EKONOMIA - nauka o spełnianiu marzeń

Są różne definicje nauki ekonomii, ale można zaproponować też właśnie taką jak w tytule. To byłaby nawet taka sympatyczna definicja, bo z reguły naukowe definicje są nudne, a nawet odpychające. Nieprawdaż studenci i absolwenci?

Bo przecież Prawdziwa Nauka musi być poważna, a najlepiej nawet smutna, a do tego jeszcze koniecznie niezrozumiała dla reszty społeczeństwa. Takie właśnie ujęcie dodaje powagi.

Powróćmy do sympatycznej definicji. Moglibyśmy tylko nieco rozwinąć zaproponowaną wersję, aby tak ważną naukę ekonomii przybliżyć wszystkim zainteresowanym. W pełniejszym brzmieniu byłoby to tak: „ekonomia - nauka o spełnianiu marzeń poprzez umiejętne gospodarowanie zasobami”.
A definicja w takim brzmieniu dotyczy już nas wszystkich. Każdy z nas jest bowiem lepszym lub gorszym ekonomistą. Każdy ma przecież do dyspozycji pewne zasoby, które wykorzystuje do realizacji własnych celów, a więc realizacji mniejszych lub większych marzeń.

Jakie to są zasoby ? W ujęciu tradycyjnie ściśle ekonomicznym są to m.in. zasoby finansowe, nieruchomości i ruchomości. Ale w szerszym ujęciu zasobami są także: talenty, wykształcenie, kontakty, czas, charakter, zdrowie i nawet rodzina. Każdy z zasobów ma swoją wartość
dla realizującego marzenie. Ktoś inwestuje zasoby wykształcenia, czasu i zdrowia, aby zwiększyć zasoby funduszy lub zasoby nieruchomości, bo z tym związane są jego marzenia. Inni z kolei inwestują zasoby funduszy i czasu, aby zwiększyć zasoby wykształcenia, bo to jest ich droga do realizacji marzeń. Bardzo wielu z nas inwestuje własne zasoby, aby zwiększyćwartość zasobu, jakim jest rodzina. Możliwości i priorytetów oraz marzeń jest wiele. Po prostu sztuka wyboru i decyzji. Tyle o ekonomii dla wszystkich, bo są wśród nas osoby, które ekonomią zajmują się bardziej profesjonalnie. Zawsze twierdzę, iż Polska jest krajem ludzi uzdolnionych i przedsiębiorczych. Zatem znaczna część naszych rodaków spełnia się poprzez pracę w biznesie i im właśnie ekonomia staje się szczególnie bliższa.

Byłoby oczywiście wspaniale, gdyby wszystkie te nasze „indywidualne ekonomiczne aktywności” zgrywały się harmonijnie w jedną spójną gospodarczo-społeczną całość. Efektem byłby dobrobyt społeczeństwa i siła ekonomiczna państwa.

Mamy ogromny potencjał, a więc co nas krępuje?

Ekonomia w czystej formie to jest nauka bardzo prosta. Natomiast kiedy należy uwzględnić ważne kwestie społeczne - trochę się komplikuje. Takimi ważnymi kwestami społecznymi są dla przykładu bezrobocie lub niskie płace. Ważne są opieka zdrowotna, system emerytalny, bezpieczeństwo, edukacja, obrona. Jednak zakładając, iż ważny jest dla stabilności ekonomicznej dobrobyt całej społeczności - można ciągle jeszcze (i to nawet z sukcesem !) kontynuować wątek racjonalności.
Natomiast zdecydowanie większy problem powstaje wówczas, kiedy do ekonomii wkracza polityka - ingerując przesadnie i błędnie w sprawy społeczne i gospodarcze.

Efekty?

Szczególnej uwadze polecam świeży Global Benchmark Complexity Index za 2014 rok. Polska należy do grupy 10 najgorszych państw świata o najbardziej skomplikowanych przepisach, dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej. W Europie jest w tej najgorszej grupie państw.
Z taką „jakością wsparcia polityki dla biznesu” można u nas zapracować się na śmierć, zarobić niewiele i mieć jeszcze kłopoty.

Być może tu tkwi właśnie odpowiedź, dlaczego zdolny, pracowity i przedsiębiorczy naród, jak nasz, nie może osiągnąć dobrobytu ?

A przecież ekonomia to taka prosta nauka o racjonalnym gospodarowaniu.

(* Raport GBCI wprawdzie nie należy do żadnych kluczowych opracowań, ale opinia idzie w świat. Ponadto, autorzy raportu nie odkryli nawet większości problemów polskich przedsiębiorców. Brytyjczykom do głowy nie przyszło, o co mogliby jeszcze zapytać - dopiero byłby szok).

prof. Leszek Dziawgo

jest szefem Katedry Zarządzania
Finansami na Wydziale Nauk
Ekonomicznych UMK,
a także członkiem Prezydium
Komitetu Nauk o Finansach PAN.