Urlop ojcowski 2019. Kiedy złożyć wniosek o urlop ojcowski? Jakie dokumenty przy podaniu o urlop ojcowski. Ile dni trwa urlop dla ojca

Jeżeli ojciec podlega ubezpieczeniu chorobowemu, może skorzystać z trzech typów urlopów związanych z narodzinami dziecka. Są to:

• urlop ojcowski,
• urlop macierzyński,
• urlop rodzicielski.

Najczęściej panowie decydują się na urlop ojcowski, później na macierzyński, najrzadziej na rodzicielski.

Ile dni trwa urlop dla ojca

Niezależnie od urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego, ojcu dziecka przysługuje 2-tygodniowy urlop ojcowski, ustalony przepisami Kodeksu pracy. Może on być wykorzystany do ukończenia przez dziecko 2. roku życia, maksymalnie w dwóch częściach, po tydzień każda. W tym samym czasie matka dziecka może przebywać na urlopie macierzyńskim, a ojciec dziecka na urlopie ojcowskim.

- Z roku na rok rośnie liczba ojców, którzy decydują się na wykorzystanie urlopu ojcowskiego. W całym kraju w 2016 r. liczba panów pobierających zasiłek z tytułu urlopu ojcowskiego wyniosła 146,4 tys., rok później 174,2 tys., a w 2018 r. z tego urlopu skorzystało 196 tys. ojców – informuje Krystyna Michałek z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Urlop ojcowski – komu przysługuje

Urlop ojcowski przysługuje niezależnie od tego, czy ojciec ma dziecko biologiczne, czy też przysposobione. Nie ma również znaczenia, czy rodzice dziecka na jakie przysługuje urlop ojcowski, pozostają w związku formalnym (są małżeństwem), czy też są po rozwodzie lub tworzą związek partnerski.

Urlop ojcowski to przywilej z jakiego może skorzystać ojciec posiadający status pracownika, a więc jest zatrudniony na pełen etat lub pracuje w niepełnym jego wymiarze, np. na pół etatu. Co istotne: chodzi o dzień złożenia wniosku (wtedy ojciec musi być zatrudniony na podstawie umowy o pracę), a nie o dzień urodzenia dziecka. Nie ma znaczenia, czy łączy go z pracodawcą umowa na czas nieokreślony czy określony.

Ojcom, którzy objęci są ubezpieczeniem chorobowym, np. prowadzą własną działalność gospodarczą, tak samo należy się ten rodzaj wolnego, chociaż nie nazywa się go w takim wypadku typowym urlopem ojcowskim. Przedsiębiorcy muszą jednak pamiętać, aby składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe opłacać w terminie. Inaczej nastąpi przerwa w dobrowolnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Efekt będzie taki, że tego rodzaju płatny urlop nie będzie już przysługiwało ojcu-przedsiębiorcy.

Urlop ojcowski na umowie zlecenie

Osoby pracujące na umowę zlecenia, także mają prawo do urlopu ojcowskiego, pomimo tego, że ich umowa podlega przepisom Kodeksu cywilnego, a nie Kodeksowi pracy. Musi być spełniony jednak jeden warunek: zleceniobiorca musi opłacać dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

Ile dni trwa urlop dla ojca

Urlop ojcowski trwa 2 tygodnie (14 dni łącznie z weekendami). Niezależnie od tego, czy tacie rodzi się jedno dziecko, bliźnięta, trojaczki lub więcej dzieci podczas jednego porodu, wymiar urlopu jest jednakowy.

Nie trzeba od razu wykorzystać dwóch tygodni wolnego. Tyle wynosi urlop ojcowski w maksymalnym wymiarze, lecz przepisy przewidują, iż może być on wykorzystany w częściach, z tym jednak zastrzeżeniem, że żadna z nich nie może być krótsza niż tydzień. Można je zatem podzielić: raz wziąć tydzień, po jakimś czasie znowu tydzień.

Uwaga! Jeśli pracownik idzie na dwutygodniowy urlop ojcowski i akurat w ciągu tych dwóch tygodni przypadają dni wolne od pracy, urlop ten nie zostanie automatycznie wydłużony o liczbę dni, w jakie wypadły święta (co ma miejsce w przypadku choćby urlopu wypoczynkowego).

Kiedy złożyć wniosek o urlop ojcowski

Tata nie musi czekać, aż matka wspólnego dziecka wróci do pracy z urlopu macierzyńskiego. Urlop ojcowski może zostać wykorzystany w tym samym czasie, gdy matka dziecka przebywa na urlopie macierzyńskim.

Urlop ojcowski jest udzielany przez pracodawcę na wniosek pracownika. Zainteresowany musi złożyć podanie najpóźniej 7 dni przed jego planowanym rozpoczęciem takiego wolnego. Rzecz w tym, aby pracodawca zdążył zorganizować zastępstwo.

Jakie dokumenty przy wniosku o urlop ojcowski

Samo podanie o urlop ojcowski nie wystarczy. Do wniosku należy bowiem dołączyć następujące dokumenty:

• dane dziecka - skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub potwierdzona kopia tego odpisu (ewentualnie, w zależności od sytuacji - zagraniczny akt urodzenia dziecka lub jego kopia),
• oświadczenie pracownika - ojca wychowującego dziecko, czy już korzystał z urlopu ojcowskiego, a jeżeli tak, to w jakiej jego części,
• kopia prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka – to w przypadku, gdy pracownik składa wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego na dziecko przysposobione,
• kopia prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego – to w sytuacji, gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego taka właśnie decyzja została podjęta.

Ojciec wychowujący dziecko, nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres ustalony jako okres urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż:

• do ukończenia przez dziecko 2 lat,
• do upływu 2 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, zaś w przypadku dziecka, posiadającego decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez to dziecko 10 lat.

Urlop ojcowski - ile płatny

Za czas przebywania na urlopie ojcowskim przysługuje zasiłek na warunkach zasiłku macierzyńskiego. Jego wysokość to 100 procent podstawy wymiaru. Art. 184 Kodeksu pracy mówi o tym, że „za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego przysługuje zasiłek macierzyński na zasadach określonych w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa”.

Tym samym, pracownik etatowy udający się na urlop ojcowski dostaje za czas tegoż urlopu wynagrodzenie w wysokości, jak gdyby chodził normalnie do pracy.

Wzór wniosku o udzielenie urlopu ojcowskiego

Nie ma jednego, narzuconego wzoru wniosku o udzielenie urlopu ojcowskiego, chociaż większość przedsiębiorstw posiada gotowe druki do wypełnienia przez zainteresowanego. W podaniu tym muszą się natomiast znaleźć następujące informacje:

• miejscowość i data (u góry, po prawej stronie),
• dane pracownika – imię i nazwisko oraz adres (po lewej stronie),
• dane pracodawcy – nazwa przedsiębiorstwa/organizacji i adres (po prawej stronie),
• tytuł - „Wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego” - na środku,
• podstawa prawna: „Na podstawie art. 182[3] Kodeksu pracy proszę o udzielenie mi urlopu ojcowskiego w wymiarze (…) w dniach od (…) do (…) celem sprawowania osobistej opieki nad moim dzieckiem (tutaj należy podać dane personalne dziecka), urodzonym dn. (…),
• własnoręczny podpis pracownika.

Gdy pracodawca nie zgadza się na urlop ojcowski pracownika

Pracownik nie musi we wniosku podawać uzasadnienia zamiaru skorzystania z urlopu ojcowskiego. Ten mu się po prostu należy, zaś jego przełożony musi ten wniosek zaakceptować. Jeśli pracodawca, bez podania konkretnej przyczyny, odmówi udzielenia pracownikowi zgody na urlop ojcowski, złamie prawo. Szef może wówczas liczyć się z karą. Grzywna w tym wypadku, w maksymalnej wysokości, wynosi 30 tysięcy złotych.

Zdarza się, że przełożony w ogóle odmawia przyjęcia wniosku o urlop ojcowski od swojego podwładnego (lub pracownicy działu kadr odmawiają na wyraźne polecenie pracodawcy). Jeśli pracownik znalazł się w tej sytuacji, powinien zażądać od pracodawcy złożenia informacji na piśmie z adnotacją o odmowie uznania wniosku, z datą i podpisem pracodawcy/pracownika działu kadr. Taka informacja będzie stanowiła dla wnioskodawcy podstawę do powiadomienia inspekcji pracy. Wówczas inspektorzy przeprowadzą w tym zakresie kontrolę w firmie pracodawcy. Bywa, że sprawa znajduje finał w sądzie pracy.

Uwaga! To, że pracodawca odmówił udzielenia zgody na urlop ojcowski pracownika, mimo tego, że zainteresowanemu on przysługuje, nie oznacza, że pracownik i tak może udać się na ten urlop. W takim wypadku pracodawca może uznać, iż pracownik nie stawił się w pracy, a jego nieobecność jest nieusprawiedliwiona, zatem przełożony będzie obstawał przy tym, że może zwolnić podwładnego w trybie dyscyplinarnym. Oczywiście pracownik może walczyć o swoje. To znaczy: ma szansę odwołania się do sądu, na skutek czego sąd doprowadzi pracownika do przywrócenia do pracy lub uzyskania przez niego odszkodowania. Tyle, że to zazwyczaj długa droga.

Kiedy ojciec nie może skorzystać z urlopu ojcowskiego

Czasem biologiczny ojciec nie ma prawa do skorzystania z urlopu ojcowskiego. Przykładowo: w przypadku, gdy ojciec został pozbawiony władzy rodzicielskiej i nie utrzymuje kontaktów z córką lub synem, nie może starać się o udzielenie urlopu ojcowskiego. Jeżeli pracownik stara się o urlop ojcowski po tym, gdy jego dziecko skończyło 2 lata, tak samo go nie otrzyma. To dlatego, że niewykorzystany w ciągu 2 lat urlop ojcowski przepada.

Gdy z kolei pracownik składa wniosek o urlop ojcowski w terminie krótszym niż z 7-dniowym wyprzedzeniem, to już od dobrej woli jego szefa zależy, czy ten zgodzi się udzielić mu tego wolnego, czy też nie.

Urlop ojcowski a urlop tacierzyński

Urlop ojcowski nie jest synonimem urlopu tacierzyńskiego. To dwa odmienne urlopy. Z urlopu tacierzyńskiego pracownik może skorzystać, ale wszystko zależy od matki ich wspólnego dziecka. Jeżeli ona zrezygnuje z części przysługującego jej urlopu macierzyńskiego, wtedy on ma prawo iść na wspomniany urlop tacierzyński tak jakby w jej zastępstwie. Analogicznie: jeśli matka zdecydowała się wykorzystać cały przysługujący jej urlop macierzyński, ojciec nie będzie mógł już skorzystać z urlopu tacierzyńskiego. Urlop ojcowski jest natomiast niezależny od tego, jak długo matka dziecka przebywa na urlopie macierzyńskim.