Przy kontroli prędkości powinien być uwzględniony margines błędu - uważa rzecznik praw obywatelskich

Tak robi na przykład policja francuska – podaje jako przykład rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek. RPO skierował do ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego pismo, w którym zauważa, że problem dotyczy niedostrzeżonego przez ustawodawcę błędu pomiaru, tzw. marginesu tolerancji błędu, czy też marginesu technicznego. Jego zdaniem, w takich sytuacjach obwiniony kierowca może wyłącznie odmówić przyjęcia mandatu i dopiero przed sądem próbować dowieść błędu pomiaru.

Wnioski obywateli do RPO podnoszące, że każde urządzenie pomiaru prędkości obarczone jest pewnym deficytem dokładności pomiaru, znajdują – zdaniem Marcina Wiącka - oparcie w opiniach producentów, a także w przepisach.

Błąd pomiaru zarówno urządzeń mierzących prędkość stosowanych przez policję i inne służby kontrolujące ruch drogowy (w tym fotoradarów), jak i wskaźników prędkości w autach, wynosi 3 km na godz., zaś w szczególnych sytuacjach może wynosić nawet do 10 kilometrów.

„Uwzględnienie marginesu błędu pomiarowego urządzeń laserowych powinno oznaczać uznanie, że należałoby racjonalnie sankcjonować przekroczenia dopuszczalnej prędkości w zakresie od 4 do 10 km na godz.” - pisze RPO do ministra.

Do RPO wpływają wnioski w związku ze stosowaniem wydanego na podstawie nowelizacji Prawa o ruchu drogowym z 2 grudnia 2021 r. rozporządzenia MSWiA z 15 września 2022 r. w sprawie ewidencji kierujących pojazdami naruszających przepisy ruchu drogowego. Zawiera ono m.in. w tabeli E10 taryfikator stanowiący podstawę wymiaru grzywny za przekroczenie prędkości „do 10 km/ h” - czyli faktycznie od 1 do 10 km/ h.

Wnioskodawcy podnoszą, że niezasadne i nieracjonalne jest karanie kierowców za przekroczenie dozwolonej prędkości nawet o 1 km/h.

RPO podaje przykład: jeżeli miernik laserowy, dokonując pomiaru w miejscu, gdzie dozwoloną prędkością jest 50 km/h, ujawni 53 km/h, to uwzględniając nielaboratoryjne warunki pomiaru i przy uwzględnieniu błędu pomiaru, może być odczytywany tak, że kierowca jechał z dozwoloną prędkością i wykroczenia nie popełnił.

Możliwa jest też odmienna interpretacja: przyjęcia, że faktyczna prędkość wyniosła 56 km/h, lecz obowiązująca także w prawie wykroczeń zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść obwinionego nakazuje przyjęcie wersji korzystniejszej dla obwinionego.
Spostrzeżenia te odnoszą się nie tylko do sytuacji granicznej pomiędzy popełnieniem wykroczenia a jego niepopełnieniem, ale także do oceny jego wagi. Przykładowo: gdy laserowy miernik prędkości wskaże przekroczenie o 31 km/h, to można argumentować, że kierowca w istocie przekroczył prędkość o 28 km/h, a wtedy kierowca dostaje mniej punktów karnych (7 zamiast 9).

Uwzględnienie marginesu błędu pomiarowego urządzeń laserowych powinno oznaczać uznanie, że tabela powinna racjonalnie sankcjonować przekroczenia dopuszczalnej prędkości w zakresie od 4 do 10 km/h – uważa rzecznik.

Prawo - które co do zasady uzasadnia wymierzenie sankcji za wykroczenie drogowe - powinno zawierać także gwarancje rozstrzygania wątpliwości na korzyść obwinionego i to już w momencie ujawnienia przez organ potencjalnego wykroczenia.
RPO uważa jednak, że nie można deprecjonować zasadności pociągania do odpowiedzialności za przekroczenie prędkości np. o 5 lub 10 km/h. Nawet tak niewielkie przekroczenie może spowodować zagrożenie w ruchu drogowym.

- Działamy zgodnie z przepisami oraz instrukcjami używania mierników prędkości, czyli urządzeń laserowych i znajdujących się na pokładach radiowozów wideorejestratorów. Przed każdym użyciem tych mierników wykonujemy ich testy - wyjaśnia nam mł. insp. Maciej Zdunowski, naczelnik Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy.

Maciej Zdunowski przypomina, że niedostosowanie prędkości do warunków panujących na drogach jest jedną z głównych przyczyn ciężkich wypadków. W naszym regionie jest to aż 38,5 proc. wypadków ze skutkiem śmiertelnym.