Pigwowiec i pigwa - czym się różnią i jakie mają zastosowanie

Pigwowiec, a szczególnie jego owoce często występują pod nazwą „pigwa”. Jest to jednak pewne pomieszanie pojęć, w przypadku owoców o tyle nieszkodliwe, że rzeczywiście mają podobny smak i zapach. Owoce pigwy są jednak większe, gładsze i słodsze od pigwowca. Zacznie poważniejsze różnice występują w formie i wymaganiach obu tych roślin, więc warto wiedzieć czym różni się pigwowiec od pigwy, jeśli chcemy posadzić je w swoim ogrodzie. O ile uprawa pigwy jest nieco wymagająca, o tyle pigwowiec ma wymagania minimalne, a jest efektownym i pożytecznym krzewem ozdobnym. Warto go mieć w przydomowym ogrodzie.

Pigwowiec (Chaenomeles) to niezbyt wysoki ozdobny krzew, pochodzący z Azji Wschodniej. Dorasta do 1-2 m wysokości, ma rozłożysty, często prawie płożący pokrój. Pigwowce mają gęste gałęzie, u niektórych odmian pokryte kolcami. Liście są jajowate, lekko błyszczące. Największą ozdobą pigwowca są jego kwiaty – wyglądem przypominają kwiaty drzew owocowych, ale najczęściej są od nich większe i mają intensywne kolory – pomarańczowe, różowe, czerwone. Pigwowce kwitną w kwietniu-maju, ale mogą powtarzać kwitnienie jesienią.
Pigwowce nie są specjalnie wymagające – tolerują praktycznie każdą glebę, choć najlepiej rosną na ziemiach żyznych. Preferują miejsca słoneczne, bardzo dobrze znoszą suszę i nie wymagają częstego podlewania. Pigwowce będą lepiej rosły, jeśli teren wokół nich będzie pozbawiony trawy i chwastów. Pigwowce są odporne na mróz.

Podstawowe odmiany tej rośliny to pigwowiec japoński, pigwowiec chiński i pigwowiec pośredni.

Pigwowiec japoński (Chaenomeles japonica) – dorasta do 1 m wysokości, ma pomarańczowe lub żółtopomarańczowe kwiaty o średnicy 2-3 cm. Wytwarza żółte owoce, pokryte czerwonawymi plamkami. Do niedawna był najpopularniejszą odmianą, uprawianą w Polsce.
Pigwowiec chiński (pigwowiec okazały, Chaenomeles speciosa) – jest większy od japońskiego i pozbawiony kolców. Brzegi liści są piłkowane, a kwiaty pojedyncze, różowe. Wytwarza też większe owoce, w żółtym kolorze.
Pigwowiec pośredni (pigwowiec wspaniały Chaenomeles x superba) – powstał ze skrzyżowania pigwowca chińskiego i japońskiego. Cechuje się dużą różnorodnością – w zależności od odmiany może osiągać od ok. 70 cm (odmiana Pink Lady) do 2 m (Nivalis). Kwiaty mogą mieć kolor pomararańczowoczerwony (Crimson and Gold), jaskrawoczerwony (Nicoline), biały (Nivalis), ciemnoróżowe (Pink Lady).

Pigwowce doskonale służą jako krzewy ozdobne, świetnie wyglądają sadzone pojedynczo i w grupach. Można z nich także formować żywopłoty – ze względu na kolce są trudne do sforsowania. Jednak nie należy ich przycinać zbyt mocno, bo kwiaty pojawiają się tylko na pędach dwuletnich i starszych.
Pigwowiec wydaje jadalne owoce – choć na pierwszy rzut oka nie wyglądają one zbyt okazale, w przetworach smakują wyśmienicie. Przypominają małe, zniekształcone jabłka, czasem pokryte plamkami i są bardzo twarde. Jednak wszelkiego rodzaju kompoty, dżemy i nalewki mają niepowtarzalny smak i oszałamiający aromat. Trzeba tylko pamiętać o dużej ilości cukru, bo są cierpkie. Owoce zbiera się późną jesienią, nawet po pierwszych przymrozkach.

Pigwa (Cydonia oblonga) również pochodzi z Azji, lecz jej południowo-zachodnich rejonów. Już w starożytności zagościła też w południowej części Europy. Jeśli w czasie wakacyjnych wypraw odwiedzimy urokliwą miejscowość Chania na Krecie, to warto wiedzieć, że jej starożytna nazwa – Kydonia – oznacza właśnie pigwę.
Pigwa jest dużym krzewem lub niewielkim drzewem (do 5 m wysokości – w Polsce dorasta do ok. 3 m). Charakterystycznym elementem wyglądu jest łuskowata korowina odpadająca płatami. Pigwa wytwarza jasne – białe lub bladoróżowe kwiaty. Jej owoce są żółte, mniej więcej wielkości gruszki.

Pigwa jest bardziej wymagająca niż pigwowiec. Podobnie jak pigwowiec lubi miejsca słoneczne, ale na tym podobieństwa się kończą. Pigwa musi mieć żyzną glebę, która będzie stale wilgotna. Trzeba więc pamiętać o regularnym podlewaniu. Dodatkowo pigwy nie są w pełni odporne na mróz. Przed zimą trzeba je osłonić przed zimnem. Najlepiej sadzić je w miejscach osłoniętych od wiatru.

Pigwa może służyć jako roślina ozdobna – wygląda dekoracyjnie zarówno pokryta kwiatami, jak i owocami. Jednak jej największą zaletą są owoce. Podobnie jak owoce pigwowca, są doskonałe na przetwory, a ponieważ zawierają dużo pektyn, mają dobre właściwości żelujące. Ponadto są bardzo bogate w witaminę C.