Kiedy pracownik może odmówić wykonania polecenia służbowego? Będzie to możliwe w kilku sytuacjach

Zgodnie z Kodeksem pracy każda osoba zatrudniona zobowiązana jest do starannego i sumiennego wykonywania swoich zadań, a także poleceń służbowych, o ile nie są one sprzeczne z umową o pracę lub przepisami prawa. Oznacza to, że w niektórych sytuacjach pracownik może odmówić przełożonemu, bez ponoszenia jakichkolwiek konsekwencji z tego powodu.

Pracodawca nie może od osoby zatrudnionej wymagać wszystkiego. Według Kodeksu pracy osoba zatrudniona może odmówić wykonania wyznaczonego polecenia w następujących przypadkach:

• sprzeczność z umową o pracę - gdy pracodawca powierza zadanie niezgodne z kwalifikacjami pracownika,
• polecenie stanowi zagrożenie utraty zdrowia lub życia - po złamaniu przepisów BHP lub przeciwpożarowych,
• sprzeczność z zasadami współżycia społecznego - gdy pracownik opiekujący się dzieckiem lub osobą niepełnosprawną zostaje skierowany do wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych,
• polecenie niezgodne z prawem - pracodawca wymusza na pracowniku złamanie prawa np. poprzez fałszowanie dokumentów,
• stan psychofizyczny zagrażający bezpieczeństwu - stan zdrowia pracownika uniemożliwia bezpieczne wykonywanie polecenia.

- Należy jednak pamiętać, że tak jak od każdej zasady, od tego przepisu przewidziane są wyjątki. Art. 42 § 4 Kodeksu pracy stanowi, że pracodawca może powierzyć pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, inną pracę niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający trzech miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika - wyjaśnia portal zielonalinia.gov.pl.

Odmowa polecenia służbowego złożona ze względu na to, że wykraczało ono poza zakres obowiązków, musi być udokumentowana. Jeśli pracownik złożył ją zgodnie z przepisami, ale został ukarany, może skierować sprawę do sądu.

Przeczytaj również:Areszt za zdjęcia poczty lub pomnika? Zakaz fotografowania dotyczy każdego z nas!

W sytuacji, gdy pracownik odmawia wykonania polecenia służbowego, mimo że jest ono zgodne z prawem, pracodawca ma możliwość nałożenia na niego kary. Pierwszą, najłagodniejszą z nich jest upomnienie, przekazane słownie lub na piśmie.

Drugą karą za bezpodstawną odmowę wykonania określonego zadania jest nagana. Pracodawcy traktuję tę opcję jako ostateczne ostrzeżenie, po którym grozi utrata pracy.

Zwolnienie dyscyplinarne to najsurowsza kara przewidziana dla pracowników, którzy nie reagują na upomnienia czy naganę przełożonego. Niestety, ten sposób pozostawia także negatywny wpis na świadectwie pracy.

Ile czasu ma pracodawca na wyciągnięcie konsekwencji służbowych? W przypadku kary porządkowej okres ten wynosi do 3 miesięcy od popełnionego naruszenia. Zwolnienie dyscyplinarne nie może natomiast nastąpić, gdy minął miesiąc od uzyskania przez przełożonego informacji o okolicznościach, które uzasadniają rozwiązanie umowy.