Prosperitas, TSUE wskazał, że konsument korzysta z ochrony prawnej od razu i nie jest to uzależnione od złożenia jakiegokolwiek oświadczenia przed sądem krajowym – gdyby tak było, podważałoby to odstraszający skutek dyrektywy 93/13/EWG.

– TSUE jeszcze raz podkreślił, że dyrektywa 93/13/EWG jest w celu ochrony konsumentów i bank może żądać tylko i wyłącznie kwoty wypłaconego kapitału i nic poza tym – podkreślił.

Jak wyjaśnił, Trybunał wskazał również, że odsetki za zwłokę winny być liczone od dnia wezwania do zapłaty. – Mam nadzieję, że ten wyrok położy kres pozywaniu kredytobiorców za +bezumowne korzystanie z kapitału – dodał.

Sprawa, w której TSUE wydał wyrok trafiła do Luksemburga z Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia, gdzie toczy się postępowanie, w którym kredytobiorcy domagają się od banku zwrotu sum pieniężnych zapłaconych na podstawie umowy kredytu hipotecznego. W ich ocenie umowę tę należy uznać za nieważną, gdyż zawiera nieuczciwe warunki umowne dotyczące kursu sprzedaży franka szwajcarskiego, uwzględnianego przy ustalaniu wysokości rat kredytu (tzw. klauzule przeliczeniowe). Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie zadał 4 pytania prejudycjalne.