- Znalazłem w internecie kilka informacji, że stonka kukurydziana rozłazi się po Polsce, ale Kujawy i Pomorze zawsze są wymieniane ze znakiem zapytania. Co to znaczy? To jest już u nas czy nie? Takie rzeczy trzeba wiedzieć na pewno, żeby zapanować nad szkodnikiem - dodaje rolnik z powiatu chełmińskiego.
- Na ostatniej naradzie wojewódzkich inspektorów rozmawialiśmy o stonce kukurydzianej, że jej presja zatrzymała się na Wielkopolsce. A jak będzie w tym roku? To się okaże - mówi Aleksandra Wanta, Wojewódzki Inspektor Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Bydgoszczy.
Pierwsze dorosłe osobniki stonki kukurydzianej można zaobserwować pod koniec czerwca lub na początku lipca. Chrząszcze są aktywne rano i wieczorem.
Stonka kukurydziana pojawiła się w Polsce w 2005 roku w okolicach Rzeszowa i Dukli. Do 2013 roku opanowała 11 województw - całe południe, częściowo środkową część kraju oraz Podlasie. W 2014 roku została wykreślona z listy organizmów kwarantannowych, ale obserwacje wykonane w 2016 roku wykazały jej obecność w 12 województwach, stonka zwiększyła zasięg o województwo lubuskie.
Szkodliwość stonki kukurydzianej w Polsce prognozowali w 2019 r. Paweł Krystian Bereś, Sławomir Drzewiecki, Łukasz Siekaniec i Michał Dziubek z Instytutu Ochrony Roślin Państwowego Instytutu Badawczego:
- Prognoza jest pesymistyczna. Stonka kukurydziana stale zwiększa swą liczebność oraz szkodliwość, co wynika w dużej mierze z trudności w jej zwalczaniu, stosowanych uproszczeniach agrotechnicznych oraz wpływie warunków pogodowych.
Badacze potwierdzili także wysoką płodność szkodnika (w sierpniu samica składa średnio 400 jaj) oraz istotny wpływ monokultur kukurydzy na liczebność i szkodliwość stonki kukurydzianej.
Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach uczula na to, że stonka kukurydziana występuje przede wszystkim w rejonach intensywnej produkcji kukurydzy: - Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi populacji tego szkodnika i porażeniu plantacji jest prowadzenie upraw kukurydzy w monokulturze, bez odpowiedniego zmianowania, gdyż do przejścia przez stonkę całego cyklu rozwojowego potrzebna jest co najmniej dwuletnia uprawa kukurydzy na tym samym stanowisku.
Kukurydzy szkodzą larwy i osobniki dorosłe. Najgroźniejsze dla roślin jest jednak żerowanie larw na korzeniach, które prowadzi do deformacji roślin, a nawet ich obumarcia. Chrząszcze odżywiają się głównie pyłkiem kwiatowym i znamionami kwiatów, przez co zapylanie kwiatów kukurydzy jest ograniczone.
Chociaż PIORiN od 2014 r. nie monitoruje występowanie stonki kukurydzianej w Polsce, inspektor Aleksandra Wanta zachęca, żeby informować, jeśli ten szkodnik się pojawi w Kujawsko-Pomorskiem: - Zapraszamy do inspekcji wojewódzkiej lub naszych oddziałów. Inspektorzy pomogą, zalecą sposoby zwalczania.
Eksperci z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach informują, że najskuteczniejszym sposobem walki ze stonką kukurydzianą jest stosowanie odpowiedniego płodozmianu, powodującego przerwanie cyklu życiowego stonki. Ważne jest także niszczenie wszystkich samosiewów kukurydzy, aby wylęgające się wiosną larwy nie mogły odnaleźć roślin żywicielskich.
Po zbiorze plonu zaleca się dokładne rozdrobnienie resztek pożniwnych oraz głęboką orkę przed zimą. W celu zniszczenia ognisk występowania tego szkodnika, szczególnie w rejonach, w których pojawił się on po raz pierwszy. Należy dokładnie oczyszczać maszyny oraz narzędzia z gleby i resztek roślinnych, aby zapobiec przypadkowemu zawleczeniu stonki kukurydzianej na nowe tereny.
