Tajemnice sadkowskiego kościoła

Najstarsze wzmianki źródłowe wymieniają wieś Sadki pod koniec trzynastego wieku. Być może już wtedy istniała tutaj samodzielna parafia.

<!** Image 2 align=right alt="Image 48858" sub="Postać Chrystusa z kaplicy Św. Krzyża, pochodząca z klasztoru w Koronowie">Niektórzy historycy jej początków doszukują się już w dwunastym wieku. Bardziej szczegółowe informacje o kościele przynoszą czternastowieczne źródła, które wymieniają, między innymi, wielkość posiadanych przez parafię gruntów uprawnych.

W 1547 roku kościół całkowicie spłonął. Jego odbudowy podjął się właściciel okolicznych dóbr, Piotr Samostrzelski herbu Nałęcz, którego przypomina jedna z najbardziej wartościowych historycznie pamiątek kościoła - XVI-wieczna płyta nagrobna.

Murowany po drewnianym

Kolejny bogaty opis wyposażenia kościoła pochodzi z 1653 r. Mówi on o nienajlepszym stanie technicznym budowli, o posiadanych kosztownościach liturgicznych, obrusach, obrazach, ołtarzach, liczbie świec, ławek, dzwonów czy konfesjonałów. W kolejnych latach budynek kościelny stopniowo podupadał. Dopiero przybycie na parafię księdza Wawrzyńca Brzezińskiego i wsparcie udzielone przez Wojciecha i Konstantego Bnińskich, pozwoliło postawić nową, murowaną świątynię. Budowano ją w latach 1748-1767. Kamienie pod fundamenty pozyskiwano z przepływającej w pobliży Rokitki i okolicznych pól. Cegły wypalano z miejscowej gliny w samostrzelskiej cegielni. Początkowo fundamenty i mury stawiano wokół drewnianego kościółka, w którym nadal odprawiano nabożeństwa. W nowej, niedokończonej jeszcze świątyni pierwszą mszę odprawiono w 1755 roku.

Święte relikwie

<!** Image 3 align=left alt="Image 48858" sub="zdobiona herbami renesansowa płyta nagrobna Piotra Samostrzelskiego">Kościół stawiało łącznie sześciu budowniczych. Z różnych przyczyn zmieniali się co kilka lat. Świątynia posiada bogate wyposażenie w dużej mierze jeszcze XVIII-wieczne, między innymi, relikwie świętych: Feliksa, Flawii, Julii i Faustyny przywiezione z Rzymu przez opata byszewskiego Jana Chrząstowskiego, ołtarze, ambony, chrzcielnice, organy czy polichromie. Do najciekawszych należy postać ukrzyżowanego Chrystusa z kaplicy Świętego Krzyża. Prawdopodobnie powstała w XV lub XVI w. i do 1752 r. znajdowała się w klasztorze w Koronowie. W obecnym miejscu figura znajduje się nieprzerwanie od 1770 roku

Przy kościele stoi również skromny nagrobek Józefa Patrycego Garczyńskiego, powstańca listopadowego, uczestnika Wiosny Ludów w Europie, kuzyna wybitnego poety romantyzmu Stefana Floriana Garczyńskiego. Jak głosi legenda, miejsce to miał w 1831 roku odwiedzić również Adam Mickiewicz w drodze na emigrację do Francji.

Autor jest dyrektorem Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle