Wielka inwestycja dla konserwatorów zabytków na UMK. Bydgoska WSG również inwestuje

Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego powstało przy Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (ul. Sienkiewicza 30/32). Nowy obiekt wyposażony został w najnowocześniejszą aparaturę naukowo-badawczą, m.in. mikro-dyfraktometr rentgenowski XRD, przenośny cyfrowy system RTG, mikroskop polaryzacyjny, spektrometr XRF, mikroskop metalograficzny i wiele innych. W sumie toruńscy konserwatorzy dzieł sztuki będą mieli do dyspozycji około 115 nowych urządzeń.

Projekt jest realizowany w ramach konsorcjum zawartego pomiędzy Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu a Wyższą Szkołą Gospodarki w Bydgoszczy. Nad Brdą powstało pięć laboratoriów badawczych zlokalizowanych w budynkach WSG: Dźwięku, Poligrafii Designu, Audio-wizualne, Użyteczności i Neurokognitywistyki, Programowania, Projektowania i Szybkiego Prototypowania Oprogramowania oraz Układów Robotyki.

- Oddajemy do użytku jeden z najnowocześniejszych obiektów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, zarówno pod względem rozwiązań architektonicznych, jak i wyposażenia – mówił podczas otwarcia prof. dr hab. Andrzej Sokala, rektor UMK.
Przygotowania do rozpoczęcia inwestycji trwały wiele lat, a wsparcie dla toruńskiej uczelni były m.in. samorząd województwa kujawsko-pomorskiego oraz Torunia, a także Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy.

- Placówka zacznie działać w 2023 r. - zapowiada prof. Magdalena Iwanicka, dyrektor Centrum. - Prowadzić będzie działalność badawczą i usługową w zakresie szeroko pojętej ochrony dziedzictwa kulturowego. Będziemy wykonywać zarówno badania technologiczno-konserwatorskie, jak i praktyczną konserwację i restaurację obiektów dziedzictwa. Poza ekspertyzami dzieł sztuki będziemy oferować również inne badania na potrzeby podmiotów zewnętrznych, m.in. badania składu i właściwości materiałów produkowanych lub planowanych do wdrożenia.

Toruńska uczelnia od dawna poszukuje i wykorzystuje innowacyjne sposoby dla poznania i ratowania dzieł sztuki. Niedawno dzięki zastosowaniu techniki dendrochronologii badacze z Wydziału Sztuk Pięknych UMK ustalili, że drewno z ponad 100-letnich dębów wyciętych w 1479 r. w królewskiej Puszczy Niepołomickiej posłużyło Witowi Stwoszowi do budowy konstrukcji ołtarza w krakowskim kościele Mariackim. W 2000 roku dzięki połączeniu sił fizyków z Instytutu Fizyki i konserwatorów z Wydziału Sztuki Pięknych UMK opracowano unikalną na skalę światową metodę bezinwazyjnego badania obrazów, którą zastosowano m.in. podczas konserwacji dzieł Van Gogha i Leonarda Da Vinci. Teraz możliwości interdyscyplinarnych badań jeszcze wzrosną.

Całkowita wartość projektu wyniosła ponad 50 mln zł, a unijne dofinansowanie przekroczyło 38 mln zł. Budowa i wyposażenie Centrum pochłonęło prawie 39 mln zł. Większa część tej kwoty - ponad 30 mln zł pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach projektu Monumentum Sonus Visio. Akademickie Centra Przemysłów Kreatywnych Kultury, Sztuki i Ochrony Zabytków.
Autorem projektu i wykonawcą budynku jest spółka Erbud. Trzykondygnacyjny gmach założono na planie litery "L" i za pomocą podziałów elewacji oraz kształtu upodobniono do miejskiej kamienicy. Elewacje wykonane z betonu, szkła, miedzi i blachy świadczą jednak o tym, że obiekt powstał współcześnie i jedynie nawiązuje do tradycyjnej zabudowy Torunia. Prace ruszyły w 2018 r., a budowa zimą 2020 r.