To już 18. Zima w Borach Tucholskich. Nad kanałami Brdy, w tym suchym, i samą rzeką [zdjęcia]

Impreza wymyślona i prowadzona od samego początku przez bydgoskiego przewodnika Tadeusza Frymarka osiągnęła więc „pełnoletność”. W tym roku nosiła dopisek „Borowiackie Uroczyska”, bo też w programie, który stał się udziałem bydgoskich turystów były: Dolina Brdy, Mały Kanał Brdy, tzw. Suchy Kanał Brdy, Dolina Zwierzynki, a tam rezerwaty i pomniki przyrody, i piękne widoki.

- Pomysł zorganizowania pierwszej i kolejnych rajdów z cyklu Zima w Borach Tucholskich przyszedł mi do głowy z prostego powodu: w te rejony wyprawiałem się z turystami od lat o różnych porach roku i uznałem, że warto organizować cykliczne imprezy. Pomysł chwycił – mówi nam Tadeusz Frymark, bydgoszczanin, ale pochodzący z Leśna na Kaszubach (powiat chojnicki).

Turyści przeszli m.in. wzdłuż Małego Kanału Brdy (MKB) z Barłogów do Zielonki. Mały Kanał to przedłużenie Wielkiego Kanału Brdy (WKB) od jego głównego koryta poprowadzonego w przybliżeniu w układzie równoleżnikowym węższym korytem w kierunku południowym do Brdy.

Ostatnie kilkaset metrów woda pokonuje rurą do zlokalizowanej na lewym brzegu Brdy hydroelektrowni Zielonka.

Wielki i Mały Kanały Brdy to dzieła pruskich inżynierów z połowy XIX wieku, które miało na celu nawodnienie terenów zwanych Czerskimi Łąkami w okolicach Legbąda, dzięki czemu na wykarczowanych wcześniej obszarach można było podjąć produkcję rolną.
Kanałami można było także spławiać pozyskane w lasach pnie.

Zmyślny system hydrotechniczny nie mógłby działać bez pobudowanych tam akweduktów, czyli mostów wodnych. Największym i najbardziej okazałym (także w skali całej dzisiejszej Polski) jest ten w Fojutowie (znanej turystycznej osadzie).

Zarówno WKB jak i MKB stanowią szlaki kajakowe, alternatywne do zasadniczego szlaku Brdy, ale łatwiejsze, dedykowane początkującym wodniakom. Jednak nie mniej atrakcyjne, bowiem sztuczna droga wodna zdążyła od połowy XIX stulecia wtopić się w tutejszy krajobraz, znaturalizować się z nim. W efekcie kanały przypominają już rzekę, choć nie są tak kręte.

Uczestnicy wycieczki przeszli też zachodni odcinek Suchego Kanału Brdy od osady Barłogi do brzegu rzeki Zwierzynki, której widy wraz z Bielską Strugą dopływają do Brdy.

- To około 3,5-kilometrowe koryto, przedłużenie Wielkiego Kanału Brdy na wschód, które nigdy nie wypełniono wodą. Ten fragment kanału kończy się ziemnym nasypem sięgającym rzeki Zwierzynki. Na jej przeciwnym brzegu widoczny jest drugi taki nasyp. Według pruskich planów w tym miejscu miał powstać akwedukt przypominający ten w Fojutowie, którym woda miała płynąć ponad Zwierzynką - wyjaśnia Tadeusz Frymark.

Dodaje, że po wschodniej stronie Zwierzynki Suchy Kanał Brdy ma około pół kilometra, ale w zamyśle twórców miał sięgać aż do rzeki Wdy. Nigdy go nie ukończono.

Uwadze miłośników zimowych Borów Tucholskich nie mogła ujść sama Brda.

W okolicach osady Woziwoda (są tu siedziby nadleśnictwa i leśnictwa) wędrowali ścieżką dydaktyczną urządzoną przez leśników wzdłuż lewego, wysokiego i urwistego brzegu. Wyjątkowy widok na meandrującą Brdę roztacza się z tarasu poniżej leśniczówki Woziwoda.

Turyści zwiedzili również niezwykłą, borowiacką wieś. To Rzepiczna, gdzie mogli podziwiać stare, wciąż zamieszkane drewniane domy.