Wyryte w złocie lub w drewnie

Oficjalnie święty Walenty został patronem zakochanych w 1496 roku za sprawą papieża Aleksandra VI.

<!** Image 2 align=right alt="Image 44956" sub="W Chełmnie w dniu św. Walentego organizowane są parady. Dominujący motyw to, oczywiście, czerwone serduszko.">Jednak samo święto zakochanych obchodzono w Europie, głównie Anglii i Francji, już wcześniej, w średniowieczu, kiedy w dobrym tonie było zaczytywanie się w żywotach świętych.

Tak naprawdę nie wiadomo do końca, który Walenty dba o zakochanych. Martyrologium rzymskie wymienia ośmiu świętych o tym imieniu, a Bibliotheca Sanctorum - ponad piętnastu. A może wszyscy orędują w niebie za miłość, skoro to jedno z najsilniejszych pragnień każdego człowieka? Jeden z Walentych, kapłan, ośmielił się sprzeciwić zarządzeniom cesarza Klaudiusza Gockiego i potajemnie udzielał ślubów zakochanym parom. Armia rzymska była wtedy zdziesiątkowana, a nowi chętni się nie garnęli. Cesarz wprowadził więc zakaz wstępowania w związki małżeńskie młodych mężczyzn uznając, że wolni zaciągną się do wojska. Walentego przyłapano jednak na gorącym uczynku. W więzieniu, w oczekiwaniu na wyrok śmierci, który wykonano w 270 roku, zdążył się zaprzyjaźnić z córką strażnika.

Gołąbki i łabądki

Na pożegnanie zostawił jej liścik w kształcie serca z podpisem: „Twój Walenty”. Ponoć to jest prawzór walentynki, miłosnego wyznania, jakie ślą sobie miliony ludzi na całym świecie. Jednak historycy nie chcą uznać tej karteczki za pierwszą walentynkę. To miano przypadło dopiero kartce z autorskim wierszem, którą 14 lutego 1415 roku przesłał swojej żonie uwięziony w Tower w Londynie Karol, książę Orleanu. Walentynkowe kartki spopularyzowała na francuskim dworze córka Henryka IV. Modne stały się walentynki ręcznie dekorowane motywami serduszek, gołąbków, łabędzi z szyjami skręconymi w kształt serdca, koronkami i kupidynami.

W kartkach walentynkowych Francja wiedzie prym do dziś. Zwłaszcza, że Dzień Zakochanych został w 1965 roku uznany tu oficjalnie za święto. Kluczową postacią stał się Raymond Peynet, grafik reklamy, autor cyklu słynnych rysunków pt. „Zakochani Peyneta”. Jego kultowa w latach 50. XX wieku seria w kategorii różowej karykatury - „Les Amoreux” jest wciąż walentynkowym hitem. Oryginały można kupić już tylko na aukcjach.

Diamenty albo pralka

Cena jest jednak bardziej przystępna niż za walentynkę, jaką Arystoteles Onassis, miliarder, podarował swego czasu słynnej divie operowej Marii Callas. Tę najdroższą walentynkę świata, kartkę z litego złota wysadzaną diamentami i szmaragdami, oszacowano na, bagatela, 250 tysięcy dolarów.

<!** reklama left>Trochę mniej kosztowne, za to pomysłowe walentynki wręczają sobie zakochani w Walii. Obdarowują się drewnianymi łyżkami, zdobionymi w motywy serc, kluczy i kłódek. Przesłanie jest jasne: „Otwórz moje serce!”. W Niemczech symbol waletynkowej miłości to czerwone róże i czekolada albo piernik w kształcie serca. Jeśli pralinki, to tylko z marcepanu i w polewie z mlecznej czekolady. Jak pierniki, to polane lukrem w miłosne wzorki. We Włoszech rozpowszechnił się zwyczaj obdarowywania ukochanych czerwoną odzieżą. Najchętniej kupowana jest seksowna bielizna. Natomiast w Hiszpanii panie otrzymują… sprzęt AGD: pralki, zmywarki i lodówki, a panowie komputery, sprzęt audio-wideo i gry.

W Japonii w walentynki (które po raz pierwszy obchodzono tu w latach 30. XX wieku, a na dobre w 1958 r. rozpropagował je cukiernik Morozoff z Kobe) furorę robią bombonierki, dzisiaj przede wszystkim te z Belgii i Szwajcarii. Masowo i obowiązkowo kupują je …dziewczęta swoim kolegom z pracy i uczelni, również tym żonatym. Ukochanemu zaś dają homei-choco, czyli osobiście upieczone ciastko w kształcie serca z nadzieniem czekoladowym. W tym kręgu kulturowym własnoręcznie przygotowana i podana mężczyźnie jakakolwiek potrawa stanowi czytelny komunikat o sile uczucia. Od połowy lat 70. pojawił się nowy zwyczaj tzw. White Day, czyli biały dzień, po japońsku howaito - po miesiącu od walentynek mężczyźni odwdzięczają się paniom i kupują im bieliznę.

Grunt to interes

Do Ameryki Północnej, którą winimy za kiczowaty charakter tego święta, walentynki trafiły wraz z osadnikami z Wielkiej Brytanii. Amerykanie uczynili ze święta zakochanych potężny interes. To w USA już w XVII wieku zaczęły królować walentynki produkowane masowo. Dziś Amerykanie wysyłają ponad 650 milionów walentynek skierowanych do wszystkich osób darzonych sympatią, niezależnie od płci. Do Polski Dzień Zakochanych przyszedł w latach 90. Badania wykazują, że aż 78 proc. Polaków zaakceptowało to nowe święto.