Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jak Józef Piłsudski udając w szpitalu wariata z więzienia uciekł

red.
Józef Piłsudski leży na trawie nad brzegiem Niemna
Józef Piłsudski leży na trawie nad brzegiem Niemna NAC, 1-A-106-1
14 maja 1901 roku aresztowany od 15 miesięcy i symulujący chorobę psychiczną Józef Piłsudski zbiegł ze szpitala w Petersburgu, dokąd przewieziono go z Warszawy

Po powrocie z Londynu w 1898 roku, Piłsudski skupił się na pracy wydawniczej. Wydał m.in. wykradzioną przez PPS tajną broszurę autorstwa warszawskiego generała-gubernatora, Aleksandra Imeretyńskiego, którą sam przetłumaczył i dodał do niej komentarze. Był to znaczny sukces, zważywszy, że memoriał zawierał opis metod wykorzystywanych przez służby rosyjskie. Ta akcja PPS była jednym z głównych powodów odwołania Imeretyńskiego przez cara.

Sukcesy polityczne, przyszły Marszałek łączył z osiągnięciami w życiu prywatnym. W 1899 roku Piłsudski ożenił się z Marią z Koplewskich Juszkiewiczową, działaczką PPS, nazywaną przez członków partii Piękną Panią. Juszkiewiczowa należała do Kościoła ewangelicko-augsburskiego, toteż w celu zawarcia małżeństwa Piłsudski zmienił wyznanie. Przeszedł na luteranizm, a ślub odbył się 15 lipca 1899 w kościele we wsi Paproć Duża. Małżonkowie przeprowadzili się do Łodzi, gdzie przy ul. Wschodniej 19 Piłsudski podający się za prawnika prowadził umieszczoną na I piętrze tajną drukarnię "Robotnika".

Niestety, małżeńska sielanka nie trwała długo. Na początku 1900 roku nasiliły się aresztowania i rewizje w domach osób podejrzewanych o działalność konspiracyjną. W nocy z 21 na 22 lutego 1900, po zdekonspirowaniu wydawnictwa, Piłsudski został ponownie aresztowany.

Wstępne śledztwo prowadzono w Łodzi, ale 17 kwietnia osadzono go w celi nr 39 X Pawilonu warszawskiej Cytadeli. Tam oczekiwał na proces, podczas którego oskarżono go nie tylko o kolportaż nielegalnej prasy i literatury, ale także o udział w zabójstwie dwóch szpicli.

Strach przed... mundurowymi

Po uwięzieniu w X Pawilonie Cytadeli postanowił symulować chorobę psychiczną, w czym pomagał mu Rafał Radziwiłłowicz. Jan Piłsudski 2 października wystąpił do naczelnika Warszawskiego Gubernialnego Zarządu Żandarmerii o zbadanie brata przez doktora Sabasznikowa.

Opinię o zaburzeniach psychicznych, objawiających się m.in. wstrętem do osób odzianych w mundury, wystawił mu dyrektor warszawskiego szpitala dla obłąkanych Iwan Sabasznikow, którego Piłsudski oczarował długą rozmową o pięknie Syberii (dyrektor był z pochodzenia Buriatem).

Sabasznikow rozpoznał u Józefa Piłsudskiego obłąkanie omamowe (paranoia hallucinatoria). Badanie odbyło się 24 października. Lekarz zdecydował o skierowaniu Piłsudskiego na obserwację szpitalną w Szpitalu Świętego Mikołaja w Petersburgu.

Tam, korzystając z pomocy polskiego lekarza (działacza PPS) Władysława Mazurkiewicza - udało mu się zbiec 14 maja 1901 w ucieczce zorganizowanej przez Aleksandra Sulkiewicza. Zapewniło mu to uznanie towarzyszy z PPS. W 1902 został wybrany do rozszerzonego składu CKR.

Po krótkim ponownym pobycie w Londynie Piłsudski powrócił do kraju i zastał struktury partyjne słabe, a kasę pustą. W krótkim czasie rozpoczął zdecydowane działania, mające na celu naprawę sytuacji i zradykalizowanie działań organizacji. Od 1902 rozpoczęto wydawanie nowego czasopisma pod tytułem "Walka".

Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Jak Józef Piłsudski udając w szpitalu wariata z więzienia uciekł - Nasza Historia